👆👆👆 ✳️اگر در صدد دفاع از راهکار حکمت متعالیه باشیم؛ می‌توان گفت: قوای (مراتب)[۲] نیمه مادی ـ مجرد نفس داده‌ای مادی را دریافت و آن را به داده‌ای مجرد بدل می سازند و اصلاً کار قوای نفس همین بازسازی اطلاعات و مجرد ساختن آن است. (و یا به عکس داده‌ای مجرد را به فرمانی مادی تبدیل می کند) ✳️به دیگر بیان قوه مربوطه نفس، داده‌های مادی مغز را دریافت کرده و این داده‌ها که در قالب کد ها و رمزهایی مادی‌اند، به صورتی مجرد بدل کرده و به نفس می رساند. (برای درک بهتر می توان کامپیوتری را فرض کرد که اعداد صفر و یک را دریافت کرده و تصویر منظره‌ای مشخص را به نمایش می‌گذارد.) ✳️بدیهی است که این تقریر بر اساس تشکیک در وجود و پذیرش امکان موجودی مادی ـ مجرد قابل ارائه است. ✳️اکنون اگر تقریر فوق را ارتقا داده و بسط دهیم خواهیم یافت که حقیقت نفس در حکمت صدرایی در عین ذومراتب بودن، واحد است. از این رو نفس در مرتبه‌ای مجرد و در مرتبه‌ای مادی است و همه مراتب نیمه مجرد ـ مادی که همان قوای نفس باشند، عین نفس‌اند. [۳] ✳️با این حساب می توان گفت نفس در مرتبه بدن؛ داده‌های حسی را توسط اندام بدن جمع آوری کرده و به مغز و سپس به قوه‌ای نیمه مادی ـ مجرد ارسال می‌کند. در این هنگام نفس در مرتبه همان قوه داده‌های مادی را به صورت‌هایی مجرد بدل می‌سازد و سپس به مرتبه ذات خود منتقل می‌کند. (همان مرتبه‌ای که دکارت از آن به نفس تعبیر می‌کند) پس نفس طی چند مرحله انفعال مادی خود را به ادراک مجرد بدل ساخته است. ✳️حال آنکه بنابر تقریر دکارت، نفس چون مجرد محض بوده و بدن نیز موجودی مادی محض است و هیچ واسطه ای میان آنها وجود ندارد، بدن بعد از دریافت اطلاعات حسی امکان انتقال آن را به نفس نخواهد داشت، چرا که از طرفی نفس مرتبه‌ای مادی برای دریافت اطلاعات ندارد، و از طرف دیگر بدن چون خود مادی است و مرتبه مجردی ندارد، امکان مجرد سازی داده‌ها را نخواهد داشت. ✳️در صورتی که بنا بر تقریر فوق نفس دارای قوه‌ای مادی ـ مجرد است، لذا از آن جهت که مادی است اطلاعات مغز را دریافت کرده، سپس به صورت مجرد بدل می سازد (بازسازی می‌کند) و بعد از آن جهت که مجرد است به مرتبه بالاتر ارسال می‌کند. 🕯در پایان تذکر این نکات لازم است که: 1️⃣ نگارنده هیچ یک از مطالب فوق را به صدرالمتالهین و یا دیگر فیلسوفان حکمت متعالیه نسبت نداده است، بلکه صرفاً بر اساس مبانی این مکتب سعی در ارائه راهکاری برای حل اشکال الیزابت داشته است. 2️⃣ ارزیابی راهکار ارائه شده و نیز راهکارهای ممکن دیگر؛ می‌توانند موضوع پژوهش‌های بعدی قرارگیرند. [۱] در طول این نوشتار مراد از نیمه مادی ـ مجرد، موجودی است دارای مراتبی از تجرد و مادیت، به عبارتی از جهت یا جهاتی مجرد و از جهت یا جهاتی دیگر مادی است. [۲] در حکمت صدرایی مراد از مراتب نفس همان قوای نفس است. (عبودیت، ۱۳۹۵، ج۳: ۲۱۳) [۳] النفس فی وحدتها کل القوی. (صدرالمتالهین، ۱۴۴۰، ج۸: ۱۹۳) 📗صدرالمتالهین، ۱۴۴۰، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، طلیعه نور. 📕عبودیت، ۱۳۹۵، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، سمت. 🖋 محمدمهدی رفیعی #دوئالیسم #تعامل_ذهن_و_بدن ☪️@ZehnShenakht