سود هنگفت پالایشگاه ها از کجا می‌آید؟ یک پالایشگاه از یک طرف به لوله نفت خام وصل است و از سوی دیگر فرآورده تحویل می‌دهد، یعنی کل فرآیند پالایشی یک فرآیند مشخص فیزیکی است که مدام تکرار می‌شود. لذا می‌توان برای هر واحد فعالیت او حق العمل یا حق الزحمه متناسب با تولید پرداخت کرد. دست کم دو حالت برای پرداخت کارمزد یا حق العمل پالایشگاه ها وجود دارد؛ (1) بر مبنای فیزیک نفت خام، (2) بر مبنای ارزش نفت خام. در حالت اول، باید هزینه‌های پالایشگاه را همراه با سود متعارف حساب کنیم و بر کل واحدهای تولیدی در زمان مشخص تقسيم کنیم، حق الزحمه هر واحد پالایش (مثلا یک بشکه نفت خام) تعیین می‌شود. در این حالت واحدهای پالایش بیشتر به معنای درآمد و سود بیشتر است. دوم، تعیین حق العمل براساس ارزش نفت خام. مثلا 5% ارزش نفت خام پالایش شده را به عنوان حق الزحمه تعیین کنیم. در این حالت سود پالایشگاه را تابع مستقیمی از قیمت نفت و مهمتر از آن قیمت ارز کرده‌ایم. مثلا اگر قیمت نفت بشکه ای 50 دلار و هر دلار 5000 تومان باشد 5% حق العمل می‌شود بشکه‌ای 12500 تومان. ولی اگر قیمت نفت بشکه‌ای 100 دلار و دلار 50 هزار تومان باشد، حق العمل برای پالایش هر بشکه 250 هزار تومان خواهد شد. یعنی بدون انجام هیچ کار خاص جدیدی، سود پالایشگاه حدود 20 برابر می‌شود. در یکی از جلسات تصمیم‌گیری در مورد قیر در سال 1387، یکی از متولیان موضوع درخواست افزایش سهم یکی از اجزای ستون تقطیر را به اندازه یک واحد درصد داشت. همه گفتند یک واحد درصد که چیزی نیست ولی یک نفر بسرعت حساب کرد که بله چیزی نیست فقط با این تغییر 19 میلیارد تومان به سود پالایشگاه اضافه می‌شود. به کانال اقتصاد کاربردی بپیوندید 👇 https://eitaa.com/DrRezaGholami