سقوط یک رویای ترکیه ای یادداشت 🔹از هنگامی که نجم الدین اربکان -هم پیمان جمهوری اسلامی- با قدرت ارتش ترکیه کنار زده شد و حزب عدالت و توسعه امور ترکیه را در دست گرفت، جامعۀ ترکیه به سوی الگوی سیاسی نئولیبرالیسم تغییر مسیر داد. به ناگهان، فرآیند مدرن سازی شهرها و آزادی های گسترده اجتماعی آغاز شد. خیابان ها و پاساژهای دلربا از یک سو، طبیعت زیبای ترکیه از سوی دیگر و اباحه گری در روابط انسانی از سوی سوم، ترکیه را به کشوری خیالی و پرزرق و برق تبدیل کرد. البته این تغییرات، با اسلام ترکی و احیای عثمانی رخ می داد و با گرایشات ناسیونالیستی پررنگی همراه بود. 🔸 در سالهای اخیر، سه الگو برای تمدن اسلامی معرفی شده است: 1. الگوی سَلفی گری که در گروه داعش نمایان شد. 2. الگوی تمدن اسلام ترکی که در ترکیه ادعا می شود. 3. الگوی ولایت فقیه که در ایران جریان دارد. 🔹تمامی تلاش جریان روشنفکری در داخل و خارج، الگو نشان دادن ترکیه برای ایرانیان بود. الگوسازی ترکیه به میزانی موفق شده بود که حتی در بدنۀ مدیریتی جمهوری اسلامی و حتی در سطح وزرا و نمایندگان مجلس، ترکیه یک کشور اسلامی توسعه یافته معرفی می گردید. به همین دلیل، سعی می شد سیاست های پولی و اقتصادی ترکیه در ایران نیز پیاده شود که ملموس ترین نمونه، حذف چهار صفر از ریال است. 🔸در سال 2005 شش صفر از لیر حذف شد و در حالی که یک دلار در سال 2001 برابر 1.650.000 لیر بود، در 2005، اعلام کرد که هر 1 لیر معادل 1.3 دلار است. با این روش، صفرهایی که نشانۀ بی ارزش شدن پول مردم ترکیه بودند مخفی شد. امروزه سیاست های پولی ترکیه به جایی رسیده است که هر دلار در تاریخ 24 نوامبر 2021، به 13.45 لیر رسیده که با اضافه کردن صفرهای مخفی شده، هر دلار بیش از سیزده میلیون لیر است !!! 🔹سالها قبل محمد اشرف دوابه، مدیر گروه اقتصاد دانشگاه صباح الدین زعیم استانبول، بارها دربارۀ عواقب ناگوار پول اعتباری هشدار داده و بر ضرورت شدن ترکیه تاکید میکرد. ولی سیاست مداران ترکیه، رویای مدرنیته را در سر داشتند و برای تعمیق الگوهای پولی و اقتصادیِ غرب تلاش می کردند. امروزه دیگر نه الگوی سَلَفی تمدن اسلامی می تواند مورد قبول باشد و نه الگوی تمدن اسلام ترکی - جمع بندی : در مدرن سازی کشورهای اسلامی امری ناممکن است . مسیری که دنیای غرب طی کرده، مسیری نیست که کشورهای اسلامی نیز بتوانند آن را طی کنند. باید مسیر تحول و نوسازی کشورهای اسلامی، از دل فرهنگ اسلامی بجوشد و تمدنی هماهنگ با خود را بیافریند. در راهی که غربی ها برای توسعه گشوده اند، نظامی طبقاتی شکل گرفته که همواره کشورهای اسلامی، در جهان سوم باقی خواهند ماند. 🏅شاید گشودن راه جدیدی برای بشریت، از طریق اعتماد به مبانی اسلامی و توجه به نیازهای جوامع اسلامی باشد. @MataNevesht BinesheTamadoni.ir