🔵چند اصل برای تفکُّر وتعقُّل 1⃣: از محتوای آیه شریفه ۱۲۶ سوره مبارکه «نحل» چنین مستفاد می شود که پذیرفتن هر ادعایی، منوط است به اقامه براهین و دلایل روشن، چرا که برهان و دلیل، پایه های استواری هرمدّعایی هستند:« أدْعُ إلی سَبِیلِ ربِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالّتِی هِی أحْسَنُ» 2⃣: مایه تفکُّر، علم است و امر به هرچیزی، امر به مقدمه آن است و چون تفکُّر بدون علم میسّر نیست، لذا امر به تفکّر، خود امر به سرمایه آن (کسب علم) نیز هست. پس انسان برای تفکُّر، ابتدا باید علوم مورد نیاز را کسب نماید و آنگاه با تکیه برآن به تجزیه و تحلیل و تعقُّل روی آورد که تفکُّر بدون پشتوانه علمی، در مَثَل چون کارخانه ای است که مواد خام اولیه کم دارد و قهراً محصولش نیز کم خواهد بود . چنین است که قرآن کریم می فرماید: «وَلا تَقْفُ مَا لَیسَ لَکَ بِهِ عِلْم»(سوره اسراء، آیه ۳۷) 3⃣: تفکُّر اگر سطحی و پراکنده باشد، فایده و اثری برآن مترتّب نیست، ولی اگر مبتنی برمطالعات و آزمایشها و حسابگریهای دقیق باشد، بسیار مفید و سرمایه بزرگی برای پیشرفت جامعه بشری واقع خواهد شد. 4⃣: حقیقت جویی،منزّه از جزم اندیشی و تعصّب کور و جاهلانه است.آنکه در پی یافتن حقیقت است،لا جرم باید با دیدی واقع بینانه به ابزار و افکار خود بنگرد و در این راه بر فکر و رأی اشتباه خویش پافشاری ننماید. این اصل از فحوای آیه شریفه ۱۹ از سوره مبارکه «زُمر» براحتی قابل ادراک است. ــــــــــــــــــــ ڪانال پژوهش یار: @Pajouheshyar