📜 دینِ مُلوڪ! همه ما بارها این جمله را شنیده ایم که: أَلنَاس عَليَ دين مُلوكِهم مردم بر دین (شیوهء و سبکِ) پادشاهان (زمامدارانشان) هستند! 📚 مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۲، ص ۲ 📚علی بن عیسی، کشف الغمه، ج۲، ص ۲۱ فارغ از این بحث که آیا این جمله حدیثی از ائمه است یا ضرب المثلی رایج! اما محتوای آن با و روایات ائمه با این جمله مطابقت دارد. در رابطه با تبعیت توده مردم از حاکمان میفرماید: 🕌 بَرَزُوا لِلَّهِ جَمیعاً فَقالَ الضُّعَفاءُ لِلَّذینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا 🔺لَکُمْ تَبَعاً🔺 فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذابِ اللَّهِ مِنْ شَیْءٍ...". 🇮🇷و (در قیامت)، همه آنها در برابر خدا ظاهر مىیشوند در این هنگام، ضعفا [دنباله روان نادان] به مستکبران (و رهبران گمراه) مسگویند: ما پیروان شما بودیم! آیا (اکنون که بخاطر پیروى از شما گرفتار مجازات الهى شدهایم،) شما حاضرید سهمى از عذاب الهى را بپذیرید و از ما بردارید؟ 📚 سوره ابراهیم آیه ۲۱ 🕌 وَ إِذْ یَتَحاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا 🔺لَکُمْ تَبَعا🔺ً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصیباً مِنَ النَّارِ....". 🇮🇷 به خاطر بیاور هنگامى را که در آتش دوزخ با هم محاجّه مىکنند ضعیفان (نادانان) به مستکبران مىگویند: «ما پیرو شما بودیم، آیا شما (امروز) سهمى از آتش را بجاى ما پذیرا میشوید؟... 📚 سوره غافر آیه ۴۷ این آیات به خوبی به ما میفهمانند که توده ای از مردم بخاطر "تبعیت" (عبارتِ لکم تبعا) از حاکمان ظالم گرفتار عذاب میشوند! یعنی اعمال حاکمان بر اعمال مردم تاثیر دارد. همچنین، حضرت امیرالمومنین، امام (ع) میفرمایند: 📝أَلنَّاسُ بِأُمَرَأئِهِم أَشبَهُ مِنهُم بِأبَأئِهِم 🇮🇷 مردم بیش از آنکه شبیه پدرانشان باشند شبیه اُمرایشان (حاکمانشان) هستند! 📚تحف العقول، ج۱، ص۲۰۸ اما امام (ع) در خطبه ای که در صحرای صفّین خواندند راهکاری برای اصلاح مدیران جامعه و اصلاح مردم مطرح میکنند: 📝... فَلَيْسَتْ تَصْلُحُ الرَّعِيَّةُ اِلاّ بِصَلاحِ الْوُلاةِ وَ لا يَصْلُحُ الْوُلاةُ اِلاّ بِاسْتِقامَةِ الرَّعِيَّةِ ... 🇮🇷مردم صالح نمیشوند و کارشان سامان نمیابد مگر با سامان یافتن و صالح شدنِ مدیران و مدیران صالح نمیشوند مگر با استقامتِ و درستکاریِ مردم! 📚 خطبه ۲۱۶ نهج البلاغه 📖 @paraclete