سلام علیکم
🌺سالروز ميلاد مسعود یعسوب الدین، امیرالمؤمنین، حضرت علی بن ابیطالب و روز پدر بر شما ولایتمداران تبریک و تهنیت باد.
✍ در چهارمین روز از دهه مبارک فجر، و در ادامه #شاخصه_مؤمن در این ایام، در بررسی آیات #استکبار_ستیزی آیه ۱ #سوره_توبه را تلاوت خواهیم کرد:
💠بَرَآءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِٓ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
🌿(این، اعلام) بیزاری از سوی خدا و پیامبر او، به كسانی از مشركان است كه با آنها عهد بسته‌اید!
✅نكته‌ها:
#اعلام_برائت، به خاطر پیمان‌شكنی كفّار بود كه در آیه‌ی 7 و 8 مطرح شده است، و گرنه قانون كلّی، مراعات پیمان‌هاست و تا طرفِ مقابل به پیمان وفادار باشد، باید آن را نگهداشت.
به علاوه مسلمانان به دلیل ضعف، تن به آن پیمان دادند، وگرنه خواسته‌ی مسلمانان، قلع و قمع هر چه سریعتر شرك است.
✅ماجرای اعلان این آیات
در سال هشتم هجری مكّه فتح شد، امّا مشركان همچنان برای انجام مراسم عبادی خود كه آمیخته با خرافات و انحرافات بود، به مكّه می‌آمدند. از جمله عاداتشان این بود؛ لباسی را كه با آن طواف می‌كردند، صدقه می‌دادند. یك زن كه می‌خواست طواف‌های بیشتری انجام دهد، چون دیگر لباسی نداشت، به اجبار كفّار برهنه طواف كرد و مردم به او نگاه می‌كردند.
این وضع برای پیامبر و مسلمانان كه در اوج قدرت بودند، غیر قابل تحمّل بود. پیامبر منتظر فرمان خدا بود تا آنكه این سوره در مدینه نازل شد. پیامبر صلی الله علیه و آله به ابوبكر مأموریت داد تا آیاتی از آن را بر مردم مكّه بخواند. شاید انتخاب ابوبكر به دلیل آن بود كه او پیرمرد بود و كسی نسبت به او حساسیّت نداشت.
امّا وقتی او به نزدیك مكّه رسید، جبرئیل از سوی خدا پیام آورد كه تلاوت آیات را باید كسی انجام دهد كه از خاندان پیامبر باشد. آن حضرت، علی علیه السلام را مأمور این كار كرد و فرمود: من از او هستم و او از من است. علی علیه السلام در وسط راه آیات را از ابوبكر گرفت و به مكّه رفت و بر مشركان قرائت نمود.
ماجرای تلاوت آیات این سوره توسّط علی علیه السلام، در كتب اهل سنّت نیز آمده و از اصحاب، كسانی همچون ابوبكر و علی علیه السلام، ابن عباس، انس‌بن مالك، جابربن عبداللَّه انصاری آن را روایت كرده‌اند و در منابع بسیاری نقل شده است. مسند احمد حنبل، مستدرك صحیحین، تفسیر المنار، تفسیر طبری، تفسیر ابن كثیر، احقاق‌الحق و فضائل‌الخمسه؛ و در الغدیر، نام 73 نفر كه این ماجرا را نقل كرده‌اند آمده است.
برخی از اهل سنّت مثل فخر رازی و آلوسی در تفسیرهایشان، تلاش كرده‌اند كه آن را امری عادّی جلوه دهند تا امتیازی برای حضرت علی علیه السلام به حساب نیاید و تحویل مأموریت تلاوت را به علی علیه السلام، برای تألیف دلِ او دانسته‌اند، نه امتیازی برای او. در حالی كه برای به دست آوردن دل كسی، كاری بی‌خطر به او محوّل می‌كنند، نه تلاوت آیاتِ برائت از مشركان، آن هم در منطقه‌ی شرك و توسّط كسی‌كه بسیاری از مشركان را در جنگ‌ها كشته است و عدّه‌ای كینه‌ی او را در دل دارند! وقتی خداوند به حضرت موسی علیه السلام فرمان داد كه نزد فرعون رفته او را به توحید دعوت كند، وی گفت: خدایا من یك نفر از آنان را كشته‌ام، می‌ترسم مرا به قصاص بكشند، برادرم را به همراه من بفرست؛ ولی علی علیه السلام كه تعداد زیادی از سران شرك را كشته بود، به تنهایی رفت و آیاتِ برائت را در نهایت آرامش خواند، آن هم در جای حسّاسی چون منی و كنار جمره‌ی عقبه.
✅نكاتی كه توسّط علی علیه السلام به كفّار اعلام شد عبارت بود از:
1. اعلام برائت و لغو پیمان‌ها.
2. ممنوعیّت شركت مشركان در حج از سال آینده.
3. ممنوعیّت طواف در حالت برهنگی.
4. ممنوعیّت ورود مشركان به خانه‌ی خدا.
❇️پیام‌ها:
1- لغو اعتبار #پیمان با مشركان، از اختیارات رهبر است. «بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ» (پیمان‌های بسته شده با مشركان درباره‌ی عدم تعرّض به یكدیگر بوده است)
2- وفا به پیمان آری، #تسلیم توطئه شدن، هرگز. بَراءَةٌ ... إِلَی الَّذِینَ عاهَدْتُمْ
3- گرچه از نظر حقوقی، موظّفیم به پیمان وفادار باشیم، ولی برائت قلبی از مشركان و منحرفان، یك اصل دینی است.«بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ»
4- گرچه قانونگذار خداست، ولی در سیره و عمل، خدا و رسول در كنار هم هستند. «مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ»
5- برائت، نشانه‌ی قاطعیّت و اقتدار است، همچنان كه سكوت در برابر توطئه‌ها و پیمان‌شكنی‌ها نشانه‌ی ضعف است. «بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ»
6- پیمان بستن با مشركان در شرایطی مانع ندارد. «الَّذِینَ عاهَدْتُمْ»
7- اگر به دلیل ترس از توطئه و خیانت، #قرارداد ی لغو شد باید به مخالفان اعلام شود، تا غافلگیر نشوند. بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ ... إِلَی ... الْمُشْرِكِینَ
📚برگرفته از تفسير نور حجت الاسلام قرائتی