🔴اهمیت ایران در اتصال چین به غرب آسیا
⬅️قسمت اول
🧩در سال‌های اخیر چین سرمایه‌گذاری بزرگی در کریدور‌ها و راه‌های بین‌المللی داشته که نمونه بارز آن، پروژه کمربند و جاده (BRI) است که انتقال محموله‌های چینی را به اروپا و فراتر از آن تسهیل می‌کند. یکی از موارد دیگر که در اواخر سال ۲۰۲۲ کلید آن زده شد، کریدور مهم چین‌ـ‌قرقیزستان‌ـ‌ازبکستان (CKU) است. افتتاح این کریدور اقتصادی یک فرصت واقعی برای ارتقای همکاری و تجارت منطقه‌ای و همچنین گامی مهم برای دستیابی به هدف اتصال متقابل است که به دست چین از طریق طرح کمربند و جاده تأسیس شده است.
🧩از دیدگاه کشور‌های آسیای مرکزی، این کریدور تجاری به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بر شرایط جغرافیایی خود یعنی محصور در خشکی غلبه کنند و با تولیدات و کالا‌های خود به بازار‌های جدیدی برسند. تاکنون، اولین قطار‌ها از ایستگاه لانژو «استان گانسو در شمال‌غربی چین» ابزار‌های برقی را به بازار‌های ازبکستان تحویل می‌دادند، در حالی که قطار‌ها از تاشکند تنها پنبه ازبکستان را به چین می‌بردند. با وجود این پیشرفت، یکی از مشکلات اصلی که باید حل شود، فقدان پیوند راه‌آهن قرقیزستان است؛ زیرا مسیر CKU به عنوان کریدور ریلی فرامنطقه‌ای در نظر گرفته شده است که بخش کلیدی راه‌آهن BRI خواهد بود. در حال حاضر، CKU به منزله یک خط حمل‌ونقل چندوجهی (ترکیب جاده ـ راه‌آهن) توسعه یافته است
🧩مقامات ازبکستان مشتاقانه از کریدور CKU حمایت می‌کنند. آن‌ها پیش‌تر به لطف وام‌ها و مشارکت شرکت‌های چینی برای اجرای تونل گذرگاه کامچیک، همکاری داشته‌اند. پس از اتصال CKU با راه‌آهن Pap-Angre، ازبکستان به یک مرکز کلیدی برای پروژه‌های اتصال منطقه‌ای تبدیل خواهد شد. درواقع راه‌آهن پاپ ـ انگرن می‌تواند به دهلیز ترمزـ مزارشریف که به ایران و دریای عرب می‌رسد، وصل شود یا از ترکمنستان تا دریای خزر، آذربایجان و ترکیه عبور کند. این‌ها مسیر‌های جایگزین و کوتاه‌تری در مقایسه با کریدور راه‌آهن موجود خرگوس-آکتائو (کریدور شرق به غرب که به طور کامل از مرز چین و قزاقستان تا دریای خزر می‌گذرد) هستند.
🧩مختصات کریدور جدید
 انتظار می‌رود کریدور راه‌آهن چین، قرقیزستان و ازبکستان که عموماً با عنوان CKU نامیده می‌شود، پس از تکمیل مطالعات امکان‌سنجی، در سال ۲۰۲۳ آغاز شود. البته این پروژه از سال ۱۹۹۷متوقف مانده بود؛ اما در بحبوحه تغییر زنجیره تأمین در پی عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین، CKU احیا شده است؛ بنابراین، هر سه طرف پروژه بر علاقه خود برای اجرای پروژه تأکید کرده‌اند. راه‌آهن CKU تجارت و اتصال را نه‌تن‌ها برای چین، قرقیزستان و ازبکستان تقویت می‌کند؛ بلکه مزایای شاخه آن برای کل منطقه نیز در دسترس خواهد بود.
🧩این کریدور یا راه‌آهن ۵۲۳ کیلومتر طول خواهد داشت که ۲۱۳ کیلومتر در چین، ۲۶۰ کیلومتر در قرقیزستان شامل نزدیک به ۹۰ تونل و سپس ۵۰ کیلومتر در ازبکستان خواهد بود. راه‌آهن CKU علاوه بر کاهش زمان حمل‌ونقل ۷ تا ۸ روزه، مسافت ۹۰۰ کیلومتری چین تا اروپا و خاورمیانه را کاهش می‌دهد. این مسیر از پایانه راه‌آهن کاشغر (متصل به شبکه ریلی ملی چین) در استان سین‌کیانگ چین تا شهر اندیجان در ازبکستان از طریق استان‌های نارین و اوش ـ مناطق قرقیزستان ـ امتداد می‌یابد. هزینه تقریبی راه‌آهن ۵/۴ میلیارد دلار است که احتمالاً از طریق کشور‌های عضو یا سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای تخصیص داده می‌شود.
🧩مسیر CKU به بخش جنوبی قطار باری چین ـ اروپا تبدیل می‌شود و چین، قرقیزستان و ازبکستان را از طریق ایران و ترکیه به اروپای مرکزی و شرقی متصل می‌کند. از ازبکستان، راه‌آهن CKU می‌تواند با راه‌آهن ازبکستان ـ ترکمنستان به بندر ترکمن‌باشی در دریای خزر متصل شود. در بندر ترکمن می‌تواند با بندر باکو در آذربایجان و به بازار‌های گرجستان، ترکیه و کشور‌های اتحادیه اروپا در دریای سیاه بلغارستان و رومانی تقسیم شود یا می‌تواند به سمت جنوب به بنادر ایران در دریای خزر مانند انزلی یا بندر ایران در چابهار حرکت کند. از آنجا، دسترسی دریایی به خاورمیانه، شرق آفریقا و جنوب آسیا منتهی می‌شود.
#جاده_ابریشم
#نظم_نوین_جهانی
#جهان_چند_قطبی