✅ پیرامون کتاب:
☘️ کتاب نهایه شامل دوازده مرحله است. در این اثر مرحلۀ پنجم و مرحلۀ ششم نهایه شرح داده شده است. مرحلۀ پنجم در باره ماهیت و احکام آن است، شامل چیستی ماهیت، اعتبارات ماهیت، کلی و جزئی، ذاتی و عرضی، جنس و فصل و نوع و احکام هریک. مرحلۀ ششم نیز دربارۀ مقولات عشر است، شامل جوهر و احکام آن، کمیت و انواع آن، کیفیت و انواع آن و سرانجام اعراض نسبی و احکام آنها شامل اضافه و أین و متی و وضع و جده و أن یفعل و أن ینفعل.
☘️ محور اصلى این کتاب، نهایه الحکمه مرحوم علامه است. استاد مصباح ابتدا مطلب کتاب نهایه را کاملاً تقریر و تبیین کردهاند و در موارد لازم به نقد آن پرداخته و در پایان نظر مختار خود را مطرح ساخته اند. این سبک تدریس در رشد فکرى و استقلال نظر دانشجو تأثیر بسزا دارد. در جلد سوم، مرحلۀ پنجم (ماهیت و احکام آن) و ششم (درباره مقولات عشر) از مراحل دوازده گانه کتاب نهایه الحکمه شرح داده شده است.
☘️گفتنى است استاد این مباحث را به طلابى درس مىدادند که قبلاً با مقدمات فلسفه آشنا شده بودند و دو کتاب بدایه الحکمه و فلسفتنا را نزد استادان دیگر، و مواد درسى کتاب آموزش فلسفه را ـ که در آن ایام هنوز به رشتۀ تحریر در نیامده بود ـ نزد خود ایشان فرا گرفته بودند. بنابراین آنان، هم با فلسفه و انواع استدلالهاى آن، و هم با مذاق استاد و شیوۀ تدریس و نقدها و موشکافى هاى ایشان آشنایى کافى داشته اند. بر این اساس، بعضى مطالبْ کمتر توضیح داده شده و حتى گاه به اشاره اى بسنده شده است. از سوى دیگر، سطح معلومات خوانندگان کتاب را نمىتوان با سطح آشنایى مستمعین درس یکسان فرض کرد. از این رو در تدوین کتاب نباید از توضیح مطالب مجمل یا تشریح مقدمات فروگذارى کرد. از این رو، محقق ارجمند، آقاى عبودیت در نگارش این اثر، مطالبى را افزوده است که از نظر استاد گذشته و مورد قبول ایشان است.