هدایت شده از مجله دینی نکتههای ناب مهدوی
🔴 یکی از اعتقادات #غلط برخی از مردم این ضربالمثل است: «#چراغی كه به خانه رواست به #مسجد حرام است.»
🌀برخي از ضرب المثلها چند پهلو هستند كه در برخي از موارد، داراي معناي صحيح و در برخي از موارد، داراي معناي باطلي هستند.
عبارت «#چراغي كه به #خانه رواست» دو جور قابل تصور است:
اول اينكه مراد از «روا بودن» را «واجب بودن» بدانيم. يعني «چراغي كه در خانه #واجب است، در مسجد #حرام است».
دوم اينكه مراد از «روا بودن» را «مستحب بودن» بدانيم. يعني «چراغي كه در خانه #مستحب است، در مسجد #حرام است».
اگر صورت اول منظور باشد ، ضربالمثل صحيح است، يعني اگر كار واجبي بر عهده انسان باشد، نميتواند به سبب انجام يك مستحب، از انجام واجب باز بماند؛ مثلا پرداخت حق #نفقه همسر و فرزندان واجب است. انسان نميتواند از نفقه ايشان كه بر وي واجب است، كسر نموده و براي ساخت يا تعمير مسجد خرج نمايد. رسول خدا ميفرمايد:«كَفَى بِالْمَرْءِ إِثْماً أَنْ يُضَيِّعَ مَنْ يَعُول (منلايحضرهالفقيه، ج۳، ص ۱۶۸) ؛در گنهكاري شخص همين بس كه وي حقوق افراد تحت تكفّل خود را ضايع سازد!»
#نکته مهم اینکه گاه فداکاری و ایثار را میتوان به اهل خود آموخت و با اختیار اهل خود و انتخاب خودشان آنها را بسمت ازخودگذشتگی سوق داد در اینجا با اینکه چراغ به خانه واجب است اما اهل خانه خود مسیر #ایثار را انتخاب کنند پس با اینکه چراغ به خانه واجب است ولی با انتخاب خود مستحبِ ایثار را انجام میدهند. مواظب باشیم این ضربالمثل توجیهی برای نابودی آموزه ایثار در جامعه نشود.
اما اگر صورت دوم منظور باشد، فرد مكلف، بين انجام دو مستحب قرار ميگيرد. بهتر است كه مستحب #مهمتر را انجام دهد؛ مثلا از يك سو وسعت امكانات و تامين رفاه بيشتر براي افراد تحت تكفل مستحب است از سوي ديگر ساختن مسجد و تعمير مسجد هم مستحب است. رسول خدا ميفرمايد: كسى كه در مسجدي از مساجد خدا چراغى بيافروزد، تا وقتى كه نور آن چراغ به خاموشى نگرايد، فرشتگان و حاملان عرش الهى براى او طلب آمرزش و مغفرتكنند.»
(ثوابالأعمالوعقابالأعمال، ص۲۹)
در اين موارد اگر فردي خواست يكي از اين دو مستحب را انجام دهد، بهتر است كه مستحب مهمتر را انجام دهد. پس انجام مستحب مهمتر، واجب نيست تا ترك آن حرام باشد. چون چراغي كه مستحب در خانه باشد، در مسجد حرام نيست، بلكه در مسجد هم مستحب است. چه بسا استحباب آن در مسجد بيشتر هم باشد. حتی گاه در خانه مستحب است اما در مسجد واجب است مثل رفع نیازمندی یک فقیر که در صورت توانایی #واجب است.
@rooshanfekr