تصاویر شماره ۳

اشعاری در سوگ حضرت زهرا و مصیبت کربلا در پاپیروسی از حوالی قرن سوم ✍🏼 اخیراً مقاله‌ای تحت عنوان "پاپیروس‌های ادبی عربی و زهد اسلامی: زبور و حدیث در پاپیروس وین AP 1854a–b" نوشته اورسولا هَمِد و دیوید وی‌شاناف در شماره سوم مجله انجمن مطالعات آسیا (JRAS, Series 3, 2025) منتشر شده که به بررسی پاپیروس P.Vindob. AP 1854a–b از کتابخانه ملی اتریش در وین می‌پردازد. به گفته محققان این اثر، پاپیروس مورد مطالعه دو صفحه ناقص و آسیب‌دیده دارد که حاوی چهار متن است که در آن به مسائل مربوط به نزدیکی مرگ و قیامت و زهد پرداخته‌ شده است. این متون شامل زبورهای ۳ تا ۱۳ از "زبور داوود"، روایات پیرامون پیامبر اسلام (ص)، سوگواری امیرالمؤمنین برای حضرت فاطمه و اشعاری در مورد کربلا و همچنین گفتگویی میان خداوند و جناب داوود در مورد پاداش‌های آخرت و... است. 🔹بر اساس آنچه در مقاله آمده، نویسنده پاپیروس به‌وضوح از متون مختلفی استفاده کرده و ترکیب آن‌ها را به‌طور منسجم برای تدریس و موعظه آماده کرده است. احتمالاً او در جلسات علمی مختلف شرکت کرده و از این منابع برای جمع‌آوری مطالب استفاده کرده است. نویسنده پاپیروس احتمالاً قصد داشته مطالب آن را در موعظه‌ها یا تدریس‌های خود استفاده کند. تمرکز او بر مرگ، زندگی پس از مرگ و زهد نشان‌دهنده علاقه‌مندی به سنت زهد مسلمانان اولیه است که بر ترس از مرگ و قیامت تأکید دارد. به‌‌گفته پژوهشگرانِ اثر، برخی مطالعات نشان می‌دهد که پاپیروس حاضر ممکن است توسط نویسنده‌ای مشابه نویسنده پاپیروس P. Dubl. Chest. Beatty Inv. Isl. Pap. 4–6، در همان دوره و منطقه نگاشته شده باشد. شباهت‌های دست‌نویسی این دو پاپیروس، که به قرن نهم میلادی (قرن سوم هجری) تعلق دارند، نشان می‌دهد که مواد موجود در پاپیروس وین تا اواسط قرن نهم میلادی (قرن سوم هجری) در گردش بوده است. گفته شده پاپیروس مورد مطالعه (P.Vindob. AP 1854a–b) احتمالاً توسط نویسنده پاپیروس P. Dubl. Chest. Beatty Inv. Isl. Pap. 4–6 نوشته شده است. محققان اثر می‌گویند نگارنده آن متنی در مورد دعا از محدث درجه دوم خالدبن یزید، شاگرد ماجد‌بن بشر الخراسانی آموخته بوده‌ است و در ادامه بیان می‌کنند که شباهت‌های دست‌نویسی این دو پاپیروس حاکی از آن است که احتمالاً کار یک نفر در همان منطقه و زمان مشابه هستند. 🔸از جمله نکات مهم و جالب توجه در این پاپیروس، وجود اشعاری است که به فراق میان حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) و امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) اشاره دارد. بخش‌هایی از این اشعار از زبان حضرت امیر به سوگ حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیهما) و فقدان او پرداخته‌اند. از جمله بخشی‌هایی که در این متن آمده بر اساس خوانش محققان اثر و ترجمه آن‌ها چنین است: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ قال [- - - - - - - - -] قال لما رجع علي بن أبي طالب، رضي الله عنه، من دفن زوجته من […] فاطمة [- - - - - -] رسول الله عليه السلم من أهله فدخل علي بن أبي طالب، رضي الله عنه، [- - - - - -] وان افتقادي واحدا بعد واحد فانشأ وهو يقول لكل اجتماع من خليليّن فرقة ّ الذي دون الممات قليل ّ لكل ّ وكل دليل على أن لا يدوم خليل وإن افتقادي واحداً بعد واحد.... 🔹 در این پاپیروس، پس از اشعار امیرالمؤمنین در سوگ حضرت فاطمه، به واقعه کربلا و شهادت امام حسین (علیهم‌السلام) نیز اشاره شده است. در بخش‌هایی، ظاهراً ابیاتی وجود دارد که به مصیبت‌های وارد آمده بر اهل بیت در کربلا می‌پردازد. .... ۱۵. فيا كربلا الكرب وك[..]ي[..]ر فتاكلهم السبع الط[.ت.]يرل [...]و[... - - - - - - -] ترجمه: ای کربلا، ای مصیبت‌ها و دردها، پس وحشیان آن‌ها را خوردند... ۱۶. فقال [...] الكر[...]ي [- - - - - -] ϴ رڡرا ما اجابو[ا نب]يهم الى [.]ب[...]ورىان فاكرموا ترجمه: و سپس [...] کر [...] و پاسخ ندادند پیامبرشان را به [...] و او به‌شدت ناراحت شد. ۱۷. لكنني بحب المسلمين و[..]هن [[[..]طلوا]] وجيههم اڡرها وا[.]ار غموا ترجمه: اما من محبت مسلمانان را دارم، و رئیس آن‌ها [...] که باعث ناراحتی شدند، اما خدا می‌داند... ۱۸. ما كان فيهم ما جرا وحڡىـ[.....]ان فيهم يوم ذلك [.]سلموا ترجمه: چه اتفاقی میان آن‌ها افتاد، آنچه در آن روز رخ داد، و در آن روز آن‌ها تسلیم شدند... ۱۹. سا الحسين وره[.....] خذلوا يوم الجمعه [±12]ـىه عصل[.. - - - - -] ترجمه: آن‌ها حسین (علیه‌السلام) و همراهانش را در روز جمعه رها کردند، و آنان را در محاصره قرار دادند... ۲۰. وا [ا]ن يشربوا او[±11] لون اس[...]ا [......] ىىرىه فم[.. - - - - -] ترجمه: آیا می‌خواهند بنوشند یا رنگ خون‌ها را [....] ببینند؟ ۲۱. وباتوا [..]اه بالبقيع لياليا تراهن فيها سباع وقسموا ϴ] ترجمه: و شب‌ها را در بقیع سپری کردند، وحشیانی در آنجا بودند، و آن‌ها گوشت را تقسیم کردند... https://eitaa.com/rasullib

ثبت کتابها از مرز پنجاه هزار مجلد گذشت. عزیزان می‌توانند از طریق برنامه اندرویدی بالا یا لینک سامانه فعلاً به صورت کاربر مهمان در کتابخانه تخصصی نفس الرسول(کتابخانه امیرالمومنین علیه السلام) وارد شوند. مجموعه ما ثبت اولیه را بر روی سامانه کتابا شروع کرده و هم زمان در سامانه سُها نیز حضور دارد که در آینده لینک سایت سُها نیز معرفی خواهد شد. lib.hkashani.com

کتاب «محمّدِ تاریخ‌نگاران/مورخان» (Le Mahomet des historiens) اثری پژوهشی و در ادامه پروژه قرآن مورخان است که به‌تازگی از سوی انتشارات Cerf در پاریس منتشر شده است. این مجموعه حاصل همکاری علمی میان محمدعلی امیرمعزی، استاد مدرسه مطالعات عالی سوربن، و جان تولان، استاد تاریخ در دانشگاه نانت، است. اثر در دو جلد، با مجموع بیش از دو هزار صفحه، منتشر شده و ده‌ها پژوهشگر از کشورهای مختلف در نگارش آن مشارکت داشته‌اند. هدف مجموعه، گردآوردن و بازنمایی تازه‌ترین پژوهش‌های تاریخی، زبان‌شناختی، و دینی درباره چهره و زمانه پیامبر اسلام (ص)، است. کتاب از دیدگاه تاریخی و تحلیلی به منابع کهن اسلامی و نیز به متون غیرمسلمان معاصر ظهور اسلام می‌پردازد و در پی آن است که تصویری چندجانبه از پیامبر (ص)، بر پایه داده‌های تاریخی و متون موجود، ارائه کند. تمرکز اثر بر بررسی روایت‌ها، زمینه‌های فرهنگی و تاریخی، و تحول تصویر محمد در منابع اسلامی و غربی است. به گفته ناشر، این کتاب کوششی است برای گردآوری تمامی پژوهش‌های نوین درباره پیامبر اسلام در قالبی نظام‌مند و مستند، با اتکا به روش‌های جدید تاریخ‌نگاری و نقد متن. مجموعه دربردارنده مقالاتی است که هر یک به موضوعی خاص از زندگی، اندیشه، و تأثیر پیامبر اسلام در تاریخ و فرهنگ جهان می‌پردازند. توضیحات امشب محمدعلی امیرمعزی به زبان فارسی درباره کتاب تازه‌منتشرشده «محمدِ تاریخ‌نگاران» در آیین معرفی این اثر در پاریس برای آشنایی با این اثر، مفید و در لینک زیر قابل مشاهده است. https://www.youtube.com/live/CgmP_-70dyo?feature=shared https://t.me/rasullib https://eitaa.com/rasullib

بخش‌هایی از فهرست کتاب فوق I. پیکره قرآنی Le corpus coranique (Adam Flowers) تحلیل ساختار تاریخی قرآن، دوره‌های مکی و مدنی، و بازنمایی پیامبر در مطالعات قرآنی مدرن. II. سنت سنی La tradition sunnite (Adrien de Jarmy) بررسی نخستین روایت‌های زندگی پیامبر در منابع اهل‌سنت، از دوره اموی تا عباسی. III. تناقض‌های سیره Les contradictions de la Sîra (Hela Ouardi) تحلیل ناسازگاری‌های روایی در سیره و مفهوم «زندگی‌های موازی» محمد در روایت‌های مختلف. IV. قانون‌نامه مدینه La « Constitution de Médine » (Ilkka Lindstedt) بررسی انتقادی اصالت و ساختار «میثاق مدینه» و جایگاه آن در تاریخ‌نگاری اسلامی. V. منابع مستند سده‌های نخست اسلام Les sources documentaires des premiers siècles de l’Islam (Frédéric Imbert),(Mathieu Tillier) تحلیل داده‌های کتیبه‌ای، پاپیروس‌ها و اسناد نخستین پیرامون محمد در قرون اولیه. VI. محمد و حقوق اسلامی Muhammad et le droit (David S. Powers) مطالعه مفهوم حقوقی پیامبر در فقه اولیه، موضوع ارث، نسب و فرزندخواندگی. VII. سفر شبانه و عروج آسمانی Le Voyage nocturne et l’Ascension céleste (Mohammad Ali Amir-Moezzi) تحلیل تطور روایت‌های اسراء و معراج در منابع سنی، شیعی و تطبیق میان‌فرهنگی. VIII. چهره پیامبر در تشیع دوازده‌امامی کهن Portrait dans le shiʿisme duodécimain ancien (Roy Vilozny) بازنمایی محمد در الهیات و ادبیات امامیه نخستین. IX. آموزه‌های شیعیِ غُلات و نصیریان La doctrine des shiʿites Ghulāt et Nusayris (Mushegh Asatryan) بررسی کیهان‌شناسی، نبوت و الوهیت محمد در میان غالیان و نصیریه (علویان). X. بازنمایی‌های اباضیان Représentations ibadites (Cyrille Aillet) , (Enki Baptiste) تصویر پیامبر در سنت اباضی و نقش او در مشروعیت دینی و هویت تاریخی این جریان. بخش دوم: حوزه‌ها و تنوع‌های اسلامی از قرون میانه تا دوران معاصر (Domaines et diversité islamiques du Moyen Âge à nos jours) XI. عرفان در زبان عربی La mystique de langue arabe (Pierre Lory) محمد به عنوان «قدیس کامل» و حضور فراطبیعی در متون صوفیانه عربی. XII. عرفان در زبان فارسی La mystique de langue persane (Pierre Lory) شکل‌گیری عرفان ایرانی، شعر نبوی و نقش محمد در عرفان کلاسیک فارسی. XIII. عرفان ترکی La mystique turque (Alexandre Papas) بازنمایی پیامبر در تصوف ترکی، مولانا و متون عبادی ترک‌زبان. XIV. عرفان آفریقا La mystique d’Afrique sub-saharienne (Youssouf Sangaré) نقش محمد در تصوف و جنبش‌های اسلامی آفریقا، از جهاد تا خلافت سوکوتو. XV. فلسفه اسلامی کلاسیک La philosophie islamique classique (Meryem Sebti) جایگاه پیامبر در معرفت‌شناسی و فلسفهٔ سیاسیِ فیلسوفان مسلمان. XVI. اسماعیلیه L’ismaélisme (Daniel De Smet) نقش دوگانه محمد و علی در باطن‌گرایی فاطمی و نزاری؛ نمادشناسی وحی. XVII. منابع شیعی امامی در تاریخ‌نگاری و فلسفهٔ تاریخ Les sources shiʿites imâmites, entre historiographie et historiosophie (Mathieu Terrier) تحلیل زندگی محمد در روایت‌های امامی و رابطه‌اش با علی و اهل‌بیت. XVIII. بازنمایی پیامبر در اسلام (هنر تصویری) Représenter le Prophète en islam (Michael Barry) سیر تاریخی تصویرگری پیامبر، از ممنوعیت‌های دینی تا هنر مغولی و صفوی. XIX. دگرگونی‌ها و مسائل در هنرهای تجسمی معاصر Mutations et enjeux dans les arts plastiques contemporains (Alice Bombardier) تحول بازنمایی پیامبر در هنر معاصر و کشمکش میان زیبایی‌شناسی و ایمان. XX. پرده‌های بزرگ و کوچک (سینما و رسانه) Grands et petits écrans (Agnès Devictor) , (Amélie Neuve-Église) بازنمایی محمد در سینما و تلویزیون، از «سیره سینمایی» تا قدرت نرم در رسانه. XXI. ادبیات عربی کلاسیک La littérature arabe classique (Loïc Bertrand) , (Mathias Hoorlebeke) نقش شاعران عرب در تکوین تصویر پیامبر و سنت ادبیِ مدح نبوی. XXII. بازخوانی‌های ادبی مدرن Relectures littéraires modernes (Frédéric Lagrange) تصویر محمد در شعر و رمان معاصر عربی، از شوقی تا نجیب محفوظ. XXIII. تاریخ و فرهنگ تاتارهای قازان Histoire et culture des Tatars de Kazan (Alfina Sibgatullina) , (Gulnaz Sibgatullina) بازنمایی پیامبر در ادبیات و فرهنگ اسلامی تاتار و درک مدرن آن در روسیه. https://eitaa.com/rasullib https://t.me/rasullib

کارهای کتابخانه و مجموعه فعالیت‌های ما، به گونه‌ای است که نباید و نمی‌توان دائم و به تفصیل از جزئیات آن گزارش داد. مخصوص مناسبتِ خاصی هم نیست. بخشی از آن هم برای حفظ حرمت افراد باید مسکوت بماند. معمولا اهل رو زدن و درخواست هم نیستیم. یا با درآمد شخصی خودمان یا با هدایای (کمک‌های) شیعیان امیرالمومنین علیه‌السلام پیش می‌رویم و البته خود آن عزیزان با لطف‌شان برای کمک مالی به ما مراجعه می‌کنند. گاهی کارد به استخوان می‌رسد یا کارها و ایده‌های مهمی داریم، به حضرت حجت ارواحنافداه توسل می‌کنیم. دوستان و شیعیان حضرت مراجعه می‌کنند و معمولا آن مشکل حل می‌شود تا کار و موضوع بعدی برسد. آن‌چیزی هم که حل نشود، لابد یا وقتش نرسیده، یا ما لایق نبوده‌ایم یا اصلاً مصلحت نبوده در آن موضوع ورود کنیم. خلاصه شهادت می‌دهم که امام زمان علیه‌السلام حرف دل ما را می‌شنود، چه ظاهراً کارمان حل شود چه نشود. امشب (در همین روزگاری که دنیا برای عده‌ای شیرین و مهم است) پس از جلسه توسل به حضرت، بانویی از شیعیان حضرت که ایشان را نمی‌شناختیم، آمد و ظاهراً تمام زیورآلاتش را به مجموعه هدیه کرد. خدایا ما را در این خدمتی که از لیاقتمان بیرون است یاری فرما. آقاجان یا بقیةالله ما را ببخش و یاری کن. این مردم تصور کرده‌اند ما نوکر شما هستیم، در حالی که به حال خود واقفیم، ما را شرمنده محبتت و محبتشان نکن. ما را به سوی رضایتت سوق ده...

#تازه‌های_کتابخانه 📚 کتاب درخور توجه «مُحمّدِ مورخان» (Le Mahomet Des Historiens) جدیدترین اثر منتشرشده در رابطه با وجوه مختلف تاریخی و بازنمایی چهره پیامبر (ص) به‌‌سرویراستاری محمدعلی امیرمعزی و جان تولان، به‌‌واسطه لطف بی‌کران و مهر بی‌‌دریغ و از سر اخلاص یکی از دوستان گران‌مایه، از فرانسه خریداری و دست‌یاب شد. پیش از این، اثر فوق به‌اختصار در اینجا معرفی گردیده بود. https://t.me/rasullib https://eitaa.com/rasullib

بحمد الله به لطف یکی از دوستان عزیز در خارج از کشور این کتاب برای کتابخانه تهیه شد و به دستمان رسید.