متن شبهه:
دینداری "خوش‌خیم"
علی زمانیان
اگر می‌خواهی دین داشته باشی، سبک زندگی دین‌دارانه داشته باشی و اگر قرار است خداباور باشی، البته به انتخاب خودت حق داری دین‌دار باشی. پس آن چنان باش که می‌خواهی. تو حق داری هرگونه دین و دینداری را انتخاب کنی. و متقابلا اگر نمی‌خواهی دین‌دار باشی و مذهب خاصی را پیشه‌ی خود نمایی و حتی اگر می‌خواهی گناهی انجام دهی، اختیار با توست. حق با توست.
تو باید انتخاب کنی چگونه
باشی. فقط یک ملاحظه را فراموش مکن.
اگر دین را انتخاب کرده‌ای و یا نکرده ای، اما مواظب باش دینداری و بی دینی‌ات و یا گناهی را که انجام می‌دهی به کسی آسیب نزند. این همان چیزی است که نامش را دینداری / بی‌دینی "خوش‌خیم" نهاده‌ام. دینداری سالم و یا خوش‌خیم، آن گونه دینداری است که فقط خود فرد را به خود فرا می‌خواند. کسی را به رعایت دین‌اش مجبور نمی‌کند.
چیزی را بر کسی تحمیل نمی‌کند. هیچ کس را با اکراه و خشونت به مناسک و شعایر دینی وادار نمی‌کند. به دیگران حق می‌دهد هرگونه که می‌خواهند دینداری خودشان را داشته باشند و حتی حق می‌دهد که دین‌دار نباشند.
در نقطه‌ی مقابل نیز بی دینی سالم نیز آن گونه زیستنی است که فرد انتخاب کرده است و البته با بی‌دینی‌اش به کسی آسیب نمی‌زند. حق دیگران را برای این که دین‌دار باشند، زیر پا نمی‌گذارد. پرخاشگر نیست. ستیزه جو نیست و حرمت دین‌شان را پاس می‌دارد. تمسخر نمی‌کند و دین‌داران را به انواع برچسب‌ها نمی‌راند.
دینداری خوش‌خیم یعنی دین‌دار باش و بگذار دیگران هم به مشی و مرام خودشان دین‌دار باشند. اما دین‌دارِ بدخیم و یا بی‌دینِ بدخیم، با دین و بی دینی‌اش به دیگران آسیب می‌زند. حق‌شان را برای انتخاب زندگی می‌ستاند و جهان را آن گونه می‌خواهد که می‌پسندد.
به عنوان مثال، برای نماز
نیمه‌شب برمی‌خیزد، اما چنان پر سرو صدا نماز می‌خواند که دیگران را که نمی‌خواهند نماز شب به جای آورند، از خواب بیدار می‌کند. این از کوچک‌ترین مصداق دین‌داریِ بدخیم است.
این که من روزه می‌گیرم و تو حق نداری نزد من چیزی تناول کنی نیز از همان دینداری بدخیم است. و یا تو حق نداری آن چه را در دین من گناه شمرده انجام دهی نیز از همین نوع دینداری است.
دینداری بدخیم، در نهایتِ خشونت و قساوت، به گروه‌های بنیادگرا مانند طالبان، داعش و گروه‌های تکفیری منجر می‌شود، که دیگران را به اتهام کفر و بی‌دینی به قتل می‌رسانند. در تاریخِ تمامی ادیان، دینداری بدخیم در قالب جنگ و یا خشونت‌های مذهبی رخ داده است. دادگاه‌های تفتیش عقاید در عالم مسیحیت از مصادیق روشن این گونه دینداری است. از مصادیقِ بی‌دینی بدخیم، تمسخر و آزار دین‌داران و ممانعت از انجام فرائض دین است. در منتها‌الیه بی‌دینیِ بدخیم، خشونت‌های فیزیکی و یا حتی جنگ‌ها و قتل‌هایی است که در قرن بیستم اتفاق افتاد. لازمه‌ی صلح و تداوم ثبات، دینداری / بی‌دینی خوش‌خیم است.
مشکل از جایی آغاز می‌شود که حکومت و یا حاکمان در قدرت بخواهند نام دین بر خود بنهند. در این صورت، حکومت، الزاما به سمتِ دین‌داریِ بدخیم کشیده می‌شود. زیرا حکومت اگر نسبت به احکام و معتقدات دینی بی‌تفاوت باشد و نخواهد آن را در میان آورد، چه تفاوتی با سایر حکومت‌ها خواهد داشت که به عنوان حکومت‌های سکولار شناخته می‌شوند؟ دینداری بدخیم، سبب انواع پیکارها و ستیزهای اجتماعی می‌شود و انسجام را نیز در هم می‌شکند.
فقط یک معیار است که به پایداری صلح می‌انجامد: چه دین‌داشته باشیم و چه نداشته باشیم و حتی هنگامی که گناهی می‌کنیم، نباید با دین یا بی‌دینی و یا گناه‌مان به دیگران آسیب وارد کنیم و حقوق پایه‌ای و طبیعی مانند حق انتخاب و
اختیار آنان را از آن‌ها بستانیم.
پاسخ👇👇