🔹نكتۀ مهم‌ترى كه از آن نيز گاهى غفلت مى‌شود، اين است كه ارتكاز اوليۀ عُقلا، استثناى مورد مذكور و مانند آن، از حكم اطاعت از زوج است. عقلا، مردى را كه چنين انتظارى از همسرش داشته باشد، مذمت مى‌كنند و زنى را كه بر خلاف فرمان شوهرش، به بالين پدر محتضرش يا تشييع جنازۀ او رفته است، متمرد و مستحق كيفر نمى‌دانند. از سوى ديگر مى‌دانيم كه با استناد به عمومات و حكايات، نمى‌توان با امور ارتكازى فطرى مخالفت كرد؛ بلكه چنين مخالفتى، نياز به ادلۀ صريح و روشنى دارد. 🔸اما داستان پيش‌گفته با چندين ابهام و سؤال روبه‌رو است؛ از جمله: با وجود اينكه هر زنى با شنيدن خبر بيمارى مُشرِف به مرگ پدرش، بى‌اختيار خانه و كاشانه را رها كرده، به ديدار پدر مى‌شتابد، چرا آن زن، كسى را نزد رسول خدا (ص) مى‌فرستد تا در اين باره سؤال كند؟ با وجود اينكه عُقلا، بيرون رفتن زن را از خانه در اين موارد، تمرد از امر شوهر تلقى نمى‌كنند، چرا او اقدام به سؤال‌هاى مكرر از پيامبر (ص) مى‌كند؟ آيا اين مقدار فرمانبرى از شوهر براى زنى كه در دورۀ جاهليت به دنيا آمده و بالغ شده است، طبيعى است‌؟ آيا اين داستان، دربارۀ مرد و زنى نيست كه وضعيت ويژه‌اى داشته‌اند و ما از آن بى خبريم‌؟ اين احتمال وجود دارد كه شوهر او شخصيتى نامتعارف داشته و زن مى‌دانسته است كه حتى اگر از حق قانونى و شرعى خود استفاده كند و براى ديدار پدر يا تشييع جنازۀ وى از خانه خارج شود، كشمكش‌هاى خانوادگى بسيارى رخ خواهد داد. رسول خدا (ص) نيز اين مسئله را مى‌دانسته و از اين رو، به طور ويژه او را به صبر و بردبارى سفارش فرموده است. 📚 کلام فقاهی #بررسی_کتب #بررسی_احادیث #اعتبار_سنجی @rahjoo_213

♦️خانم اخوان برای بی اعتباری حدیث «أنْ لَا يَرَيْنَ الرِّجَالَ وَ لَا يَرَاهُنَّ الرِّجَالُ»، چهار اشکال را مطرح کرده اند: 1️⃣ بی اعتباری کتاب اشعثیات؛ که به صورت مختصر به آن پرداختیم. 2️⃣ معنای این روایت را نمی‌توان پذیرفت؛ زیرا این معنا را نه خود حضرت فاطمه(س) عملی ساخت و نه در واقعیتِ بیرونی می‌توان آن را پیاده کرد. 3️⃣ این حدیث نشان دهنده ی آن است که «علم فاطمه(س) از علم همه حتی علی(ع) بالاتر بود و امام(ع) برای کسب علم در محضر حضرت زهرا(س) زانو می‌زد که این هم مایه تعجب است و هم جای اشکال دارد؛ البته ما همه اهل بیت(ع) را نور واحد و دارای علم لدنی می‌دانیم ولی علم امام(ع) را نباید کمتر از فاطمه(س) بدانیم». 4️⃣ با استناد به برخی از روایات و کتاب «کل الحلول عند آل الرسول» می گوید: این کتاب شواهد زیادی آورده که زنان در جنگ‌ها و موارد دیگر همراه پیامبر(ص) بودند و چنین احادیثی ( أنْ لَا يَرَيْنَ الرِّجَالَ وَ لَا يَرَاهُنَّ الرِّجَالُ) مخالف این شواهد و صریح قرآن است. 🔸روایات متعدد داریم که زنان نماز را در مسجد بخوانند و بر استحباب در استمرار حج عمره برای زنان تاکید شده است. همچنین زنان در جنگها با مسلمانان همراهی داشتند، اولین نماز گروهی پیامبر(ص) همراه یک زن(خدیجه) بوده و مسجد مدینه باب‌النساء داشته است. همچنین در احکام فقهی داریم که زن هنگام حیض به مسجد نرود پس رفتن آنها جایز بوده که در این شرایط منع شده‌اند. سلمان به منزل فاطمه(س) می‌رفت و در کارها به ایشان کمک می‌کرد. 🔹این روایت در مخالفت با احادیث دیگر در منابع قویتر است؛ ولی متاسفانه این حدیث ضعیف مورد استناد در فقه و اخلاق و فتوا قرار می‌گیرد در حالی که در کافی روایت معتبری نقل کرده که مورد استناد قرار نمی‌گیرد.( حدیث کافی را در آینده مطرح خواهیم کرد.) #بررسی_کتب #بررسی_احادیث #اعتبار_سنجی #زنان #اجتماع @rahjoo_213

🔸قبل از جواب به اشکال دوم، چند مقدمه را بیان می داریم 👇👇👇

1️⃣ در گفت‌وگوهايى كه ميان ما و ديگران انجام مى‌گيرد، همۀ ما به‌شدت به ويژگى‌هاى موضوع مورد بحث توجه داشته، در تفهيم و تفاهم از آن بهره مى‌بريم. ولى با توجه به ارتكازى و ناخودآگاه بودن اين تأثير، اغلب مورد غفلت قرار گرفته، چگونگى و ضوابط آن براى ما روشن نيست. از همين رو در برخورد با متن، به‌ويژه متون قديم، چون ما مخاطب خاص آن‌ها نيستيم، نمى‌توانيم دركى روشن و شفاف از گفت‌وگوهاى شفاهى به دست آوريم و از ارتكازات ناخودآگاه خود استفاده كنيم. 2️⃣ موضوع مورد بحث، گاهى عقلى است و گاه تعبدى و گاهى نيز عرفى است. از سوى ديگر، گاهى با مسئله‌اى مهم مواجهيم و گاه با مسئله‌اى كم‌اهميت‌تر. مسئله، ممكن است اجتماعى باشد يا فردى. در مقام تفسير متن، بايد به اين اقسام و پيامدهاى آن نيز توجه كنيم و همه را با يك چوب نرانيم. 3️⃣ اگر مسئله عقلى باشد، گوينده خود را ملتزم به بيان همۀ ريزه‌كارى‌ها نمى‌داند؛ زيرا اصل موضوع عقلى است و گوينده مى‌تواند به بسيارى از براهين و نكات عقلى كه براى طرفين روشن است، تكيه كرده، به ذكر نكات مهم قناعت ورزد. به عبارت ديگر، گوينده نكات بديهى را بازگو نمى‌كند؛ بلكه آن‌ها را مفروغٌ عنه مى‌گيرد. 👈قاعدۀ كلى در اين دسته از موضوعات، اين است كه شنونده اولا موضوع را عقلا بررسى كند و آنگاه به متن رجوع نمايد تا دچار اشتباه نگردد. 💢 برای مثال: اگر بشنويم كه امام (ع) مى‌فرمايد: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) فِى خُطْبَتِهِ أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِخَيْرِ خَلَائِقِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ الْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ وَ الْإِحْسَانُ إِلَى مَنْ أَسَاءَ إِلَيْكَ وَ إِعْطَاءُ مَنْ حَرَمَكَ‌»، اين سؤال پيش مى‌آيد كه آيا اگر عفو ظلم، منجر به جسارت ظالم شود، باز هم پسنديده است‌؟ آيا اگر قطع رحم به دليل اختلاف در مسئلۀ مهمى مانند توحيد باشد، باز هم نامطلوب است‌؟ در اين گونه موارد، بايد توجه كرد كه اين مطالب عقلى است و عقل بر هر عفوى صحه نمى‌گذارد و هر وصل رحمى را مطلوب نمى‌شمارد؛ همچنانكه شارع نيز گاه توضيح داده است. #بررسی_کتب #بررسی_احادیث #اعتبار_سنجی #منطق_تفسیر #زنان #اجتماع @rahjoo_213

🔻آيا خود حضرت زهرا (س) توانستند كارى كنند كه مردى او را نبيند و او هم مردى را نبيند؟ 🔸اين گونه اشكال‌ها به دليل غفلت از روش عقلا در القاى مطالب است. بسيار پيش مى‌آيد كه ما كارى نشدنى را توصيه مى‌كنيم تا بر آن تأكيد كرده باشيم؛ مثلا مى‌گوييم: «انسان نبايد لحظه‌اى زبانش از ذكر خدا بايستد.» در حالى كه مى‌دانيم اين كار شدنى نيست؛ چون گاهى غذا مى‌خوريم، گاه مطالعه مى‌كنيم يا با مردم سخن مى‌گوييم. ولى در مقام تأكيد، همان كار ناممكن يا بسيار دشوار را بيان مى‌كنيم. فاطمه (س) نيز با انسان خردمند سخن مى‌گويد. هم گوينده و هم شنونده مى‌دانند كه چنين اتفاقى نمى‌افتد و از اين بيان، جز مبالغه در عفاف زن فهميده نمى‌شود؛ مانند بيان حضرت امير (ع) كه خطاب به امام حسن (ع) فرمود: «وَ إِنِ اسْتَطَعْتَ أَلَّا يَعْرِفْنَ غَيْرَكَ فَافْعَلْ‌.» 📚منطق تفسیر متن، ص299 #بررسی_کتب #بررسی_احادیث #اعتبار_سنجی #منطق_تفسیر #زنان #اجتماع @rahjoo_213

جواب اشکال سوم👇👇👇

1️⃣این پرسش و پاسخ ها در روایات بین ائمه علیهم‌السلام معمول بوده است و دلیل بر قلت و کثرت علم یکی از طرفین نیست... 2️⃣شاید در پرسیدن از فاطمه و جواب گرفتن از فاطمه حکمتی است که از نظر ما مغفول مانده؛ مانند اینکه اگر این جمله را یک نفر از جنس زنان بگوید پذیرش آن برای جامعه نسوان قابل قبول تر است تا یک مرد... تا توهم عدم ادراک موقعیت زنان توسط مردان پیش نیاید و توجیهی برای عدم قبول این سخن نباشد. #بررسی_کتب #بررسی_احادیث #اعتبار_سنجی #منطق_تفسیر #زنان #اجتماع @rahjoo_213

🔸جوابیه دوست گرامی و محقق ارجمند آقای ناصر نجفی به اشکالات خانم اخوان. https://feghahat.com/%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C/

جواب اشکال چهارم👇👇👇

🔸ایشان در همین چند جمله اشکال چهارم، بحث را به گونه ایی مطرح کرده است که کانه بیرون آمدن زن از خانه و در اجتماع بودن خلاف سیره و سنت نبوی نیست ولی به گمان حقیر ادله نشان دهنده ی آن است که جریان بالعکس است و بهترین عمل برای زن آن است که نه مردی او را بشناسد و نه او مردی را. 🔹ایشان به عنوان ادله بیان کرده است مانند: 1️⃣ روایات متعدد داریم که زنان نماز را در مسجد بخوانند. 2️⃣ استحباب در استمرار حج عمره برای زنان. 3️⃣ نماز گروهی پیامبر(ص) همراه یک زن(خدیجه) بوده و مسجد مدینه باب‌النساء داشته. 4️⃣ سلمان به منزل فاطمه(س) می‌رفت و در کارها به ایشان کمک می‌کرد. 5️⃣ روایت معتبر!!! در کافی(روایت جابر) 💢از کرامات شیخ ما این است؛ شیره را خورد و گفت شیرین است! #بررسی_کتب #بررسی_احادیث #اعتبار_سنجی #زنان #اجتماع @rahjoo_213

✅ عدم استحباب حضور بانوان در مسجد ✔️العلامة الحلی: 🔸... و عن الباقر علیه السلام قال: قال رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله لجبرئیل: یا جبرئیل أی البقاع أحب إلی اللّه تعالی ؟! قال: المساجد، و أحب أهلها أولهم دخولا و آخرهم خروجا منها. 👈 و هذا الحکم مختص بالرجال دون النساء، لأنهن أمرن بالاستتار. 👉 و قال الصادق علیه السلام: خیر مساجد نسائکم البیوت ... . 📚 نهایة الأحكام، ج1، ص 353 #زنان #اجتماع #مساجد @rahjoo_213

✅ عدم استحباب حضور بانوان در مسجد ✔️ محقق اردبیلی: 🔸و روى في التهذيب عن يونس بن ظبيان قال : قال أبو عبد الله عليه السلام: «خير مساجد نسائكم البيوت». فيدل على إختصاص فضيلة المسجد بالرجال كما هو المذكور في الكتب و المشهور بينهم. 📚 مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان، ج2، ص159 #زنان #اجتماع #مساجد @rahjoo_213