_*انتقال آب عمان به غرب استان خراسان جنوبی حقیقتی انکارناپذیر_*
پدیده خشکسالی سالهاست که دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است، این عامل حتی باعث برخی مناقشات در بین کشورها و در برخی موارد نیز باعث ایجاد جنگهای سیاسی و حتی نظامی در بخشهایی از کره خاکی گردیده است .
اما خشکسالی در ایران به ویژه شرق کشور علاوه بر تاثیرگذاری بر معیشت و کوچکتر شدن سفره مردم ، باعث مهاجرت و خالی شدن روستاها
به ویژه مناطق مرزی کشور گردیده، که این یکی از دلایل اصلی ناامن شدن مرز شرقی کشور و بروز حوادث اجتماعی بعدی خواهد گردید.
چرا که مرزنشینان بهترین حافظان مرزهای هر کشور هستند .
استان خراسان جنوبی با متوسط بارندگی ۱۱۰ میلیمتر در سال نصف بارندگی متوسط کشور را دارا میباشد ، به دلیل واقع شدن استان در نواحی کویری و حاشیه کویر تقریباً تمامی آب مورد استفاده در بخشهای مختلف از منابع آبهای زیرزمینی تامین میگردد ، که با توجه به خشکسالیهای سالهای اخیر پتانسیل آبخوانهای زیرزمینی در منطقه به شدت رو به کاهش است، که افت سالیانه نزدیک به ۵۰ سانتیمتر در چاهها خود دلیل این مدعاست.
تغییر شیوه زندگی ، نیاز به ایجاد اشتغالهای جدید ، نامناسب بودن شیوههای آبیاری در بخش کشاورزی و استفاده از روشهای سنتی قدیمی و درخواستهای جدید آب همه باعث افزایش تقاضا در این حوزه گردیده است .
کاهشی بودن منابع تامین آب و همچنین نبود رودخانههای دائمی در منطقه نیز دلیل دیگری است که تامین آب از خارج از حوزه را در اولویت اول و اساسی استان به ویژه برای غرب استان خراسان جنوبی قرار میدهد.
وجود بیش از ۶ میلیارد تن معادن در ۵ شهرستان فردوس، طبس، سرایان ،بشرویه و عشق آباد فرصت مغتنمی برای ایجاد یک اشتغال پایدار با ضریب سوددهی بالا برای منطقه است ، اما یک دلیل مهم و اساسی برای موفق نبودن و اجبار به خام فروشی مواد معادن در حال حاضر عدم وجود زیرساختهای انرژی یعنی برق و به ویژه آب میباشد، که با توجه به توان کم سفرههای آب زیرزمینی در منطقه تامین آب از خارج حوزه و اجرای خط انشعاب از پروژه انتقال آب از عمان به شرق کشور را به اولویت اول استان در حوزه اقتصادی تبدیل مینماید .
ارزیابیهای صورت گرفته نشان میدهد ۶۰ درصد آب شیرین کنهای دنیا در منطقه خاورمیانه قرار دارد و حدود ۹۸ درصد از آن نیز توسط پنج کشور قطر ،عربستان ،کویت، امارات و عمان برداشت میشود، و در این بین سهم ایران تنها دو درصد است. اجرای دو پروژه شیرینسازی و انتقال آب به کویر مرکزی و همچنین به شرق کشور در راستای استفاده بیشتر و سهم خواهی بیشتر ایران در این موضوع میباشد .
پروژه شیرینسازی و انتقال آب عمان که در سواحل مکران در حال اجراست برای تامین آب مورد نیاز صنایع سه استان سیستان و بلوچستان ، خراسان جنوبی و خراسان رضوی طراحی و در حال اجراست، این پروژه در افق طراحی تامین آب شرب این سه استان را نیز دیده است ، که در صورتی که دولت خرید تضمینی از سرمایهگذار طرح را داشته باشد این امکان نیز فراهم است تا آب شرب سالم ، پایدار و با کیفیت در اختیار مردم این استانها قرار گیرد .
با توجه به حجم انتقالی سالیانه ۲۳۰ میلیون متر مکعب در این پروژه به سه استان و سهم ۶۰ میلیون متر مکعبی آب شیرین خراسان جنوبی در سال از این پروژه ، این میزان آب زمینه بسیار خوبی برای ایجاد اشتغال و مهاجرت معکوس به شرق کشور به ویژه شهرستانهای غرب استان خراسان جنوبی را در پی خواهد داشت .
هرچند که در حال حاضر به دلیل نبود صنایع قوی در شهرستانهای غرب استان گرفتن انشعاب از خط اصلی در برنامه نیست اما میتوان با در اختیار گذاشتن برخی از معادن به شرکت مجری زمینه را برای اجرای سریع خط انتقال آب به غرب استان فراهم نمود.
یادمان باشد ایجاد هر صنعت و اشتغال در منطقه و حتی جلوگیری از مهاجرت و خالی شدن شهرها و روستاها از سکنه تنها به یک عامل بستگی دارد آن هم تامین آب پایدار در این مناطق میباشد که فرصت ایجاد شده به دلیل اجرای خط انتقال آب از دریای عمان میتواند کمک شایانی به آبادانی و پیشرفت منطقه نماید .
کاظم جم
عضو شورای راهبری صنعت آب کشور