❇️ 💜 ⭕️ عوامل کاهنده رزق و روزی (قسمت اول) 2️⃣ 6. اخلاق بد همچنان که اخلاق خوب، موجب جلب رحمت و محبت خداوند، محبوبیت بین مردم؛ افزایش رزق و روزی و برکت در زندگی خواهد شد، اخلاق بد نیز برعکس موجب ناخشنودی خداوند، ناخرسندی مردم، کاهش رزق و روزی و بی برکتی در زندگی می شود. به گواهی امام علی (علیه السلام): روزی انسان بد اخلاق، تنگ می شود. (8) و بنابر روایت دیگری: بد دهنی و فحاشی نسبت به برادر مسلمان، موجب بی برکتی، واگذار شدن او به خودش (و محرومیت از الطاف خاص خداوند) و آسیب دیدن زندگی او خواهد شد. (9) 7 . حقوق بگیری فردی که نیروی کار خود را در اختیار دیگری می گذارد و در مقابل آن، مزد و حقوق دریافت کند، نیروی کار و درآمد خود را محدود کرده است. چنین فردی اجیر یا مستخدم نامیده می شود، گاهی توسط اشخاص حقیقی اجیر می شود، و گاهی توسط اشخاص حقوقی مانند شرکت ها، سازمان ها و نهادهای خصوصی و دولتی. در هر صورت، رزق او محدود به حقوق معیّن او خواهد بود. به فرموده امام صادق (علیه السلام): هر کس که خود را اجیر کند. از رزق خود جلوگیری کرده است. (10) در نقطه مقابل، کسی که مالک نیروی کار خود باشد و آن را در بازار آزاد تجارت به کار گیرد، از رزق و درآمد بیشتری برخوردار است، چرا که خداوند بخش اعظم درآمدها را در کار تجارتی قرار داده است. در همین زمینه امام علی (علیه السلام) توصیه فرمود: تجارت کنید که خداوند به شما برکت خواهد داد. من از پیامبر شنیدم که می فرمود: رزق ده جزء است که نه جزء آن در تجارت و یک جزء آن در غیر تجارت است. (11) 8 . اسراف در مصرف و انفاق میانه روی و مشی معتدل در تمام ابعاد زندگی، از جمله ویژگی های مۆمنان خردمند است. در نقطه مقابل تندروی یا کندروی، افراط یا تفریط و اسراف یا بخل ورزیدن از جمله ویژگی های نابخردان به شمار می رود. قرآن کریم ضمن انکه مۆمنان را به انفاق مالشان توصیه می کند، آنان را از اینکه خود را در اثر زیاده روی در بخشش مال به گرفتاری بیندازند، برحذر داشته است: و در راه خدا انفاق کنید و خود را به دست خود هلاکت نیفکنید.(12) 9 . شرم ناروا لازمه کار تجاری و اقتصادی، قدرت چانه زنی و صراحت لهجه است. فروشنده ای که به دلیل کم رویی و یا حرمت نگهداری بیش از حد، از بیان قیمت مطلوب خود خودداری کند، یا از قدرت چانه زنی و صراحت لهجه برخوردار نباشد و یا نسیه فروشی را پیشه خود کند؛ رفته رفته از درآمد او کاسته خواهد شد و مخارج او بر درآمدهایش غلبه خواهد کرد. این همه، ریشه در شرم های نابجا و قرار گرفتن در محظورات اخلاقی دارد. راه چاره آن است که در تبعیت از سیره پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) که گفتار و رفتار خود را بدون تکلّف و مشقت انجام می دادند (و ما انا من المتکلفین)؛ بازاریان مسلمان نیز ضمن برخورداری از ارزش های دینی و اخلاقی، از افراط در نگهداشتن حرمت های اخلاقی بپرهیزند و به صورت صریح و شفاف مطالبات اقتصادی خود را بیان کنند. از همین رو است که در فرهنگ دینی ما، حیاء نابجا یکی از عوامل کاهش رزق معرّفی شده است. امام علی علیه السلام فرمودند: حیاء[نابجا]، از رزق جلوگیری می کند. (13) خداوند عز وجل می فرماید: هر کس که نه بر من، بلکه بر بنده مخلوق من تکیه کند اسباب آسمان ها و زمین را برای او قطع می کنم. پس اگر از من چیزی بخواهد به او نمی بخشم و اگر مرا بخواند؛ پاسخش نمی دهم. و هر کس که نه بر بنده من، بلکه بر خود من تکیه کند، آسمان ها و زمین را پشتوانه رزق او قرار می دهم. پس اگر مرا بخواند پاسخش می دهم و اگر از من چیزی بخواهد، به او عطا می کنم و اگر از من پوزش بخواهد، او را درگذرم 10 . خیانت در امانت همچنان که امانتداری و حفظ حرمت مال مردم، موجب افزایش رزق است؛ خیانت در امانت و بی حرمتی به مال مردم، موجب فقر و کاهش رزق خواهد بود. بر اساس فرموده پیامبر مکرّم اسلام (صلی الله علیه و آله) : امانتداری موجب بی نیازی و خیانت در امانت موجب فقر می شود. (14) 11 . سایر عوامل در پایان این بحث، به ذکر یک روایت جامع از امام علی علیه السلام در این زمینه می پردازیم که شماری از عوامل کاهش رزق را بیان کرده اند. گرچه برخی از این عوامل، در ضمن مباحث گذشته بیان شده است، اما شمار دیگری از آنها ناگفته مانده است: رها کردن تار عنکبوت در منزل، خوردن در حال جنابت، خلال کردن دندان با شاخه درخت گز، شانه زدن در حالت ایستاده، باقی گذاشتن خاکروبه در خانه، قسم دروغ، زنا، اظهار حرص، خوابیدن بین دو نماز مغرب و عشاء و قبل از طلوع خورشید، عدم برنامه ریزی در زندگی؛ قطع ارتباط با خویشاوندان، عادت به دروغ گویی، زیاد گوش دادن به غنا و رد کردن مرد فقیر در شب؛ موجب فقر است. (15) ❣️ ❣️ 🆔 @Assemanian 🇮🇷