🔸استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: تقریب اجتماعی حاصل نشود یعنی پشت پا زدن به سنن الهی اجتماعی، تقریب را تبدیل به لقلقه زبان کردن، دلخوش داشتن به یک پوسته خالی فاقد مغز و محتوا، عمیقتر کردن اختلاف بین شیعه و سنی و در نهایت اگر تقریب اجتماعی حاصل نشود و وفادار به اصول و قواعد اجتماعی نباشد، تفرقه ریشهدارتر و فاصله بیشتر خواهد شد.
🔸حجتالاسلام والمسلمین مبلغی در این زمینه خواستار دعوت از جامعهشناسان و فقهای شیعه و اهل سنت، بحث و تبادل نظر پیرامون مسئله تقریب و پایبندی به همه لوازم آن به عنوان یک حرکت اجتماعی شد و تصریح کرد: اگر معتقد به وحدت امت اسلامی براساس آیات قرآن هستیم، باید پای آن بایستیم و به هر قیمت آن را مستقر کنیم.
🔸وی با اشاره به برخی اذهان که تصور میکنند تقریب به هر قیمت یعنی دست کشیدن از مذهب، پروژه مذهب را وحدت امت اسلامی دانست و تأکید کرد: با این تصورات ابتدایی سادهانگارانه معلوم میشود فهم دقیقی از تقریب، مذهب و جامعه نداریم.
🔸عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه وحدت شکل گیرد، جامعه محل بارش و رحمت الهی خواهد شد، به طرفداران تقریب میان مذاهب اسسلامی پیشنهاد کرد که به سرفصلهای تکراری که حاصلی ندارد رو نیاورند بلکه ببینید اقتضائات یک تقریب چیست؟ اقتضائات و اصول اجتماعی آن را شناسایی و بر روی آن تمرکز کنند و با دعوت از جامعهشناسان، روانشناسان و تاریخشناسان اسلام، دستاوردها و راهبردهای آنان را در یک جمع همافزا قرار داده و تبدیل به نظریه کنند.
اصول اجتماعی حاکم بر تقریب
🔸وی در بخش دیگری از سخنان خود از اجتماعیسازی تقریب به عنوان یک کلیدواژه زیبا نام برد و با اشاره به روایتی از امام صادق (ع) که میفرمایند «إصلاحٌ بينَ الناسِ إذا تَفاسَدُوا، و تَقارُبٌ بَينَهِم إذا تَباعَدُوا»، اظهار داشت: نخستین اصل اجتماعی حاکم بر تقریب بازسازی مفاهیم اجتماعی مربوط به جامعه اسلامی است که متأسفانه مفاهیم اجتماعی را به شدت کانالیزه کردهایم؛ در حالی که مصادره مفاهیم مربوط به امت و خنثیسازی آن و کانالیزه کردن و مذهبیزه کردن آن کار صحیحی نیست.
🔸حجتالاسلام والمسلمین مبلغی گفت: مذهب در خدمت اسلام است نه مزاحم اسلام و در خدمت امت اسلامی است نه عامل تخریب امت و از آنجا که امت یک امر قرآنی است چطور میشود مذهب را به گونهای فهم کنیم که یا در جهت ضرر رساندن به امت باشد یا حداقل خنثی؛ با این تصور معلوم میشود بینش ما بسیار پایین است که اسلام را یکپارچه ندیدیم.
لزوم تعریف تقریب براساس یک نگاه دقیق اجتماعی
🔸وی با بیان اینکه اصل دوم اصل رعایت و التزام به پیوند بین پدیدههای اجتماعی است، گفت: یک مسئله سیاسی در جهان بُعد اقتصادی، فرهنگی، تربیتی، نسلی، فرانسلی، بینالمللی و دینداری پیدا میکند و جامعه طوری است که یک پدیده آن خالص و مربوط به یک موضوع نیست و رنگ و ریشههای آن در موضوعات دیگر و ابعاد و ارتباط آن با پدیدههای دیگر برقرار است؛ بنابراین امروز بحث از مطالعات بینارشتهای میشود.
🔸استاد حوزه و دانشگاه جامعه را دارای پیوند دانست و با بیان اینکه تقریب باید ملتزم به اصل پیوند باشد، اظهار داشت: علما یک گروه مرجع هستند و به تنهایی ایجاد تقریب بین آنها کافی نیست، همانطور که تقریب فرهنگی کافی نیست چراکه فرهنگ در پیوند و دادوستد با اقتصاد و سیاست است و به تنهایی جایگاهی ندارد و پیوندهایی که دارد به آن معنا میدهد.
🔸حجتالاسلام والمسلمین مبلغی خواستار تعریف تقریب براساس یک نگاه دقیق اجتماعی شد و با بیان اینکه امروز نیازمند یک حرکت عمیق اجتماعی وفادار به اصل پیوند هستیم، گفت: تقریب ضروریترین و اساسیترین نسخه درمان جامعه اسلامی امروز است.
🔸وی افزود: بدون تقریب نه تمدنی رخ میدهد، نه صلاح و صلح و آرامشی رخ میدهد، نه جوان ما میتواند امیدوار به دین و اسلام باشد، نه نسل امروز میتواند هویت خود را بازیابد و نه میتواند این میراث اسلامی را به نسل دیگر بسپارد.
🔸استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم تصریح کرد: تقریب اجتماعی است و خدا حرکتهای اجتماعی را در پیوند هم قرار داده است، بنابراین لازم است ذیل سنتهای الهی حرکت کنیم، نه اینکه خواسته و ناخواسته بر سنتهای الهی هجوم ببریم.
🔸وی پس از بیان اصل بازسازی مفاهیم و اصل پیوند به تشریح اصل امامت کتاب به عنوان اصل سوم حاکم بر تقریب پرداخت و توضیح داد: امامت یک مفهوم قرآنی است، منتهی اهل سنت به خلافت اعتقاد دارند و از امامت معنای خاص میکنند که اشکال ندارد و ما نمیتوانیم به آنان بگوییم که بیایند امامت امامان ما را بپذیرید و در آن مسیر قرار گیرید.