✨﴾﷽﴿✨
🔹پرسش و پاسخ اعتقادی🔹
❓سؤال:چرا شیعیان دوازده امامی را شيعه جعفری میگویند، آیا حضرت جعفر صادق(ع) که امام ششم شیعیان است، چه خصوصیّتی داشت که شیعیان دوازده امامی، به عنوان پیروی از او، به جعفری نامیده شدند؟
✅پاسخ:همه امامان ما همچون امام صادق(ع) آمادگی داشتند تا معارف قرآن و اسلام را بیان نمایند ولی با توجّه به سلطهی بنیامیّه و وجود اختناق تا پیش از امام باقر(ع) امامان ما فرصتی برای این منظور پیدا نکردند، تاریخ زندگی آن عزیزان بهترین گواه بر این مطلب است.
دوران کوتاه حکومت امیرالمومنین(ع) صرف مبارزهی با دشمنان داخلی شد و امام مجتبی(ع) برای حفظ اصل دین مجبور به قبول صلح شدند و امام حسین(ع) که آنگونه به شهادت رسیدند و امام سجاد(ع) نیز در دوران اختناق شدید بنیامیّه کاملاً تحت فشار بودند و این برنامه تا اواخر عمر امام باقر(ع) طول کشید، در آن سالها حکومت بنیامیّه رو به ضعف رفت و دیگر مانند گذشته نمیتوانستند فشار بیاورند.
امام پنجم(ع) از این فرصت استفاده کرده شروع کردند به بیان معارف، دیری نپائید که حضرتش همانند پدرانش به شهادت رسید و در زمان امام صادق(ع) فرصت آمادهتر شد و امام توانستند آن دانشگاه عظیم را تأسیس نموده و چهار هزار شاگرد از اطراف و اکناف کشور اسلامی گرد حضرت جمع شدند و بدین ترتیب معارف مکتب امامت در زمان آن حضرت تبیین شد و سرانجام پیروان مکتب اهلبیت(ع) موجودیّت علمی و فرهنگی خود را یافتند و از اقیانوس علوم آل محمّد(ص) توسط امام صادق(ع) سیراب شدند و جعفری مذهب شدند.
🔹همانگونه که در سؤال ذکر کردید؛ شیعیان را به خاطر نام مبارک امام صادق(ع) که جعفر بود، جعفری میگویند، ولی علّت اختصاص این نام برای شیعیان، نیاز به شرح دارد.
انقلاب فرهنگی و تحوّل علمی و آگاهانه، زیربنا و اساس انقلابهای دیگر است؛ و تا زمانی که انقلاب و زمینهسازی در جامعه رخ ندهد، نمیتوان به پیروزیها و تحوّلات تکاملی دست یافت.
🔹امام صادق(ع) از همان آغاز امامت، به چنین انقلابی در سطح وسیع و عمیق دست زد. او در مدینه به تأسیس حوزه علمیّه پرداخت و این حوزه به تدریج، گسترش یافت و طولی نکشید که شاگردان بسیار از اطراف و اکناف، مانند بصره، کوفه، واسط، حجاز و... به گرد شمع وجود آن حضرت حلقه زدند و تعداد آنها به چهار هزار نفر رسید. با توجه به اینکه تجمع چهار هزار نفر، به عنوان شاگرد امام صادق(ع) امام از تبار خاندان پیامبر(ص) در آن عصر اختناق و خفقان بسیار حائز اهمیّت بود.
🔹شیخ طوسی در رجال خود تعداد شاگردان امام صادق(ع) را ۳۱۹۷ مرد و ۱۲ زن نام میبرد که در محضر علمی و مکتب حیاتبخش آن حضرت، استفاده علمی مینمودند.
🔹حسن بن على بن زياد وَشّاء که خود از اساتید حديث و از شاگردان امام رضا(ع) است میگوید: «من در مسجد کوفه، نهصد استاد حدیث را دیدم که از امام صادق(ع) نقل حدیث میکردند.»
از حوزه علمیّه امام صادق(ع) دانشمندان بزرگ مختلفی برخاستند، مانند هشام بن حَکَم، جابر بن حیّان، مفضّل بن عمر، هشام بن سالم، زرارة بن أعين، مؤمن الطاق، هشام بن سالم، ابان بن تغلب و...
🔹کوتاه سخن آنکه: حوزه علمیّه امام صادق(ع) یا به عبارت دیگر دانشگاه جعفری آن حضرت، انقلاب فرهنگی عظیمی بود که به عنوان یک نهضت علمی استوار و ژرف، همه مدارس و خطوط علمی دیگر را تحتالشعاع قرار داد؛ حتی مقامات عالی اهل تسنّن که بعدها خود را به عنوان امام مردم خواندند، از شاگردان امام صادق(ع) بودند، ابوحنيفه رئیس مذهب حنفی، پایههای علمی خود را از محضر امام صادق(ع) تکمیل کرد و خود میگفت:
«لَولا السَّنَتانِ لَهَلَکَ نُعمَانُ»؛
«اگر آن دو سال شاگردی امام صادق(ع) نبود، نعمان هلاک میشد.»
🔹مالک بن انس رئیس مذهب مالکی در شأن امام صادق(ع) میگوید:
«مَا رَأتْ عَيْنٌ، وَ لَا سَمِعَتْ اُذُنٌ، وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ أفْضَلُ مِنْ جَعْفَرٍ الصَّادِقِ فَضْلاً وَ عِلْماً وَ عِبَادَةً وَ وَرَعاً»؛
«چشمی ندیده و گوشی نشنیده و به قلب انسانی خطور نکرده، مردی را که از نظر علم و عبادت و تقوا، برتر از امام صادق(ع) باشد.»
🔹ابن حجر هیثمی شافعی مفتی حجاز میگوید: «به اندازهای از امام صادق(ع) علوم مختلف نقل شده که آوازه آن در همه جا پیچیده و بزرگترین پیشوایان علم و حدیث، مانند یحیی بن سعید، ابن جریح، مالک، سفیان ثوری، ابوحنیفه، ایوب سجستانی و سفیان بن عیینه، از او نقل روایت میکنند.
@Nahjolbalaghe2