🔸وصیت پیامبر به امت؛ طلب اجر رسالت
▫️«اجر» در لغت به معنای پاداش است و معمولاً در ثواب به کار میرود؛ با این تفاوت که «اجرت» در ثوابهای دنیوی است، اما اجر، در ثوابهای دنیوی و اخروی هر دو به کار میرود؛ در قرآن معمولاً اجر به معنای جزای عملی عبادی به کار میرود که ظاهر آن پاداش متعارف و باطن آن مقامات قرب و درجات ولایت است.
▫️اجر در آیۀ (قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً) به معنای پاداشی است که امت موظف است در قبال زحمت رسالت و هدایت امت، نسبت به حضرت رسول(ص) ادا نماید پاداشی را که خداوند برای پیامبر(ص) قرار داده است، متناسب با آن موهبت عظیم است؛ به این ترتیب که ابراز محبت ظاهری، احترام گذاشتن و نیکی کردن به آنها است و مودت باطنی، امتثال فرامین آنها و تولّی به ولایت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است؛ چنانکه عیناً این معنا دربارۀ محبت به رسول خدا(ص) یا پروردگار به کار میرود.
▫️مودت در لغت به معنای علاقهمندی و محبت کردن به فردی است . مودت در محبتهای مادی و معنوی، هر دو به کار میرود. در مودت، معنای محبت و تمنا بر بودن چیزی وجود دارد. دربارۀ تفاوت این واژه با محبت گفته شده که مودت عبارت از محبتی است که آثار آن در عمل ابراز شود.
▫️مودت در ذویالقربای رسول خدا(ص) به معنای ابراز ارادت به ساحت آنان و تولّی به ولایت آنها است همچنین در واژههایی مثل مودت و محبت که در آنها معنای گرایش و تقرب به چیزی وجود دارد، در معنای ملازمی آنها نوعی تمایل به همگونی و مأنوس شدن دائمی با محبوب دیده میشود؛ به گونهای که محب تمایل به قرب به محبوب دارد.
▫️اکنون دربارۀ آیۀ مورد بحث میتوان گفت که اگر مودت در امور معنوی باشد، معنای لازم آن اتحاد نسبی میان محبوب و محب است؛ لذا پاداش رسالت پیامبر اکرم(ص) باید امری متناسب با آن باشد و طبعاً پاداشهای مادی -هر مقدار هم که ارزشمند باشند- متناسب با آن امر خطیر نیستند. در این سیاق، مودت به ذویالقربی بدان معنی است که مردم باید چنان نزدیکی و همراهی با حضراتشان داشته باشند که گویی ذوب در ولایت و سراپا گوش به فرمان آنها شوند.
▫️مراد از قرابت در آیۀ مورد بحث، نزدیکان نبی مکرم(ص) هستند. گرچه مبنای نزدیکی و قرابت دربارۀ اولیای الهی(ع)، صرف خویشاوندی نیست؛ بلکه اصل در محبت و قرابت، کلمۀ توحید است.
▫️در میان اقربای رسول اکرم(ص) نیز، افرادی مثل ابولهب(عموی آن حضرت) بودند که علیرغم قرابت نزدیک، مورد لعن و نفرین پروردگار قرار گرفتند.
▫️در آیۀ شریفه، مراد از «القربی» اوّلاً کسانی هستند که به لحاظ اعتقادی و همگونی توحیدی، نزدیکترین افراد به فرهنگ دینی رسول خدا(ص) باشند؛ ثانیاً، قرابت نسبی آنان نیز از همۀ اقربای آن حضرت در عالیترین مرتبه باشد. بدیهی است که مصداق چنین قرابتی -خواه به لحاظ نَسَبی و یا اعتقادی- به شهادت تاریخ، تنها در دایرۀ خمسۀ طیبه(ع) میگنجد که خداوند در آیات مختلف قرآن با شکوه و عظمت خاصی از آنان یاد میکند.
📚 این مطلب خلاصه برهان امامت بر اساس آیه شریفه مودت است. برای مطالعه متن کامل، مراجعه کنید به کتاب «ولایت و امامت از منظر عقل و نقل»، جلد۵، صفحات ۵۵۰ تا ۶۱۰.
👈 برای آشنایی بیشتر با دوره ۶جلدی «ولایت و امامت از منظر عقل و نقل» به این لینک مراجعه نمایید:
🌐
https://www.jelveh.org/Projects/Detail/7311/
☑️ کانال جلوه نور علوی
🆔
@jelvehnooralavi