حکمتی از امام سجاد (ع) محدوده انسانیت کجاست ؟ ♦️این بیان حکیمانه از امیر مؤمنان (ع) در حکمت 196 نهج البلاغه است که فرمود: "كُلُّ وِعَاءٍ يَضِيقُ بِمَا جُعِلَ فِيهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ فَإِنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ. هر ظرفی بدانچه در آن نهند تنگ شود جز ظرف علم كه هر چه در آن نهند وسیع تر گردد". 🔹دعا و درخواست هر کس از پروردگار به اندازه ظرف وجود و معرفت اوست. حضرت زین العابدین امام علی بن الحسین (علیهما السلام) در دعای اول صحیفه سجادیه (ع)، مرز انسانیت و حیوانیت را حمد و شکر می شمارد: ♦️" ... وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَوْ حَبَسَ عَنْ عِبَادِهِ مَعْرِفَةَ حَمْدِهِ عَلَى مَا أَبْلَاهُمْ مِنْ مِنَنِهِ الْمُتَتَابِعَةِ، وَ أَسْبَغَ عَلَيْهِمْ مِنْ نِعَمِهِ الْمُتَظَاهِرَةِ، لَتَصَرَّفُوا فِي مِنَنِهِ فَلَمْ يَحْمَدُوهُ، وَ تَوَسَّعُوا فِي رِزْقِهِ فَلَمْ يَشْكُرُوهُ. وَ لَوْ كَانُوا كَذَلِكَ لَخَرَجُوا مِنْ حُدُودِ الْإِنْسَانِيَّةِ إِلَى حَدِّ الْبَهِيمِيَّةِ فَكَانُوا كَمَا وَصَفَ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ «إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.» 🔹 و الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا عَرَّفَنَا مِنْ نَفْسِهِ، وَ أَلْهَمَنَا مِنْ شُكْرِهِ، وَ فَتَحَ لَنَا مِنْ أَبْوَابِ الْعِلْمِ بِرُبُوبِيَّتِهِ، وَ دَلَّنَا عَلَيْهِ مِنَ الْإِخْلَاصِ لَهُ فِي تَوْحِيدِهِ، وَ جَنَّبَنَا مِنَ الْإِلْحَادِ وَ الشَّكِّ فِي أَمْرِهِ... حَمْداً يُضِي‏ءُ لَنَا بِهِ ظُلُمَاتِ الْبَرْزَخِ، وَ يُسَهِّلُ عَلَيْنَا بِهِ سَبِيلَ الْمَبْعَثِ... وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَغْلَقَ عَنَّا بَابَ الْحَاجَةِ إِلَّا إِلَيْهِ، فَكَيْفَ نُطِيقُ حَمْدَهُ أَمْ مَتَى نُؤَدِّي شُكْرَهُ لَا، مَتَ... امَرَنَا لِيَخْتَبِرَ طَاعَتَنَا، وَ نَهَانَا لِيَبْتَلِيَ شُكْرَنَا، فَخَالَفْنَا عَنْ طَرِيقِ أَمْرِهِ، وَ رَكِبْنَا مُتُونَ زَجْرِهِ، فَلَمْ يَبْتَدِرْنَا بِعُقُوبَتِهِ، وَ لَمْ يُعَاجِلْنَا بِنِقْمَتِهِ، بَلْ تَأَنَّانَا بِرَحْمَتِهِ تَكَرُّماً، وَ انْتَظَرَ مُرَاجَعَتَنَا بِرَأْفَتِهِ حِلْماً. وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي دَلَّنَا عَلَى التَّوْبَةِ الَّتِي لَمْ نُفِدْهَا إِلَّا مِنْ فَضْلِهِ... ثُمَّ لَهُ الْحَمْدُ... حَمْداً يَكُونُ وُصْلَةً إِلَى طَاعَتِهِ وَ عَفْوِهِ، وَ سَبَباً إِلَى رِضْوَانِهِ، وَ ذَرِيعَةً إِلَى مَغْفِرَتِهِ... وَ ظَهِيراً عَلَى طَاعَتِهِ، وَ حَاجِزاً عَنْ مَعْصِيَتِهِ، وَ عَوْناً عَلَى تَأْدِيَةِ حَقِّهِ وَ وَظَائِفِهِ. حَمْداً نَسْعَدُ بِهِ فِي السُّعَدَاءِ مِنْ أَوْلِيَائِهِ، وَ نَصِيرُ بِهِ فِي نَظْمِ الشُّهَدَاءِ بِسُيُوفِ أَعْدَائِهِ، إِنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيدٌ. ♦️ حمد و سپاس خداوندى را كه اگر معرفت حمد خويش را از بندگان‏ خود دريغ می ‏داشت، در برابر آن همه نعمت ها كه از پس يكديگر بر آنان‏ فرو می‌فرستاد، آن نعمتها به كار می ‏داشتند و لب به سپاسش‏ نمی گشودند، به رزق او فراخ روزى می جستند و شكرش نمی ‏گفتند. و اگر چنين می بودند، از دايره انسانيت برون می افتادند و در زمره‏ چارپايان در می آمدند. چنان می شدند كه خداى تعالى در محكم تنزيل‏ خود گفته است: «چون چارپايانند، بلکه از چارپايان هم گمراه ‏تر»... 🔹 حمد و سپاس خداوندى را كه خود را به ما شناسانيد و شيوه‏ سپاسگزاری اش را به ما الهام كرد و ابواب علم ربوبيت خويش را به‏ روى ما گشود و ما را به اخلاص در توحيد او راه نمود و از الحاد و ترديد در امر وى به دور داشت... آن چنان سپاسى كه تابشش تاريكى وحشت افزاى قبر را بر ما روشن گرداند... حمد خداوندى را كه ما را به توبه راه نمود. و اگر پرتو فضل‏ او نبود، هرگز بدان راه نم‏ي یافتيم... حمدى كه ما را به فرمانبردارى و بخشايش او رساند و خشنودی ‏اش را سبب گردد و آمرزش او را وسيله باشد و راهى باشد به‏ بهشت او. پناهگاهى باشد از عذاب او و آسايشى از خشم او و ياورى بُوَد بر طاعت او و مانعى باشد از معصيت او. حمدى كه ما را در ميان دوستان سعادتمندش كامروا كند و به زمره‏ آنان كه به شمشير دشمنانش به فوز شهادت رسيده ‏اند، درآورد. همانا او سرپرست مؤمنان، و نیکو خصال است". @IMANI_mohammad