ولادت حسن عسکری به سال ۲۳۱ یا ۲۳۲ ه.ق در مدینه رخ داده است.[۱] برطبق اغلب منابع، وی در مدینه متولد شدهاست و بهنوشتهٔ احمد پاکتچی گزارش منابعی نظیر ابن شهرآشوب و ابن حاتم عاملی که وی را متولد سامرا دانستهاند، نادرست است.[۲] البته برخی نظیر دوایت دونالدسون در این موضوع تردید کرده و گفتهاند، ولادت وی مصادف با زمانی است که متوکل، خلیفه عباسی، به پدرش هادی مظنون شده بود و قصد داشت او را به همراه خانوادهاش از مدینه به سامرا منتقل کند، تا از نزدیک او را زیر نظر داشته باشد. از این رو معلوم نیست آیا حسن عسکری در مدینه متولد شده یا سامرا.[۳] ویلفرد مادلونگ، تاریخ ورود علی هادی و خانوادهاش به سامرا را ۲۳ رمضان سال ۲۳۳ ه.ق (۱ مه ۸۴۸ م) میداند. شیخ مفید این تاریخ را جمادیالثانی ۲۴۳ ه.ق (اکتبر ۸۵۷ م) ذکر میکند، که به نظر مادلونگ نادرست است.[۴] همچنین هانس هالم تاریخ عزیمت حسن عسکری به همراه پدرش به سامرا را ۲۳۳ یا ۲۳۴ ه.ق میداند.[۵] بدین ترتیب، حسن عسکری اغلب سالهای عمرش را در سامرا زیست و جز یک بار برای سفر به مکه به قصد حج، این شهر را ترک نکرد.[۶]
در سامرا، حسن بیشتر وقتش را صرف تعلیم قرآن و شریعت کرد و بهگفتهٔ دونالدسون ممکن است در آنجا به زبانآموزی هم اشتغال داشته، چون در سالهای بعد قادر بود با هندیها به زبان هندی، با ترکها به زبان ترکی و با ایرانیها به زبان فارسی سخن بگوید.[۷] اما به اعتقاد شیعیان، توانایی سخن گفتن به تمام زبانهای بشری بهوسیلهٔ خداوند به ائمه داده شدهاست.[۸]
🔗منابع
۱_کلم، ورنا (2007). «اسلام در ایران نهم معاونان مهدی، دایرة المعارف ایرانیکا(به زبان انگلیسی). بازیابی شده در15ژوئیه2018
۲_مادلونگ، ویلفرد(2011). "علی الهادی".دایرة المعارف ایرانیکا(به انگلیسی)
بازبینی شده در 15 جولای 2018.
۳_مری، جوزفW(2005).تمدن اسلامی قرون وسطی: یک دایره المعارف (دانشنامه های روتلج در قرون وسطی) (به انگلیسی)
۴_مدرسی، حسین (1993).بحران و تحکیم در دوران تکوین اسلام شیعی: ابوجعفر بن قبله رازی و سهم او در اندیشه شیعی امامیه (به انگلیسی). پرینستون: چاپ داروین.
۵_مومن، موجان(1985)مقدمه ای بر شیعه اسلام(به زبان انگلیسی) انتشارت دانشگاه ییل.
۶_پوناوالا، اسماعیل K (2000-2001) " ابوجعفر بن قبه رازی و سهم او در اندیشه امامیه شیعه توسط حسین مدرسی ". مجله حقوق و دین
۷_رابسون،(J(2010." اسناد"دایرة المعارف اسلام (به انگلیسی). بازیابی شده در 15جولای2018
۸_ما تایید کردیم، عبدالعزیز عبدالحسین(1981).
مسیحیت: اندیشه مهدی در تشیع دوازده امامی مطبوعاتsuny