‌ ‌📝 یادداشت علمی عنصر عزت‌طلبی در عاشورا ✍🏻 دکتر سید محمد حسینی رشد برداشت‌های ناصحیح و غلبه‌ی قرائت عاطفی و احساسی و تکیه بر بکاء و اشک در مطالعات عاشورا به تدریج زمینه‌ی گسترش جعلیات و خرافات در مقتل‌نگاری‌ها و به تبع در باورهای جامعه برای بیان مظلومیت بیشتر اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و تحریک عواطف، فراهم آورد. بدینگونه که برای رسیدن به رقیق کردن قلوب مردمان و گریاندن آن‌ها مطالبی را نقل کنند که مضمونی جز ارائه‌ی چهره‌ای ذلیلانه از امام حسین (علیه‌السلام) و عاشورا، اسرای کربلا و اهل‌بیت عصمت (علیهم‌السلام) ندارد. با توجه به این مهم معرفی ملاک‌هایی چون اعتبار سند و اعتبار منبع و همچنین مطابقت با عقل، اصولی است که می‌تواند از چنین تحریفاتی جلوگیری نماید، اما علیرغم وجود چنین ملاک‌هایی گاه به اعتبار جنبه‌های ارزشی و مقدس واقعه‌ی عاشورا، نیازمند معرفی ملاکی دیگر برای حراست از شئون امام و جایگاه عاشورا هستیم. اصل عزت طلبی در مطالعات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به‌ویژه عاشورا به اندازه‌ای کارآمد است که می‌توان آن را در ردیف اصول کلامی شیعه همانند اصل عصمت پیامبر و امام قرار داده و با مسلم انگاشتن آن به نقد محتوایی روایات و آثار مربوط، علیرغم صحت و اتقان سندی پرداخته و انتساب آن‌ها را به امام رد کرد. عزت طلبی شاخصه‌ی ویژه‌ی قیام امام حسین (علیه‌السلام) است؛ به گونه‌ای که در تمام لحظات از آغاز سفر از مدینه تارسیدن به کربلا یکی از راهبردی‌ترین عامل قیام در مجموعه شعارهای امام و اصحاب بوده است. به گونه‌ای که در عاشورا چنان خود نمایی کرده که گویی همه‌ی فضای عاشورا حول محور این مهم می‌چرخد. نمونه‌ی این شعارها «هیهات منا الذله» و «لا والله اعطيكم بيدى اعطاء الذليل و لا افرّ فرار العبيد» نه به خدا قسم من دست ذلت به دست شما نخواهم داد و مثل بندگان، ذلیلانه فرار نخواهم کرد، است. عدم توجه به این ملاک سبب گسترش جعلیات و خرافه هم در ثبت واقعه و هم در باور مردم شد. خرافه و توهمات به دلیل اینکه مبتنی بر حقیقت یا واقعیت نیست مسیر انحرافی را طی کرده و در نهایت منجر به وهن شخصیت و جایگاه امام (علیه‌السلام) می‌شود. برخی از آثار برجای مانده از دوره‌ی قاجار به دلیل کم‌توجهی به این ملاک دچار آسیب‌هایی شده است که از جمله این آسیب‌ها می‌توان به تأکید ویژه بر «عطش» و برجسته نمودن آن در عاشورا اشاره کرد. اصل مسئله‌ی تشنگی شدید و عطش در کربلا قابل انکار نبوده اما تتبع در منابع تاریخی این مطلب را که امام برای رفع عطش از دشمن طلب آب کرده باشد را نه تنها تأیید نمی‌کند، بلکه آنچه از اشعار کلمات و رجزها به دست می‌آید سراسر حکایت از عزت حماسه و سربلندی دارد. کم‌توجهی به این ملاک در اندک آثار عاشورانگاری دوره‌ی پهلوی به چشم می‌خورد. #امام_حسین_علیه‌السلام #دکتر_سید_محمد_حسینی #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌