⚪️
ادله نقلی عالم بودن همه موجودات
برگرفته از
📜نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۴۲۶_۴۳۳
1⃣
تسبیح همه موجودات
آیات و روایات فراوانی بر تسبیح همه موجودات دلالت دارند نظیر:
«تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا»
«كل شيء يسبح بحمده.»
واژه تسبیح مصدر باب تفعیل از ماده سَبّح یسَبِّحُ است که در لغت به معنای تسبیح قولی تعریف شده است .
تسبیح قولی به معنای آن است که متکلم با گفتن سبحان الله یا هر قول دیگری که به معنای تسبیح باشد، خداوند را از همه نقصها منزه بداند.
از آیات و روایات به دست می آید همه موجودات دارای تسبیح قولی و کلامی خداوند هستند.
روشن است که چنین تسبیحی مستلزم علم موجودات به خداوند است؛ بنابراین تسبیح موجودات مستلزم وجود علم و شعور در آنها است.
2⃣
قنوت همه موجودات
در قرآن کریم به قنوت همه موجودات در برابر خداوند اشاره شده است .
«وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا ۗ سُبْحَانَهُ ۖ بَلْ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ»
واژه قنوت در لغت به معنای اطاعت در برابر عصیان است .
بر اساس آیه شریفه همه موجودات همواره در حال قنوت و اطاعت خاضعانه خداوند هستند .
با توجه به این معنا می توان گفت قنوت موجودات، ملازم با علم و شعور در آنها است؛ چرا که
اولا: معنای لغوی قنوت، اطاعت در برابر عصیان است و اطاعت و عصیان نیز در جایی مطرح می شوند که مطیع و یا عاصی، علم به فعل داشته باشد.
ثانیا: در عبارت «كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ» از قنوت همه موجودات با لفظ قانتون که جمع سالم و مخصوص عقلا است تعبیر شده است که بر علم و شعور همه موجودات دلالت دارد.
بنابراین، بر اساس ظاهر آیه، چون همه موجودات در حال قنوت خداوند هستند، پس علم به خداوند نیز دارند.
3⃣
سخن گفتن همه موجودات
«وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ حَتَّىٰ إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنَا ۖ قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَٰكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ»
بسیاری از روایات نیز بر سخن گفتن کوه ها ، سنگ ها درختان، خورشید و زمین با معصومین اشاره دارند.
با توجه به آیات و روایات بیان شده، می توان تصدیق کرد همه موجودات نطق دارند و سخن می گویند .
نطق به معنای اظهار امری درونی به وسیله تکلم است . بر اساس ادله نقلی، هر موجودی می تواند تکلم کند و ما فی الضمیر خود را بیان دارد. این معنا از نطق قطعا با علم و شعور در ناطق همراه است زیرا اظهار امر درونی جز با علم میسر نیست.
4⃣
خوف همه موجودات
«یا من کل شیء خائف منه»
روشن است که خوف موجودات، مستلزم علم و شعور در آنهاست زیرا حالت خوف هنگامی محقق می شود که خائف از آن چیزی که بدان خوف دارد، درکی داشته باشد چرا که در غیر این صورت، خوف در او محقق نمی شود. بنابراین، خوف موجودات نیز با علم و شعور آنها همراه است .
5⃣
حمد همه موجودات
در برخی از روایات آمده است که خداوند از ناحیه همه موجودات مورد حمد و ستایش قرار می گیرد ؛ مانند این روایت امام حسین علیه السلام فرمود : «ما خلق الله من شیء إلا و له تسبیح یحمد به ربه » روشن است حمد موجودات، مستلزم علم و شعور آنها به ممدوح یعنی خداوند است؛ چرا که بدون علم به خداوند، حمد کردن معنای محصلی نخواهد داشت. از این رو،حمد موجودات نیز با علم آنها همراه است.
#مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی
#استاد_فیاضی
#فلسفه
#آیت_الله_فیاضی
◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی
🆔
@FayaziPhilosophicalSchool