خانه طلاب جوان
‼️تبیین «حکومت» در فقه حکومتی بخشی از سخنان در یکی از جلسات «فقه حکومتی»: 📣 در مبانی فلسفه فقهی هنگامیکه از «فقه حکومتی» بحث می کنیم، هم می بایست موضوع محوری فقه - که احکام و فرمان الهی است - را مورد دقت قرار داد و هم «حکومت» را تحلیل کنیم. اینکه «حکومت» چیست؟ در تنقیح مبانی فقه حکومتی نقش بسزایی دارد. اول باید مشخص کرد که «حکومت» چیست تا بگوییم «فقه» آن چیست. 📣 در توصیف حکومت، تلقی ها و رویکردهای مختلفی وجود دارد؛ آیا حکومت یک ساختار اعتباری و قرارداد اجتماعی است که مسئولیت آن اجرای قانون است؟ طبق این دیدگاه مأموریت کلان حکومت، از قبیل ایجاد نظم و امنیت اجتماعی و جلوگیری از هرج و مرج است. سپس برای این مأموریت ها، یک سلسله قوانین متناسب طراحی می کند. بنابراین حکومت، یک ساختار اعتباری قدرت است.در یک برهه تاریخی، حکومت، بسیط و ساده بود و نیازی به ایجاد نظام های پیچیده نداشت و با یک سلسله قوانین ساده به ایجاد نظم و رفاه عمومی می پرداخت. اما به تدریج ساختار حکومت ها پیچیده تر شد و مأموریت آنها نیز توسعه یافت و به «ساختارهای واقعی اجتماعی» همچون نظام اقتصادی، نظام سیاسی و فرهنگی مبدل گشت. در یک تلقی کامل تر، حکومت فراتر از ساختارهای اجتماعی است، بلکه «جریان ولایت و سرپرستی» است. در اینصورت حکومت، بستر جریان اراده ها است؛ یعنی اراده های اجتماعی در حیات جامعه جاری می شود. طبق نگاه سوم، حکومت، تابعی از ولایت تکوینی ائمه معصومین (ع) است. 📣 در حوزه اختیار و اراده انسان که حوزه تکلیف است انسان مجبور به پذیرش الوهیت نیست. اینجاست که دو ولایت پیدا می شود: اگر اراده انسان، تسلیم ولایت الهی شد؛ «اللَّهُ وَلِی الَّذینَ آمَنُوا یخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» و اگر اعراض کند «وَ الَّذینَ کفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمات »(بقره/257) ولایت خداوند از طریق ولایت اولیای معصوم در عالم جاری می شود؛ در حیات اجتماعی و حتی حیات باطنی، ولایت امام طریق جریان ولایت الله است. حضرات معصومین (ع) دارای ولایت تکوینی می باشند و مظاهر اسماء الهی هستند و این اسماء حسنای خدای متعال در عالم جریان پیدا می کند و عالم از این طریق اداره می شود. حضرات معصومین (ع) از همین طریق در عالم تصرف می کنند و همین تصرف، مبداء تکامل و اصلاح عالم خواهد بود. یعنی تکامل عالم با جریان اراده خلفای الهی واقع می شود و اراده آنها محور تکامل عالم است. دیگر موجودات عالم نیز به میزانی که به آنها تولی پیدا کنند، تکامل خواهند یافت. امتداد این ولایت تکوینی در جامعه، به نظام ولایت اجتماعی می انجامد؛ یعنی در مقیاس جامعه نیز اراده ها هماهنگ شده و موجب انسجام «روحی، ذهنی و رفتاری» افراد جامعه می شود. جامعه اگر متولی به معصوم(ع) گردد، متناسب با سطح تولی، اراده او در روح و ذهن و رفتار جمعیِ جامعه جاری می شود و امام(ع) از این طریق جامعه را سرپرستی می کند. 🌐برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری خانه طلاب جوان @khanetolab
320 مشاهده