بسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
💎تفسیر قرآن سوره بقره آیه ۳۰و۳۱و۳۲و۳۳
🕊مسجد امام حسن مجتبی (علیه السلام)
💬استاد شیخ مصطفی غلامی
⏳شنبه ۱۰ دی ۱۴۰۱
📿وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ۖ قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ_آیه ۳۰ سوره بقره_
👈 و (به یاد آر) وقتی که پروردگارت فرشتگان را فرمود که من در زمین خلیفهای خواهم گماشت، گفتند: آیا کسانی در زمین خواهی گماشت که در آن فساد کنند و خونها بریزند و حال آنکه ما خود تو را تسبیح و تقدیس میکنیم؟! خداوند فرمود: من چیزی (از اسرار خلقت بشر) میدانم که شما نمیدانید.
📿وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَٰؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ_آیه ۳۱ سوره بقره_
👈و خدا همه اسماء را به آدم یاد داد، آن گاه حقایق آن اسماء را در نظر فرشتگان پدید آورد و فرمود: اسماء اینان را بیان کنید اگر شما در دعوی خود صادقید.
📿قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ
👈گفتند: منزهی تو، ما نمیدانیم جز آنچه تو خود به ما تعلیم فرمودی، که تویی دانا و حکیم. _آیه ۳۲ سوره بقره_
📿قَالَ يَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ ۖ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ
👈خدای تبارک و تعالی می فرماید : به یاد بیاور زمانی را که پروردگارت به ملائکة گفت همانا من در زمین خلیفه ای قرار داده ام. _ آیه ۳۳ سوره بقره_
🌕بحثمان درباره "فلسفه زمینی شدن انسان" است.
یکی از جا های قرآن که خیلی مهم است اگر بخواهیم جاهای دیگر را نخوانیم ، باید حتماً اینجا را باید بخوانیم !
💥ما طبق یک حادثه در این زمین نیامده بودیم و این تَفکُّر تصادُفی بودن آمدن پدرمان آدم از ملکوت عالم به عالم دنیا، بدون پشتوانه قرآنی است.
[اصلاً صُدفة ، طبق آیات قرآن و حتّی طبق قاعدةی فلسفی باطل است.]
💥ما خیلی از کارهایمان طی حادثه است [لکن] اینطور نیست که حضرت آدم (علیه السلام) بنا بر حادثه ای از آن عالم به این عالم دنیا منتقل شده باشد.
🌕بنابراین خدای متعال در این آیات ، فلسفه زمینی شدن انسان را در چند آیه توضیح داده است.
خدای متعال می فرماید :
💎إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ...
👈و (به یاد آر) وقتی که پروردگارت فرشتگان را فرمود که من در زمین خلیفهای خواهم گماشت ...
ملائکة جواب دادند :
💎قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ
👈 گفتند: آیا کسانی در زمین خواهی گماشت که در آن فساد کنند و خونها بریزند و حال آنکه ما خود تو را تسبیح و تقدیس میکنیم؟!
ملائکة اینکه خدای متعال می خواهد خلیفة ای قرار بدهد ، صرف قرار دادن خلیفة برای شان یک امر حتمی بود.
لکن برای شان سؤال بود ، چرا ای خدای متعال می خواهی انسان را قرار بدهی ؟! و ثانیاً مگر ما خلیفةی تو نیستیم ؟!
👈[بنابر آیه] ظاهراً مقامِ خِلافَت برای شان حَتمی بود.
💎أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ
کَأنَّه عِلم ملائکة به این بود که تسبیح و تقدیس خدا را می کنند و خدای متعال توسط تسبیح و تقدیس ایشان شناسانده می شود ؛ یعنی مقام خلیفة الهی برای ایشان ثابت است.
💎این مطلب هم بارها خدمتان عرض کردم که در حدیث قدسی آمده است :
إنَّ اللهَ تبارَکَ وَ تَعَالیَ أحَبَّ أنْ یُعرَفَ بِالرِّجالِ
🌕مثل اینکه شناساندن خدا بدون خلیفة محال است که این خلیفة باید جامع تمام أسماء جمال و جلال خدا باشد.
☝️ملائکة سؤال شان این بود چرا خدای متعال انسان را به جای ایشان خلیفةی خود قرار می دهد ؟
🌕ما داریم به واسطه حَمدت تسبیحت می کنیم و تقدیست می کنیم برای آنکه تو را به مخلوقاتت بشناسانیم.
💎امام باقر (علیه السلام) می فرماید :
اَلْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍعَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍعَ نْمُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍعَنْ عَلِیِّ بْنِ اَلصَّلْتِ عَنِ اَلْحَکَمِ وَ إِسْمَاعِیلَ اِبْنَیْ حَبیبٍ عَنْ بُرَیْدٍ اَلْعِجْلِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ :
بِنَاعُبِدَ اَللَّهُ وَ بِنا عُرِفَ اَللَّهُ وَ بِنا وُحِّدَ اَللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَمُحَمَّدٌحِجابُ اَللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعالى .
🕋اصول الکافي ج ۱ صفحه ۱۴۵.
الجزء الأول كِتابُ اَلتَّوْحِيدِ بَابُ النَّوَادِرِ.