هدایت شده از مجموعهرضوان | زندگیاسلامی
💎 احترام به والدین 💎
🔹 آیت الله فاطمی نیا (ره):
🔸 آقـایـان حیفتان نمیآید مادرها
را اذیت میکنید؟! سید رضی بعد از
مرگ مادرش فرمودند: بعد از این با
کدام دستها بلا را دفع کنیم؟
دست مادر که بالا میرود (دعا)
بلاها دور میشود؛ سر یک چیز
جزئی مادرتان را نرنجانید ... ⚠️
┅═✧❁••🌺••❁✧═┅
@Rezvan1_ir
┅═✧❁••🌺••❁✧═┅
هدایت شده از شهریاری .
💠بسم الله الرحمن الرحیم💠
📣اطلاعیه📣
☘باسلام و ادب و تبریک عید مبعث رسول گرامی☘
به اطلاع می رسانیم چهارشنبه ها بعد از نماز مغرب و عشاء درآدرس سجادیه۳۲منجم۲
ساختمان آسا۵ زنگ ۲ کلاس درس
باموضوع تفسیر سوره«غافر» توسط استاد گرامی برگزار میشود...
☘یازهراسلام الله علیها☘
هدایت شده از Soosan
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
هدایت شده از خضراء
6.58M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
استاد فاطمی نیا
موضوع:
"شرط بعثت پیامبران "
در محضر استاد فاطمی نیا
@fateminiya_ir
بحث عالم ذر از دیرباز تاکنون از جمله مباحث پرچالش میان مفسران قرآن کریم، متکلمان و فلاسفة مسلمان بودهاست. ریشة این مسائل هم مربوط به آیة 172 از سورة اعراف و احادیث وارده پیرامون آن میباشد. ملاصدرا آن را متعلق به عالَم عقول یا علم الهی میداند و معتقد است این عالم که در آن خداوند از همة اولاد آدم اقرار به ربوبیت خود را گرفته، مربوط به عالمی به نام عالم عقول مفارق است. به نظر صدرا، در عالم ذر همین وجودات نفسانی عالم دنیا به صورت بسیط و دارای وحدت جمعی موجود هستند و حقیقت توحید به انسان فهمانده شدهاست، اما علامه طباطبایی میگوید این عالم همان نشئة ملکوتی انسان است که در عین اینکه جنبة ملکی دارد، اگر به وجود ملکوتی خود از راه دلش توجه کند، آن معارف کلی توحیدی را درک میکند. جوادی آملی با وجود آنکه در مبانی فلسفی معتقد به حکمت متعالیة صدرایی است و خودش هم شاگرد بارز علامه طباطبایی است، اما در این زمینه، اندکی از استادان خود فاصله میگیرد و میگوید این عالم همان فطرت و سرشت انسان است؛ یعنی عالم ذر و میثاق، همان عالم فطرت و شهود قلبی است. به نظر او، هرگاه انسان به ساختار درون خود رجوع کند، چون خدا او را با سرمایة توحیدی خلق فرمودهاست، میتواند آن حقایق کلی توحید ربوبی را درک کند. به نظر نویسندگان، سخن هر سه نفر از باب حمل شایع و مصداق به یک چیز برمیگردد وآن وجود نشئهای به نام ذر، بدون تقدم زمانی و واجد تقدم رتبی و مکانی نسبت به عالم طبیعت است که در آن حقایق توحیدی بر انسان عزضه شدهاست، ولی آنچه که با ساختار کلام وحی و اشهاد انسانها بر نفوس خویش سازگارتر مینماید، بیان علامه جوادی آملی است
کانال صوتی راهی به سوی بهشت۱
بحث عالم ذر از دیرباز تاکنون از جمله مباحث پرچالش میان مفسران قرآن کریم، متکلمان و فلاسفة مسلمان بود
جوادی آملی
سوال:لطفا بفرماييد نظر آيت الله جوادي آملي در مورد عالم ذر چيست؟
پاسخ تفصیلی:در مورد «عالم ذر» در ميان دانشمندان، مفسران، متكلمان و ارباب حديث، گفت و گوهاى زيادى واقع شده است، و اين نشانگر پيچيدگى موضوع (عالم ذر) مىباشد. خداى سبحان در قرآن كريم مىفرمايد: >... و اذ اخذ ربّك من بنى آدم من ظهورهم ذرّيتهم و اشهدهم على انفسهم الست بربكم به خاطر بياور زمانى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم «ذريّه» آنها را برگرفت، آنان را گواه بر خودشان گرفت و از آنها پرسيد: آيا من پروردگار شمانيستم، آنان همگى گفتند: آرى، ما گواهى داديم، اين كار را خداوند به خاطر آن انجام داد كه در روز قيامت نگوييد ما از اين موضوع توحيد و معرفه الله غافل بوديم (اعراف، آيه 172). حال اين ظهور و بروز (در عالم ذر) كه واقع شده و به چه صورت انجام گرفته است و منظور از عالم ذر چيست؟ استاد جواد آملي معتقد است كه مراد از آيه , بيان واقعيت خارجي است و خداوند متعال به لسان عقل و وحي و با زبان انبيا, از انسان ميثاق گرفته است ; در واقع موطن وحي ورسالت همان موطن اخذ ميثاق است؛ يعني در برابر درك عقلي كه حجت باطني خداست ومطابق است با محتواي وحي كه حجت ظاهري است ، خدا از مردم پيمان گرفته است كه معارف دين را بپذيرند.چنان كه در سوره يس آيه60 آمده است : الم اعهد اليكم يا بني آدم ان لا تعبدوا الشيطان . در قيامت هم خداوند به انسان مي فرمايد : من با دوحجت عقل ونقل ، ربوبيت خودو عبوديت تورا تبيين كردم .ديگر نمي توانيد در آن روز بگوئيد :ما از توحيد وساير معارف دين غافل ويا وارث شرك نيا كانمان بوديم ؛زيرا عقل از درون وانبيا از بيرون ،ربوبيت الله وعبوديت شمارا ،تثبيت كردهاند. ايشان مي گويند: اين معنا, تحميلي بر ظاهر آيه مورد بحث نيست ; زيرا براي عقل و وحي , نحوه اي تقدم نسبت به مرحله ي تكليف وجود دارد. لذا ظاهر كلمه «اذ» محفوظ مي ماند. منظور از نحوه ي تقدم , اين است كه اول پيامبران مي آيند و مقدمات پذيرش را فراهم مي كنند; سپس تكليف حادث مي شود.«, (جوادي آملي , عبدالله : فطرت در قرآن , ج 12, ص 137 - 122, مركز نشر اسرا). در توضيح بيان استادجوادي مي توان گفت: برخي از مفسرين بر اين باورند كه عالم ذر يك عالم تمثيلي وغير واقعي است ؛ برخي ديگر معتقدند كه عالم ذر جهاني پيش از اين دنيا مي باشد كه خداوند از انسانها در آنجا پيمان گرفته است. استاد جوادي برخلاف اين دو ديدگاه معتقدند كه اولا عالم ذر يك واقعيت خارجي است نه واقعيت تمثيلي ؛ ثانيا عالم ذر پيش از اين دنيا نيست بلكه در همين دنيا كه دار تكليف است واقع شده است . ايشان بر اين نكته تاكيد مي كنند كه پيمان عالم ذر به وسيله عقل كه حجت دروني است ووحي كه حجت بيروني است گرفته شده است. به بيان ديگر اقرار عقل به ربوبيت خداوند از يك سو وبيانات وحي در موردربوبيت خداوند از سوي ديگر همان ميثاق الهي وجهان ذر به شمار مي آيد.
صاحب محتوی:پرسمان دانشجویی
متکلمان و سایر شخصیت ها :
عبدالله جوادی آملی
عالم ذر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سوال : نظر بزرگانی چون علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی در مورد عالم ذر چیست؟
جواب:در موردعالم ذرآیاتی [۱] وجود دارد كه مفادش آن است كه از فرزندان آدم پیمان بر ربوبیت خدا گرفته شده، اما این پیمان چگونه و در چه زمان بوده است، توضیحی نمیدهد. از این جهت مفسران درباره این پیمان اختلاف كرده اند.
در ذیل به برخی از این نظریه ها اشاره میكنیم:
فهرست مندرجات
۱ - نظریه محدّثان اسلامی
۲ - نظریه برخی مفسران
۳ - نظریه علامه طباطبایی
۴ - نظریه ایت الله جوادی آملی
۴.۱ - بیان تمثیلی
۴.۲ - بیان واقعی
۵ - پانویس
۶ - منبع
۱ - نظریه محدّثان اسلامی
[ویرایش]
محدثان اسلامی براساس فهم برخی از روایات، بر این باورند كه خداوند به هنگام آفرینش آدم، تمام فرزندان آینده او را به صورت موجودات ریز درآورد و به آنان گفت: "ألست بربّكم" آنان گفتند "بلی" سپس همگی را به صلب و پشت آدم بازگردانید. آنان هنگام خطاب الهی دارای عقل و شعور كافی بودند و سخن خدا را شنیدند و پاسخ او را گفتند.
این پیمان به این خاطر از آنان گرفته شد كه راههای عذر در روز رستاخیز را روی آنان ببندد. [۲] [۳]
اشكالاتی بر این نظر وارد شده است كه محققان به آن اشاره كرده اند. [۴] [۵]
۲ - نظریه برخی مفسران
[ویرایش]
گروهی از مفسران معتقدند باید آیه را بر توحید فطری حمل نمود. در توضیح نظریه خود گفته اند: انسان با رشته غرائز و استعدادها و انواع تقاضاها و درخواستهای طبیعی و فطری به جهان گام می نهد. آدمی هنگام تولد و خروج از صلب پدر و دخول به رحم مادر و در وقت انعقاد نطفه، ذرهای بیش نیست، ولی در این ذره استعدادهای فراوان و لیاقتهای قابل توجهی است، از آن جمله استعداد و فطرت خداشناسی. با تکامل این ذره در بیرون رحم، تمام استعدادها شكفته شده و به مرحله كمال و فعلیت میرسد.
به عبارت دیگر: خدا انسانها را از پشت پدران و رحم مادران بیرون آورد و آفرینش آنها را با خصوصیاتی تركیب داد كه پیوسته پروردگار خود را بشناسند و نیاز خود را به او احساس كنند.
هنگامی كه انسانها به نیاز خود به خدا توجه پیدا كردند و خود را غرق در نیاز دیدند، گویی به آنان گفته میشود:
من خدای شما نیستم؟ آنان میگویند: چرا گواهی میدهیم كه خدای ما هستی. [۶] [۷] [۸]
۳ - نظریه علامه طباطبایی
[ویرایش]
علامه طباطبایی معتقدند این آیه ناظر به وجود و حضور جمعی انسانها در حضور خدا است؛ حضوری كه غیبت در آن متصور نیست، گویی همه فرزندان آدم یك جا از پشت پدران گرفته شده، گرد هم جمع آمدهاند و در برابر خدا حضور دارند. در این حالت هر انسانی خود را حضورا مییابد و یافتهاش گواهی روشن بر وجود خدا و خداوندگاری او است، ولی قرار گرفتن انسانها در گردونه زمان و تحولات جهان، آدمی را چنان مشغول و از خود بی خود میكند كه از آن علم حضوری كه به آفریدگار خود داشت، غافل میگردد. [۹]
آن چه تا این جا آوردیم، دیدگاههای برخی از محدثان، متکلمان و مفسران راجع به تفسیر آیه ذر بود.
پس از بیان نظریات مختلف میگوییم:
ظاهراً آیه شریفه گفت و گویی بین خدا و انسان میباشد. در این گفت و گو خداوند از انسانها اقرار میگیرد كه پروردگار آنان است. اقرار گرفتن برای اتمام حجت بر انسان میباشد كه درآینده ادعای غفلت نكند.
آیا گفت و گو به همین صورت كه در آیه آمده، اتفاق افتاده است؟ موطن و عالمی كه این میثاق گرفته شده، كجا است؟ دنیا یا غیر آن؟ آیا این میثاق قبل از تولد انسان گرفته شده یا بعد از آن؟
در پاسخ به این سئوالات نظریات مختلفی ارائه شده است.
۴ - نظریه ایت الله جوادی آملی
[ویرایش]
آیت الله جوادی آملی بعد از بررسی نظریات مفسران در آیه، دو احتمال را موجه دانسته اند.
۴.۱ - بیان تمثیلی
هر چند ظاهر آیه حاكی از گفت و گویی بین خدا و انسان و گرفتن اقرار است، ولی این آیه در مقام بیان واقع نیست، بلكه مقصود صرفاً تمثیل است.
خداوند در واقع از فرزندان آدم اقرار نگرفته، بلكه مراد آن است كه گویا خداوند از همه انسانها اقرار گرفته است. مسئله ربوبیت خدا و عبودیت انسان به قدری روشن است كه گویا همه انسانها گفتند "بلی". شیوه بیان این آیه بیان تمثیلی است مانند آیه یازدهم سوره فصلت كه فرمود: "سپس آهنگ آفرینش آسمان كرد و آن بخاری بود، پس از آن به زمین فرمود:
خواه یا ناخواه بیایید. آن دو گفتند: فرمانپذیر آمدیم" [۱۰] آن دو گفتند با رغبت میآییم، در حالی كه در واقع گفت و گویی بین خدا و آسمان و زمین واقع نشده است.
پس در آیه میثاق (عالم ذر) امر و نهی لفظی نیست، بلكه در حقیقت تمثیل است.
قرآن بیان نموده كه درصدد تمثیل است.
"اگر قرآن را بركوهی فرو میفرستادیم، یقیناً آن كوه را از بیم خدا فروتن و از هم پاشیده میدیدی و این مثلها را برای مردم میزنیم؛ باشد كه آنان بیندیشند". [۱۱]
در این آیه خداوند میفرماید كه انزال قرآن بر كوه مثل