‍ #منابع_درآمدی_حکومت_امام_علی_علیه السلام در زمان خلفای پیشین مهم ترین منابع خزانه و درآمد حکومت از غنیمت های فراوانی بود که در جنگ هایی به اسم جهاد و نشر اسلام با ممالک دیگر، تأمین می شد. امّا امیرالمؤمنین علیه السلام به هیچ وجه با انتشار اسلام به این شیوه موافق نبودند و آنها را متوقف کرده بودند. البته یک منبعی را از دست داده بودند، امّا جمع آوری زکات در خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام با دقت و با کمال انصاف صورت می گرفت. ما از کلام امیرالمومنین علیه السلام خطاب به متولیان جمع آوری زکات داریم که حضرت می فرمود هیچ فشار و مته به خشخاش گذاشتن نداشته باشید. خود افراد داوطلبانه آنچه داشته اند را اظهار می کردند و بر مبنای اظهار آن ها زکات جمع آوری می شده است. دومین منبع مهم هم خراج مالیات زمین هایی بود که در اختیار دولت بود و به افراد می دادند که روی آنها کار کنند. این غیر از بحث زکات بود، چون مالکیت این زمین ها متعلّق به دولت بود. حضرت بسیار با دقت نظر و سیاست های مدبرانه ی اقتصادی که عرض کردم، بدون اینکه به مؤدیان فشار و اجحافی وارد شود، موفق شدند که بیت المال را توزیع کنند و هیچ کمبودی هم حس نشود. این خیلی مهم است، به خصوص وقتی که درآمدهای غنائم و خمس غنیمت ها که یکی از موارد مهم تأمین بیت المال بود را دیگر ندارد، امّا وقتی جلوی حقوق های نجومی خلفای پیشین گرفته شده و افراد یکسان از بیت المال برخوردار هستند، جز اظهار ناراحتی همان رانت خواران و حرام خواران بقیه ی جامعه کمال آسایش و آرامش و برخورداری از بیت المال را به صورت عادلانه دارند و ما در سطح جامعه به هیچ مورد اعتراضی که وضعیتشان مشکل پیدا کرده برخورد نمی کنیم.‌ پی نوشت ها: [1] مَن عَمِلَ بِالْعَدلِ حَصَّنَ الله ُ مُلکَهُ؛ غررالحکم، ج۲، حدیث ۱۰۶۰. [2] همان فیروزآباد فارس است. [3] خطبه‌ی ۴۴ نهج‌البلاغه.