🌹 ترجمه جدید نهج‌الفصاحه چگونه سامان گرفت و به سرانجام رسید
🎤 مصاحبهٔ حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر مظاهری با خبرگزاری مهر
🔸 مترجم کتاب نهج‌الفصاحه می‌گوید: نباید چیزی از نهج‌الفصاحه کم و زیاد کنیم اما باید بر روی مستندسازی و ساده‌سازی آن کار کرد و دربارهٔ احادیث توضیح بدهیم.
🔹 خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: کتاب «نهج‌الفصاحه» نوشتهٔ مرحوم ابوالقاسم پاینده با ترجمهٔ حجت‌الاسلام علی‌اکبر مظاهری شامل «احادیث پیامبر اکرم (ص)» با موضوعات پندآموز و اخلاقی است که به صورت الفبایی تنظیم شده است.
این کتاب شامل نمایه موضوعی احادیث است و برای هر یک از احادیث عنوان اضافه شده و برخی توضیحات در پرانتز آورده شده است. تاکنون ترجمه‌هایی از این کتاب به بازار عرضه شده که آخرین آنها توسط حجت‌الاسلام علی‌اکبر مظاهری توسط نشر جمال منتشر و روانه بازار نشر شده است.
به بهانهٔ انتشار ترجمه مورد اشاره با حجت‌الاسلام علی‌اکبر مظاهری به عنوان مترجم کتاب «نهج‌الفصاحه» به گفتگو پرداخته‌ایم.
📌 مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
🔹 جناب مظاهری چه شد سراغ ترجمه و توضیح نهج‌الفصاحه رفتید؟
از زمان تألیف این کتاب، روی آن چندان کاری انجام نشده بود و تنها همان ترجمهٔ مرحوم ابوالقاسم پاینده که مؤلف هم هست، در دسترس بود که خب چندان چشم‌گیر نشده بود. راستش حس کردم ترجمه جدید این کتاب گامی رو به جلوست.
از آنجایی که قبل از نهج‌الفصاحه، نهج‌البلاغه را ترجمه کرده بودم، نزدیک ده سال مشغول کار بودم و همان قلمی که در نهج‌البلاغه به کار گرفته بودم، در ترجمه نهج‌الفصاحه نیز به کار بردم و به این ترتیب کار را شروع کردم و منتشر شده است.
🔹 یعنی حس کردید ترجمه‌های دیگر نواقصی داشتند؟
ببینید بعضی از نویسندگان و مترجمان و محققان زمانی که می‌خواهند کاری انجام دهند که قبلاً انجام شده، برای خود توجیهاتی دارند و دنبال نواقص کارهای قبلی هستند، من فکر نمی‌کنم این کار اخلاقی باشد البته اگر کارهای قبلی نقصی داشته باشند باید نقد شوند اما نقد منصفانه و عالمه؛ نه اینکه نقص‌هایی را برای توجیه کار خود بتراشیم.
🔹 احادیث داخل کتاب سند معتبر دارند؟ شما از نظر محتوا و لفظ انتساب آنها را به معصوم تأیید می‌کنید؟
نهج‌الفصاحه مستند نیست؛ همانگونه که نهج‌البلاغه هم مستند نیست. مؤلف نهج‌البلاغه، سید رضی (رضوان‌الله) بنایش بر این نبوده که سندها را بیاورد، البته بعداً کسانی این کار را کرده‌اند و سندهای نهج‌البلاغه را آورده‌اند، امّا خود مؤلف این بنا را نداشته. نهج‌الفصاحه هم همین‌طور است و سند آورده نشده، امّا می‌شود همین کاری که روی نهج‌البلاغه انجام شده و مستندسازی شکل گرفته است، روی نهج‌الفصاحه هم انجام شود.
من نهج‌الفصاحه را به همان شکل که مرحوم ابوالقاسم پاینده تألیف کرده بود؛ مبنا قرار دادم و تنها در بعضی از موارد سندها را در پاورقی نقد کرده‌ام.
ما برای کتب روایی، به خصوص روایات اخلاقی، منتظر سند نمی‌مانیم، نه اینکه نباید سند داشته باشیم بلکه منتظرم نمی‌مانیم تا همه سندهای احادیث معلوم شود همانگونه که سید رضی برای تألیف نهج‌البلاغه منتظر سند نماند، در این کتاب نیز بسیاری از روایات از طریق اهل سنت هم قابل بررسی است و برخی از آنها در پاورقی به الغدیر ارجاع داده شدند. ما قبل از نهج‌الفصاحه، کتابی که سخنان پیغمبر اکرم (ص) را یکجا جمع‌آوری کرده باشد نداشتیم و همهٔ سخنان به صورت پراکنده بودند اما مرحوم پاینده این کار را انجام دادند و سخنان پیامبر را در یک کتاب جمع‌آوری کردند، طبیعتاً اگر این کار با ضعف رو به رو باشد می‌توان در آینده آنها را اصلاح نموند.
اما انتساب روایات به معصوم (ع) را فی‌الجمله تأیید می‌کنم نه بالجمله. فی‌الجمله یعنی اینکه اجمالاً بله، سخنان پیامبر اکرم (ص) هست، امّا بالجمله یعنی اینکه تمام این‌ها از پیغمبر اکرم (ص) باشد؛ خیر، همان‌طور که نهج‌البلاغه هم همین‌طور است.
🔹 از نظر محتوایی و لفظی، آیا تفاوتی میان پیامبر (ص) و دیگر معصومان مشاهده می‌کنید؟
پیغمبر اکرم (ص) فرموده‌اند که «إنّا مَعاشِرَ الأنبیاءِ اُمِرنا أن نُکلِّمَ النّاسَ علی قَدرِ عُقولِهِم» ما پیامبران مأمور شده‌ایم که به اندازه عقل مردم با آنها سخن بگوییم. این سخن پیامبر در مقدمه نهج‌الفصاحه، نوشته شده است البته زمان پیغمبر اکرم (ص) با زمان امیرالمؤمنین (ع) و زمان امام‌های دیگر فرق می‌کرد.
ادامهٔ مطلب را در پست بعد بخوانید👇