💥
فضول و عقول
✅یكى از موانع مهم تهذیب نفس و سیر و سلوك الى الله آن است كه ما همواره به بیرون از خود مىنگریم و از خود غافلیم و در حقیقت فضول هستیم نه عقول؛
👈
فرق فضول و عقول این است كه انسان عقول، ابتدا به درون و آنگاه به بیرون، ولى انسان فضول، همواره به بیرون از خود مىنگرد و این، مشكل ماست كه شرحش در یكى از خطبههاى مبسوط على علیه السلام كه هنگام قرائت آیه مباركه: یا ایها الانسان ما غرك بربك الكریم(1) ایراد فرمودند، آمده است.
👈 آن حضرت مىفرمایند: اى انسان چه چیز تو را بر گناه جرات داده و چه چیز تو را در برابر پروردگارت مغرور ساخته و كدامین عامل تو را بر هلاكت خویشتن علاقهمند كرده است؟ مگر این بیمارى تو بهبود نمىیابد و یا این خوابت بیدارى ندارد؟ چرا همان گونه كه به دیگران رحم مىكنى، به خود رحم نمىكنى؟
👈تو كه هر گاه كسى را در آفتاب سوزان بیابى، بر او سایه مىافكنى و هر گاه بیمارى را ببینى كه سخت ناتوان گشته، از سر رحم بر او مىگریى، پس چه چیز تو را بر این بیماریت شكیبایى بخشیده و بر این مصائبت صبور ساخته و چه چیز تو را از گریه بر خویشتن تسلى داده؟ در حالى كه هیچ چیز براى تو عزیزتر از خودت نیست…
👈این خواب غفلتى كه چشمت را فرا گرفته، با بیدارى برطرف ساز… . كسى كه با داشتن چندین لباس، برهنه باشد و آنگاه برهنهاى را در رهگذر ببیند و به حال او اشك بریزد عاقل نیست.
امیرالمؤمنین علیه السلام در این خطبه پس از تبیین مثل به ممثل پرداخته، مىفرماید:
اگر نقصى را در دیگران یا غفلتى را از دیگران مشاهده كنیم، متاثر شده رنج مىبریم، اما هرگز به درون خود سر نمىزنیم كه آیا ما هم گرفتار این غفلت و گناه هستیم یا نه:
👈یا ایها الانسان ما جراك على ذنبك و ما غرك بربك و ما انسك بهلكة نفسك؟ اما من دائك بلول، ام لیس من نومتك یقظة؟ اما ترحم من نفسك ما ترحم من غیرك…؟(2) فضول كسى است كه كار زاید مىكند؛ ولى
اگر عقل حاكم باشد و انسان خود را اصلاح كند، اصلاح دیگران، جزو حسن خلق مىشود.
@Maktab_sadegh2
آیة الله جوادی آملی.
@Maktab_sadegh2