❁﷽❁ ✍️ روش شناسی احراز صدور روایات در دیدگاه فقیهان 🔹یکی از مهم ترین محورهای اجتهاد، انتخاب مبنا در بررسی سندی و احراز وثاقت راویان و صدور حدیث است. در یک دیدگاه، مبنای احراز وثاقت راوی، بر اساس اقوال علمای رجالی است. در مقابل، دیدگاه دیگر احراز وثاقت راوی و صدوری حدیث از همه طرق ممکن و عقلایی است. 🔸محقق حکیم در مصباح المنهاج، کتاب اجتهاد و تقلید در صفحه 246 در بررسی روایات «مسعدة بن صدقة» این دو رویکرد را تبیین می کند: 1️⃣ رویکرد اول: أمّا السند فقد يُضعَّف؛ لعدم النصّ على توثيق مسعدة بن صدقة، فلا مجال للاعتماد على روايته، ولاسيّما مع عدّ الكشي إيّاه بَترياً، وعدّ الشيخ إيّاه في كتابه في أصحاب الباقر علیه السلام عامياً. 2️⃣ رویکرد دوم: لكن لا يبعد الاعتماد عليها مع علوّ متنها، ورواية الكليني والشيخ لها، وظهور قبولها بين الأصحاب، بل قبول روايات مسعدة. فعن المجلسي الأوّل: «الذي يظهر لي من أخباره التي في الكتب أنّه ثقة؛ لأنّ جميع ما يرويه في غاية المتانة، موافقة لما يرويه الثقات من الأصحاب، ولذا عملت الطائفة بما رواه وأمثاله من العامّة. بل لو تتبّعت وجدت أخباره أسند وأمتن من أخبار مثل جميل بن درّاج، وحريز بن عبد الله». وقريب منه عن غيره. 3️⃣ تکمله رویکرد اول: هذا مع وقوع الرجل في أسانيد كتاب كامل الزيارة الذي صرّح ابن قولويه في أوّله أنّه لا يثبت فيه إلّا ما رواه ثقات أصحابنا . ومن ثمّ اختار بعض مشايخنا وثاقته. ولعلّه لبعض ذلك عبّر شيخنا الأعظم عن الرواية بالموثّقة. 4️⃣ جمع بندی محقق حکیم: وبالجملة: سند الرواية لا يخلو عن اعتبار، فيتّجه الاستدلال بها. ✅ بر اساس دیدگاه دوم علاوه بر توثیقات خاص و عام رجالی، عمل اصحاب به روایات یک راوی، متانت، علو و استحکام متن روایت، موافقت با روایات اصحاب ثقه، وجود روایت راوی در کتب اربعه مثل کافی و تهذیب، و تلقی به قبول روایت از سوی اصحاب می تواند از قرائن وثوق به صدور حدیث و اطمینان به وثاقت راوی باشد. این در حالی است که بر اساس دیدگاه اول، فقیه ناچار از جستجوی توثیق خاص یا عام رجالی است. #اجتهاد #وثاقت_راوی #روش_شناسی 《یادداشت های فقهی _ اجتهادی》 🆔 @Ijtihad_Jurisprudence