مناسبات آیتالله سیداحمد خوانساری و امام خمینی
بازنشر به مناسبت انتشار برخی مطالب مخدوش
بخش اول
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
▫️اشارات تاریخی ▫️
مبارزه با تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی در سال ۴۱ نخستین گام آغاز مبارزات سیاسی مردم مسلمان ایران و شروع نهضت امام خمینی بود.
در این حرکت تمام مراجع و علمای طراز اول حضور داشتند و در نهضتی دو ماهه توانستند رژیم را به عقبنشینی وادار کنند که در آن مقطع و در هنگامه خلأ وجود آیتالله العظمی بروجردی یک پیروزی بزرگ محسوب میشد و زمینه و انگیزه مردم و علما را برای اقدامات بعدی افزایش داد.
علیرغم همراهی علما با امام خمینی در اصل مبارزه، اما گاهی روشهای مواجهه برخی از علما و مراجع تفاوتهایی داشت.
به عنوان نمونه در جریان انجمنهای ایالتی و ولایتی، آیتالله العظمی خوانساری در حمایت از مبارزات روحانیت و مردم مسلمان، در مسجد سید عزیزالله تهران اعلان مجلس دعا و روضه کردند.
این حرکت گرچه در جای خود حرکتی سیاسی و در حمایت از مبارزات بود اما امام خمینی به شدت با آن مخالف بود.
در ذیل متن نامه امام خمینی به مرحوم آقای فلسفی را میخوانید که در آن امام علل مخالفت با اقدام آیتالله العظمی خوانساری را به تفصیل بیان فرموده است.
مشابه این اتفاق در مورد پیشنهاد آیتالله العظمی حکیم بعد از واقعه خونین فیضیه رخ داد که ایشان پیشنهاد مهاجرت اعتراضی علمای قم به نجف اشرف را مطرح کردند و امام خمینی ضمن تشکر، با ذکر دلایلی صراحتا با آن پیشنهاد مخالفت کردند.
دوراندیشی و افق بلند امام خمینی موجب شد مسئله رهبری ایشان به تدریج و به طور طبیعی از سوی مراجع و مبارزان و مردم پذیرفته شود و ایشان در مواجهه با همه کانونهای توطئهگر داخلی و استعماری بتوانند حرکت اسلامی مردم را راهبری کنند.
آیتالله العظمی خوانساری از ابتدای مبارزات همراهی ودر میدان حضور داشتند اما بعد از هتک حرمت مأموران رژیم در خلال یک راهپیمایی اعتراضی،با فشار اطرافیان از ادامه همراهی کنار کشیدند.
🔸متن نامه امام خمینی به مرحوم حجتالاسلام والمسلمین فلسفی پیرامون اقدام آیتالله العظمی خوانساری:
بسم الله الرحمن الرحیم
خدمت ذی شرافت جناب مستطاب ثقة الاسلام و المسلمین آقای فلسفی، خطیب شهیر اسلامی ـ دامت افاضاته
به عرض عالی می رساند، ان شاءالله مزاج محترم خالی از نقاهت است. ضمناً اعلامیۀ آقای #خوانساری را ملاحظه کردم و خالی از تعجب نبود.
اصل اقدام ایشان بسیار به موقع و لازم است لکن کیفیت آن خیلی نارسا و سست است.
برای این مطلب دینی که اساس روحانیت و دیانت و ملیت در خطر است، مجلس روضه درست کردن و در ضمن آن، اساس دیانت را قرار دادن، بسیار موهن است نسبت به مقصد.
و از آن بدتر آنکه مسجد سید عزیزالله را که چهار هزار جمعیت مقدس بازاری در آن مجتمع می شود.
و البته می دانید دولت از دیانت نمی ترسد، تا از بازاری متدین و دعای اینها یا نفرین آنها وحشت کند؛ دولت از مردم فعال و جوان و احزاب و دانشگاه ملاحظه می کند.
باید یک اجتماع دینی که آقای فلسفی سخنگوی دیانت اسلام صحبت می کند و آقای خوانساری ز مراجع وقت می خواهد صحبت کند در مسجد سید عزیزالله که حکم یک صندوقخانه را دارد، نباشد.
من نمی دانم این چه فداکاری است؟ باید این امر به توسط یک کرور اعلامیه به تهران و حومۀ تهران حتی قزوین، قم و بلاد نزدیک و دور منتشر شود و گفته شود و نوشته شود که چون برای این اجتماع، جایی در تهران نیست، خارج تهران در بیابان می رویم. در این صورت از دو حال خارج نیست، یا آنکه با سرنیزه جلوگیری می کنند و آن خیلی بعید است. آن وقت تکلیف یکسره می شود و ما غالب می شویم و سقوط دولت حتمی است، و یا نمی کنند، تمام ناراضیها به شما ملحق می شوند و غوغا می کنند و عظمت مطلب، آنها را از پا درمی آورد و طرفین مطلب به نفع مسلمین است.
حالا این فرصت از دست رفت، لکن فرصت دیگری باقی است و آن این است که جنابعالی در ضمن صحبت تکیه کنید به این نکته که ما نمی خواهیم اجتماع بزرگ درست کنیم و الاّ در صورت لزوم در خارج تهران اجتماع می کنیم و مطالب مهمتر را به گوش ملت میرسانیم و در قم اجتماع ایران را تهیه می کنند و در صحرای قم، به مردم ایران مطالبی که باید گفته شود، شخصاً بعضی از علما خواهند گفت.
سرکار می دانید در این حال که ما قرار گرفتیم قضیه از آشتی و صلح گذشته و پای نابودی احکام اسلام و فتح در کار است و «هیهات منّا الذلّة». نترسید، ملاحظه نکنید. آقای خوانساری را نمی گیرند. شما را نمی گیرند؛ دنیا اقتضا ندارد. شما بهتر می دانید. بنده از ناراحتی دیگر نمی توانم عرض بکنم. والسلام علیکم و رحمة الله.
2 جمادی الثانیه [9آبان1341]
روح الله الموسوی الخمینی
▫️صحیفه امام، ج1، صص86-85.
@rozaneebefarda