انواع روش شناسی پژوهش 1. چارچوب نظری روش شناسی یا چارچوب نظری، مجموعه قواعد و گزاره هایی است که تحلیل و حلاجی پدیده های سیاسی-اجتماعی پیرامونی را تسهیل می کند. چارچوب نظری یا چهارچوب نظری، قدمتی طولانی دارد اما در عصر مدرن، اغلب آن ها از سوی اندیشمندان غربی به دلیل پیشتازی آنان در تفسیر نظام مند پدیدهای انسانی، ابداع و به کار گرفته شده اند. با گسترش علم غربی به اقصی نقاط دنیا، روش های تجزیه و تحلیل امور سیاسی-اجتماعی غربی به کشورهای دیگر دنیا، تسری یافته و بارها در مقالات و رسائل مختلف مورد تست دوباره قرار گرفته و بر اتقان هر یک، در تحلیل امور سیاسی مرتبط، افزوده شده است.کاربست چارچوب نظری،در دنیای پرداده مدرن، اجتناب ناپذیر و ضروری است و مانع از تفسیر سلیقه ایی و بدون معیار و میزان پدیده ها می گردد. نظریه گراندد تئوری، نظریه شرق شناسی، روش تحلیل گفتمان، روش فهم سیاسی و روش تحلیل SWOT، نمونه هایی از چارچوب های نظری اند که بخشی از آن در کتاب های روش شناسی علوم سیاسی چون روش شناسی علوم سیاسی اثر سیدصادق حقیقت و روش و نظریه در علوم سیاسی اثر دیوید مارش و جری استوکر آمده است. 2. مبانی نظری میل به استفاده از ذخایر علمی بومی به منظور پرهیز از نسبی گرایی و عرفی سازی که از ویژگی های ذاتی علوم غربی است، گرایش به ابداع و کاربست روش های میهنی برای تجزیه و تحلیل پدیدهای سیاسی-اجتماعی را تشویق کرده از این رو، اندیشمندانی از شرق با اتکا به ذخیره های علمی ملی و دینی خود کوشیده اند، چارچوب هایی را جهت آنالیز پدیده ها ارائه دهند که ضمن پرهیز از کپی برداری های معمول، روش جدید برای شناخت محیط اطراف انسانی ایجاد نماید. تفاوت معماری شرقی و غربی یا تفاوت استشراق ادوارد سعید و استغراب محمدالجابری تا حدی نشانگر تفاوت چارچوب نظری و مبانی نظری است. هرچند اغلب، تفاوتی بین این دو قائل نیستند اما ابتنای یکی بر ذاتیات غربی و دیگری بر ذاتیات شرقی، تفاوتی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت.به هر روی، اندیشمندان سازنده و مبدع مبانی نظری معتقدند امور شرقی را تنها می توان با چارچوب های بومی تجزیه و تحلیل کرد. نظریه اعتباری علامه طباطبایی، نظریه بوم گرایی دکتر ابراهیم برزگر، نظریه عصبیت ابن خلدون و نظریه مدینه فاضله فارابی مثال هایی در این زمینه است. 3. مدل مفهومی مدل مفهومی روشی دیگر در تحلیل پدیده هاست که از کاربرد فراوان برخوردار است. در مدل مفهومی، کلیدی ترین مفهوم یا واژه یک نوشتار، نخست لغوی و سپس اصطلاحی تعریف می گردد و از بین تعارف اصطلاحی، تعریفی انتخاب می شود( تعریف مختار) و در گام بعدی اجزای اصلی تعریف مختار استخراج(تعریف عملیاتی) و مبنای تحلیل قرار می گیرد. انتخاب تعریف، تابع قواعد ساده ای است از جمله انتخاب یک تعریف از بین تعاریف مختلف، استخراج و ترکیب اجزای مشترک تعاریف یا الهام گیری از تعاریف و عرضه تعریف برآمده از آن، البته هر یک از این روش ها باید از یک استدلال قابل دفاع یا اصطلاحا از دلایل محکمه پسند برخوردار باشد.مدل مفهومی در میانه چارچوب نظری و مبانی نظری قرار می گیرد و در واقع، گامی است برای فاصله گیری از کاربست روش های غربی که کاملا قادر به تجزیه و تحلیل پدیده های سیاسی-اجتماعی شرقی نیستند، به شمار می روند. مرتضی شیرودی 23 آبان 1403

نکات یادداشت دکتر صفری ارائه کننده: مجید کافی ▫️ارتباط با ادمین: @Mkafi50 🔸کانال روش تحقیق اجتهادی -https://eitaa.co/raveshejtehadiKAFI -https://ble.ir/raveshejtehadikafi -@raveshe_ejtehadiKAFI -https://t.me/raveshe_ejtehadiKAFI

Ph d Safari: باسلام واحترام وتشکر . لطف فرمودید . ان شاءالله که وقتتان تلف نشده باشد . شاید اختلافی بنیادین در تعریف مفاهیم با هم داشته باشیم که طبیعی است . اینجانب در ضیق مجال ناچار از برخی اصطلاحات ترجمه ای استفاده می کنم .اما در آغاز توضیح میدهم که این را خود اینگونه تعریف کرده و بر اساس آن مشی میکنم . مثلا مروری بر جامعه شناسی تاریخی جنابعالی داشتم که بسیار مفید بود .اما تصریح فرموده بودید که قسمت جامعه شناسی بر قسمت تاریخ غلبه دارد. در حالی که درک ما از جامعه شناسی تاریخی آن است که با ابزار وداده های جامعه شناسی بتوانیم به گذشته رفته و جامعه آن روز مثل جامعه زمان پیامبر .ص. را تحلیل کنیم. تقید به اصطلاحات بیرونی و لزوم عدم خروج از آنها باعث دست وپاگیر شدن علم تاریخ وعدم پیشرفت آن است. به قول برخی درگیری دراین اصطلاحات مثل کسی است که دور استخر می چرخد. در حالی که الان نیاز به ورود در آب وشنای عمیق است. دوستانی را دیده ام که در صدد طرحی نو در انداختن بوده اند اما به جهت این اصطلاحات و تعاریف نتوانسته اند در داخل استخر به کار خود ادامه دهند . جالب آنکه این تقیدات معمولا از بیرون تاریخ واز ناحیه علوم دیگری همچون فلسفه علم . علوم سیاسی و علوم اجتماعی بر تاریخ تحمیل میشود . شاید فعلا بهتر است همدیگر را با واژه "فهم اشتباه"یاد نکنیم وبرای تاریخی ها هم حقی در بنیان نهادن اصول خود قائل باشیم و اختلاف رویکردها را بپذیریم. بد نیست از تجربه ای یاد کنم . مدتها بود که هر کس منبعی از اینجانب در باره روش شناسی تاریخ طلب میکرد کتاب استاد د.پاکتچی را معرفی میکردم . با اینکه دوستان مستعدی بودند اما کمتر فایده میبردند .به هر حال پس از مدتی به این نتیجه رسیدم که ایشان هم از بیرون تاریخ برای تاریخ تعیین تکلیف میکند واز بس از اصطلاحات بیرونی استفاده میکند و تکالیف سنگین به مخاطب ارائه میدهد خواننده اصلا احساس ملموس بودن این قواعد وروش ها را در علم تاریخ نمی نماید. از این جهت هم اکنون در به در دنبال منبعی جایگزین هستم که قواعد وروش ها و مبانی تاریخ تحلیلی را با کمترین در گیری با اصطلاحات احیانا غیر کارآمد و مفید وبا بیشترین عینیت سازی مطرح کند که در این مسیر از دوستان استمداد می طلبم.

سلام علیکم پارت اول نشست علمی فایل صوتی کل جلسه 💠تحت عنوان: چیستی جامعه شناسی تاریخی و تاریخ اجتماعی 💠 سخنران: جناب دکتر مجید کافی 💠 زمان: چهارشنبه(۱۴۰۳/۷/۲۵) 💠 مکان: دانشگاه یزد/ سالن منتظر قائم ▫️ارتباط با ادمین: @Mkafi50 🔸کانال روش تحقیق اجتهادی -https://eitaa.co/raveshejtehadiKAFI -https://ble.ir/raveshejtehadikafi -@raveshe_ejtehadiKAFI -https://t.me/raveshe_ejtehadiKAFI

سلام علیکم قسمت دوم نشست علمی فایل صوتی کل جلسه 💠تحت عنوان: فلسفه نظری و تحلیلی تاریخ 💠 سخنران: جناب دکتر مجید کافی 💠 زمان: چهارشنبه(۱۴۰۳/۷/۲۵) 💠 مکان: دانشگاه یزد/ سالن منتظر قائم ▫️ارتباط با ادمین: @Mkafi50 🔸کانال روش تحقیق اجتهادی -https://eitaa.co/raveshejtehadiKAFI -https://ble.ir/raveshejtehadikafi -@raveshe_ejtehadiKAFI -https://t.me/raveshe_ejtehadiKAFI

سلام علیکم قسمت سوم نشست علمی فایل صوتی کل جلسه 💠تحت عنوان: تفاوت جامعه شناسی تاریخی با فلسفه نظری تاریخی 💠 سخنران: جناب دکتر مجید کافی 💠 زمان: چهارشنبه(۱۴۰۳/۷/۲۵) 💠 مکان: دانشگاه یزد/ سالن منتظر قائم ▫️ارتباط با ادمین: @Mkafi50 🔸کانال روش تحقیق اجتهادی -https://eitaa.co/raveshejtehadiKAFI -https://ble.ir/raveshejtehadikafi -@raveshe_ejtehadiKAFI -https://t.me/raveshe_ejtehadiKAFI