🔰 نگاهی به احادیث تکان دهنده در باب گرفتن مسوولیت یا سپردن ریاست به افراد فاقد صلاحیت
♨️ در جوامع روایی احادیث تکان دهنده ای در باب گرفتن مسوولیت یا سپردن ریاست به افراد فاقد صلاحیت، وارد شده است. متاسفانه برخی از اشخاص، بدون توجه به ویژگی های افراد و صلاحیتهای لازم برای یک مسوولیت و صرفا بر اساس روابط، خود و دیگران را جهنمی می کنند و مسوولیت را به غیر اهلش واگذار می نمایند.
💢 در اینجا چند حدیث، در بیان مسوولیت متصدیان امور و بیان گناه افرادی که بدون شایستگی مسوولیت می پذیرند یا دیگران را به سمتی می گمارند بیان می کنیم:
▫️ کسي که کاري از کارهاي مردم را به عهده بگیرد و او درب محل کار خود را روي مردم باز کند، پرده ها و موانع را کنار بزند و با دقت به فکر اصلاح امور مردم باشد، بر خداوند است که روز قيامت او را در امان قرار دهد و به بهشت برد. بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۳۴۰ .
▫️ هر كه متصدى كارى از مسلمانان باشد و مردى را بر يكى از كارهایشان بگمارد و بداند در جایش مردى است كه از او عالم تر است، البته كه به خدا و رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و همه مؤمنان خيانت كرده است. كنز الفوائد و التعجب، ج۲، ص: ۲۸۳.
▫️ آن كس كه خود را پيشواى مسلمانان قرار دهد، در صورتى كه می داند در ميان آنان كسى برتر از او وجود دارد، به خدا و رسول خدا و به مسلمانان خيانت كرده است. الحياة با ترجمه احمد آرام، ج۲، ص: ۵۸۶.
▫️ هر که در ميان چند مسلمان يک نفرشان را رئيس قرار دهد و بداند در ميان آن چند نفر کسي بهتر و لايق تر و عالم تر به کتاب خدا و سنت نبي اش است، به خدا و رسولش و همه مسلمانان خيانت کرده است. جامع الصغير، ج ۱، ص ۴۵۵.
▫️ هر كس مردى را بر ده تن رياست دهد و بداند كه ميان آنها كسى هست كه از او برتر است پس با خدا و رسول خدا و جماعت مسلمين تقلب كرده است. نهج الفصاحه پاینده، ابوالقاسم ج۱، ص ۳۶۱.
▫️ وزير خود را صالح گردان، زيرا همانا او کسي است که تو را به بهشت يا جهنم مي برد. بحار الأنوار، ج ۷۴، ص ۱۶۶.
👈👈 «کسي که متولي کاري از کارهاي امت من شود و همان طور که براي خود دل مي سوزاند براي امت من دل نسوزاند و خير خواهانه و با تلاش براي آنان قدم بر ندارد، خداوند در قيامت او را با صورت در آتش مي اندازد.» تاريخ بغداد، ج ۸، ص ۴۷۲.
▫️ چهار چيز باعث شکست دولت ها مي شود: (۱) ضايع کردن اصول (مسائل مهم) (۲) سرگرم شدن به فروع (امور کم اهميت) (۳) به کار گماردن آدم هاي پست (۴) کنار گذاردن انسان هاي فاضل. غرر الحکم، ص ۳۴۲.
▫️ امام علي (علیه السلام) (به ابن عباس) فرمود: مبادا هدف تو از فرمانروايي، سودجويي و جمع مال، يا خنک کردن خشمي باشد. بلکه بايد هدف تو از بين بردن باطل و احياء حق باشد. مناقب، ج ۲، ص ۱۰۱.
▫️ هر صاحب قدرتي که داد مظلوم را از ظالم نگيرد و به ياري مظلوم نشتابد، خداوند قدرتش را از او مي گيرد. غرر الحکم، ص ۳۴۱.
▫️ نوک قلم ها را تيز کنيد، سطرها را نزديک هم قرار دهيد، مطالب اضافي را حذف کنيد، و از زياده روي در نوشتن بپرهيزيد، زيرا اموال مسلمانان تحمل ضرر و زيان را ندارد. وسائل الشيعه، ج ۱۷، ص ۴۰۴.
👈👈 بذل و بخشش کارگزاران از بيت المال، ظلم و خيانت است. غرر الحکم، ص ۳۴۳.
▫️ کسي که به مقام خود مغرور شود پرده از حماقت خود برداشته است. غرر الحکم، ص ۳۴۶.
کسي که بدون شايستگي (مقامش) بالا رود، بدون جرم پایین کشیده می شود.
✍️ محمد جواد حیدری
عضو هیات علمی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم
@mesbaherahpuyan