ســوره‌انـفـال ❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋ ✨إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَ هُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَىٰ وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ ۚ وَلَوْ تَوَاعَدْتُمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِی الْمِيعَادِ ۙ وَلَٰكِنْ لِيَقْضِیَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِيَهْلِکَ مَنْ هَلَکَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَ يَحْيَىٰ مَنْ حَیَّ عَنْ بَيِّنَةٍ ۗ وَ إِنَّ اللهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ{۴۲} به ياد آوريد زمانى كه شما در جانب پائین بوديد و دشمنان در جانب بالا بر شما برترى داشتند و كاروان تجارى ابوسفيان از شما پائین‌تر بود و اگر قرار قبلى براى جنگ هم مى‌گذاشتيد به توافق نمى‌رسيديد (زيرا هم بالادست شما دشمن بود، هم پائین شما و شما بين دو صف مخالف بوديد و هرگز تن به چنين جنگى نمى‌داديد) ولى خداوند شما را در برابر عمل انجام شده قرار داد تا كارى را كه خدا مى‌خواست تحقق بخشد، تا هركس به گمراهى هلاک مى‌شود از روى حجّت و آگاهى هلاک شود و هر كس به هدايت حيات يافت از روى دليل، حيات يابد و همانا خداوند شنوا و داناست(۴۲) ❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋ ⬅️ «عدوة» از «عدو» به معناى حاشيه، كنار و اطراف است کلمه «دنيا» از «دُنُوّ» به معناى پائین و نزدیکتر و «قصوى» و «اقصى» به معناى دورتر و بالاتر است كه اين دو بيانگر منطقه عملياتى جنگ بدر است كه مسلمانان نزديكتر از كفار به مدينه بوده‌اند يا آنها در منطقه‌اى پايين‌تر و پست‌تر و دشمنان در بلندى و ارتفاع بوده‌اند در جنگ بدر کفار نه تنها از نظر سلاح و تعداد نفرات و آمادگى روحى و جسمى برترى داشتند بلكه از نظر منطقه استقرار نيرو نيز برتر بودند و مى‌توانستند از كنار درياى احمر راهى براى فرار پيدا كنند ولى خداوند مسلمانان را كه تنها به قصد مصادره اموال کفار آمده بودند با آنان روبرو ساخت و چاره‌اى جز درگيرى نبود و تنها لطف خدا مسلمانان را به پيروزى رساند ⬅️ سيماى جنگ بدر ترسيمى از جنگ بدر در آيات ابتداى سوره تا اينجا امدادهاى الهى را بهتر نشان مى‌دهد: ❶ در جنگ بدر شما به فكر مصادره اموال بوديد و آمادگى جنگى نداشتيد «تَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ» «آیه ۷» ❷ جنگ كه پيش آمد بعضى ناراحت بوديد «فَرِيقاً مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَكارِهُونَ» «آیه ۵» ❸ برخى از مرگ مى‌ترسيديد «كَأَنَّما يُساقُونَ إِلَى الْمَوْتِ» «آیه ۶» ❹ پريشان بوديد و استغاثه مى‌كرديد «تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ» «آیه ۹» ❺ براى تطهير از ناپاكى‌ها و سفت شدن زمين ريگ‌زار باران فرستاديم «آیه ۱۱» ❻ اطاعت كامل از فرماندهى نداشتيد «قالُوا سَمِعْنا وَهُمْ لا يَسْمَعُونَ» «آیه ۲۱» ❼ برخى از شما قبلًا خيانت كرده بودند (مانند ابولبابه) «آیه ۲۷» ❽ رهبرتان در معرض تهديدها و توطئه‌ها بود «يَمْكُرُ بِکَ» «آیه ۳۰» ❾ اگر كار به اختيار شما مى‌بود، با اين همه مشكلات به توافق نمى‌رسيديد «لَاخْتَلَفْتُمْ» و نمونه‌هاى ديگر كه همه نشان مى‌دهد پيش‌آمد جنگ بدر یک طرح الهى براى نمايش قدرت مسلمانان و ضربه زدن به روحیه کفار و مشركان بوده است به همين دليل در آیه قبل روز جنگ بدر «روز فرقان» ناميده شد زيرا آنقدر امدادهاى غيبى نازل شد كه حقّ و حقيقت براى همه روشن شد و با اين وصف هر كس بی توجهی كرد از روى عناد و لجاجت بود «لِيَهْلِکَ مَنْ هَلَکَ عَنْ بَيِّنَةٍ» ◽️⇦ نکتـــه‌ها ↯ ⓵ يادآورى حوادث گذشته و امدادهایالهی و تحليل و بررسى آنها لازم است «إِذْ أَنْتُمْ‌ ...» ⓶ آنجا كه خداوند بخواهد همه عوامل ضعف را برطرف مى‌كند «لِيَقْضِیَ اللهَ أَمْراً كانَ مَفْعُولًا» ⓷ پيروزى مسلمانان در جنگ بدر حجّتى روشن بر علیه شرک و دليلى واضح بر حقانیت توحيد و اسلام است «لِيَقْضِیَ اللهَ ... لِيَهْلِکَ مَنْ هَلَکَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَ يَحْيى‌ ...» ⓸ هدايت و ايمان آگاهانه ارزشمند است همان گونه كه هلاكت و گمراهى آگاهانه بسيار زشت است «لِيَهْلِکَ ... عَنْ بَيِّنَةٍ وَ يَحْيى‌ ... عَنْ بَيِّنَةٍ» ⓹ اسلام بر برهان و دليل‌هاى روشن استوار است و چنين مكتبى مایه حيات است «وَ يَحْيى‌ مَنْ حَیَّ عَنْ بَيِّنَةٍ» ⓺ خداوند از پيش پيروزى مسلمانان را رقم زده بود، لذا صحنه‌ها و تصميم‌ها دگرگون شد «لِيَقْضِیَ اللَّهُ أَمْراً كانَ مَفْعُولًا» از همین جا مى‌توان او را شناخت كه به همه چيز شنوا و آگاه است «إِنَّ اللهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ» 📗 تفسیر نور ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ @ Borujerd_nk