💢 #خردخوان | تفاوت «فلسفه دین» با «کلام»، «کلام جدید» و «الهیات فلسفی» 1️⃣ موضوع و مسائل 🔻 رابطه میان مسائل فلسفه دین و مسائل کلام و الهیات فلسفی عموم و خصوص من وجه است. فلسفه دین به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تاثیر گذارند. ولی کلام و الهیات فلسفی همه آموزه‌های اعتقادی را مورد بحث قرار می‌دهند. 🔻 بنابراین فلسفه دین با کلام و الهیات فلسفی یک حوزه مشترک و دو حوزه متفاوت دارند. حوزه مشترک میان اینها مباحثی مانند اثبات وجود خدا، صفات خدا، فعل الهی، معجزه و مسئله شر است. حوزه اختصاصی کلام و الهیات فلسفی، باورهای فرعی اعتقادی هستند، مانند ویژگی‌های برزخ و قیامت است. همچنین آموزه‌های خاص هر دین در الهیات آن دین بحث می‌شود، مانند تثلیث و تجسد در مسیحیت یا وحی و مهدویت در اسلام. حوزه اختصاصی فلسفه دین شامل مباحثی همچون علم و دین، عقل و ایمان، زبان دین و تجربه دینی می‌شود که بیشتر جنبه معرفت‌شناختی دارند. 2️⃣ روش 🔻 کلام از هر روشی که برای اثبات، تبیین و دفاع از دین مفید باشد، استفاده می‌کند. حتی ممکن است از جدل یا مغالطه نیز بهره ببرد ولی در قرون اخیر متکلمین سعی کرده‌اند روش‌های نادرست را کنار بگذارند و از روش‌های معرفت‌زا اعم از عقلی، نقلی و تجربی استفاده کنند. بر خلاف الهیات فلسفی و فلسفه دین که فقط با روش عقلی سروکار دارند. 3️⃣ غایت 🔻اولا، کلام یا الهیات دغدغه اثبات صدق دین و مدعیاتش را دارد، ولی فلسفه دین دغدغه اثبات صدق را ندارد بلکه صدق و کذب را بررسی می‌کند. ممکن است حکم به صدق کند و ممکن است حکم به کذب کند. از همین رو نمی‌توان خبر از متکلمی بی‌دین داد، اما فیلسوفان دین ملحد به وفور یافت می‌شوند. 🔻ثانیا، الهیات متصدی اثبات و دفاع از دین متبوعش است ولی برای فلسفه همه ادیان اهمیت دارند. 🧩 نکته مهم: باید میان هدف علم و هدف عالم تفاوت قائل شد. آنچه گفته شد، در مورد هدف علم است نه عالم. از این رو ممکن است فیلسوف دینی که متعهد به دین خاصی است، با روشی کاملا سکولار به بررسی مسائل فلسفه دین بپردازد و مطالبش را به نحوی ارائه دهد که هیچ نشانی بر جانب‌داریش وجود نداشته باشد. ✏️ استاد #سیدمصطفی_میرباباپور 📚 #فلسفه_دین | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام