ادوات مـوسیقی سیــستان          بـخش دوم معرفی دُهل سیستان - بخش دوم 🔸موارد و نوع استفاده دهل سيستاني 🌹 @ESHGHE30STO 1) مجالس عروسي و شادماني : دهل ساز همراهي کننده سرنا در سيستان برای رقص چاپ سیستانی است. نوازندگان سرنا و دهل هنگام اجرا معمولا در دايره اي رقصندگان  مي ايستند و به اجراي موسيقي مي پردازند.دهل در سيستان گاه همراهي کننده قيچک در اجراي ترانه هاي سيستاني است. 2) در مراسم کشتي محلي سيستان:  يا کج گردان  سرنا و دهل براي اعلام و جمع کردن مردم و در حين کشتي نواخته مي شود. 3) پيام رساني : در سيستان قديم هر امير و سرکرده  دهلي داشت.که در مواقع ضرورت به وسيله دهل چي يا نوازنده اختصاصي و طبق دستور وي به صدا در مي آمد و افراد وابسته را از وضعيت پيش آمده واقف مي نمود و با طنين صداي آن همه اهالي خود را به جايگاه استقرار امير يعني ارگ مي رسانيدند. ريتم ضربه ها و نيز فواصلي که براي ضربه هاي پي در پي بوسيله نوازنده رعايت مي شد بيانگر وضع و حالت خاصي بود. 4) جنگ : در سيستان قديم هنگام جنگ براي به هيجان آوردن جنگاوران سرنا و دهل مي نواختند .از دهلِ تنها نيز براي اعلام وضعيت جنگي استفاده مي شد. 5) بيرون آوردن جسد غريق از آب : بهنگام طغيان هيرمند بسياري از افرادي که شنا بلد نبودند تحت نيروي فشار آب در زير ستونهاي معلق در بستر رودخانه رانده شده و در زير آن مي مانند. اين ستونهاي معلق که در اصطلاح محلي " کِمّ " گفته مي شود جنازه را محکم نگه مي دارد.در صورتي که جنازه را نيابند نوازنده دهل در کرانه رود و جايي نزديک به محل غرق شدن مي ايستد و ضربه هاي محکم به دهل مي زند تا طنين آن در آب ارتعاش پديد آورد و اين ارتعاش سبب جابه جايي جنازه شود و از زير کِمّ رهايي يابد. 🔸جنس ومواد بکاررفته در ساختمان دهل سيستاني : 1) بدنه استوانه ای دهل : چوب جنگلي (کُنده خالي شده يکپارچه) يا فلز (بشکه) که بسيار کم کاربرد است. 2) پوست : سمت راست که محل برخورد لَتَک دهل است از پوست بُز نَر يا بُز لاغر و سمت چپ که محل برخورد ناخونک است از پوست کُرّه بز يا بُز چاق است. 3) طناب 4) چوب یا لَتَک دهل:  چوپ گز 🔸اندازه  دهل سيستاني : ارتفاع 48-57 سانتی متر ، قطر دهنه بيروني 49-54 و داخلي 46-51 سانتی متر ، طول لتک 30-40 سانتی متر ، طول ناخونک (چُنگُلک) 12 سانتی متر. دهل را به گونه اي مي سازند که پوستش با کشيدن و شل کردن بندها، شل و سفت شده و در نتيجه صدا زير و بم  گردد. سمتی راست دهل ( محل برخورد لتک) صدای بم تری نسبت به سمت چپ آن دارد. (پایان) ✍پژوهش و نگارش : مجید قنبری #سیستان #عشق_سیستو درکانال عشق سیستو عضو شوید ✅ «عشق سیستو» 🌹 @ESHGHE30STO