🔰 سیر در مراتب نفس، سیر از مودت به ولایت است. 🔻در مکتب تربیتی حضرت امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی(ره)، مسیر معرفت پروردگار و سیر به سوی پروردگار از معرفةالنفس می‌گذرد. ▫️سیر به مراتب عالی نفس نیز -همان‌طور که گذشت- مشتمل بر سه مرحله است: از مرتبه نفس اماره به مرتبه نفس لوامه و نهایتا به مرتبه نفس مطمئنه؛ و مرتبه نفس مطمئنه همان مرتبه‌ای است که انسان بر صراط مستقیم مستقر می‌شود و با آن یگانه می‌شود ▫️اینجا جای طرح مطلبی اساسی درباره سیر معرفةالنفسی است و آن اینکه دست‌مایه تمام این مراتب در مکتب مرحوم علامه طباطبائی(ره) بحث ولایت است. ▫️در توضیح مطلب لازم است بدانیم ولایت در ابتدا به معنای مودت؛ در وسط به معنای محبت شائقانه و در مرتبه نهایی به معنای ولایت است ▫️خداوند در سوره مبارکه شعراء از زبان همه انبیاء الهی می‌فرماید: «وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلى‏ رَبِّ الْعالَمين‏» ما در مقابل رسالت خود از شما اجری نمی‌خواهیم؛ اجر ما را خدا می‌دهد. ▫️در سوره مبارکه سبأ می‌فرماید: «قُلْ ما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُم‏...» یعنی اجری که من از شما می‌خواهم، آن هم مال شما و به نفع خودتان است. ▫️اما در سوره مبارکه فرقان می‌فرماید: «قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاَّ مَنْ شاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبيلاً» یعنی اجر من این است که شما در صراط مستقیم قرار بگیرید. چگونه؟ ▫️آیه ۲۳ سوره مبارکه شوری پاسخ این پرسش را چنین می‌فرماید: «لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏ وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فيها حُسْناً» پس «مودة فی القربی» یعنی ابراز محبت به معنای مودت، دستمایه تمام مراتب اخلاقی و سیر در سبیل الی الله است ‌ ▫️اما اگر «مودة فی القربی» راه به سوی صراط مستقیم است، پس «القربی» عین صراط مستقیم هستند، چنان‌که در زیارت جامعه می‌فرماید:«اَنْتُمُ الصِّرَاطُ الْأَقْوَم». لذا «مودة فی القُربی» مودت به صراط مستقیم است که نهایت آن، یگانگی با صراط مستقیم و اتحاد با سبیل الی الرّب خواهد بود. بر همین مبناست که می‌فرماید: «مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ فَقَدِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ» ▫️بنابراین سیر در مراتب نفس و معرفةالنفس، همان سیر در مراتب ولایت است. به تعبیری می‌توان گفت: «من عرف نفسه، اعتصم بکم و من اعتصم بکم اعتصم بالله» یعنی هر کس خودش را بشناسد، ولایت را شناخته است و هر کس ولایت را بشناسد، خدا را شناخته است. 🔺این حلقه مفقوده‌ای است که در فهم حدیث شریف «من عرف نفسه فقد عرف ربه» باید به آن توجه کرد. ☑️ کانال جلوه نور علوی 🆔‌‌‌‌‌‌‌‌@jelvehnooralavi