نکته تفسیری صفحه ۸۰: دری كه تا هنگام مرگ به روی انسان باز است: یكی از مهم‏ترین ویژگی‏های انسان، اختیار اوست. همه ی انسان‏ها، مختار آفریده شده‏اند و به همین سبب گاهی اشتباه می‏كنند و راه خطا را برمی گزینند. هر یك از اشتباهات انسان، به نحوی در زندگی او تأثیر دارد و برای او مشكل ایجاد می‏كند. مثلاً كسی ‏كه با دستان آلوده غذا می‏خورد، بیمار می‏شود و باید رنج آن را تحمّل كند. در این میان، برخی از اشتباهات، سعادت جاودان انسان را به خطر می‏اندازد و ممكن است او را به وادی خطرناك دوزخ بیفكند. گناهان و نافرمانی از خدا، این تأثیر فاجعه‏آمیز را در زندگی بشر می گذارند. البته معمولاً انسان‏ها تأثیر گناهان را نمی‏فهمند؛ ولی پیامبران و امامان به آنان در این مورد هشدار داده و عواقب آن را یادآوری كرده‏اند. امام صادق علیه السلام فرموده است: «تأثیر گناه در وجود كسی‏ كه آن را انجام می‏دهد، از تأثیر چاقو در گوشت سریع تر است.» بی شک همه ی ما مرتكب اشتباهاتی شده‏ایم و اگر اثر این گناهان باقی بماند، ممكن است برای ما بسیار گران تمام شود. به همین سبب، خدای بزرگ، دری از درهای رحمت خویش را به روی ما باز كرده و راهی را پیش ما گذاشته تا از شرّ آثار گناهانمان خلاص شویم. امام سجاد علیه السلام در این باره به خدا عرض می‏كند: «خدایا، تو دری را به بخشش خود گشوده‏ای و آن را توبه، نام گذاشته‏ای.» آری، توبه، داروی بیماری‏هایی است كه در پی گناهان در جان انسان پدید می‏آید. توبه، به معنای پشیمانی و بازگشت از گناه است. انسانِ توبه كار، پس از گناه، از كار خود پشیمان می‏شود و از خدا تقاضا می‏كند كه او را ببخشد. توبه امّا مدت مشخصی دارد. بهتر این است كه انسان پس از گناه بلافاصله توبه كند و آن را به تأخیر نیندازد. در روایاتی كه از امامان به ما رسیده، می‏خوانیم كه گناه انسان تا هفت ساعت در نامه ی عملش نوشته نمی‏شود، و اگر او از گناهش استغفار و توبه كند، اصلاً آن را نمی‏نویسند، و اگر توبه نكند، در پرونده ی اعمالش ثبت می‏شود . اما بر اساس این آیه و آیه ی بعد، فرصت توبه، تا پیش از مرگ انسان است، و زمانی ‏كه مرگ فرا برسد، دیگر فرصت توبه تمام شده است. در قرآن كریم می‏خوانیم كه فرعون، در هنگام غرق‏ شدن ایمان آورد؛ ولی ایمانش پذیرفته نشد و با حالت كفر از دنیا رفت. نكته‏ای كه باید بدان توجه كنیم، این است كه اگر‏چه تا هنگام مرگ برای توبه فرصت داریم، هیچ‏ یک از ما از هنگام مرگ خویش خبر نداریم. به همین سبب اگر خدای ناكرده مرتكب گناهی شدیم، باید فوری استغفار كنیم و توبه را به تأخیر نیندازیم. پیامبر گرامی ما در این باره فرموده است؛ «توبه را به تأخیر نینداز؛ زیرا مرگ فوری ناگهانی فرا می رسد.» 1 - كافي، ج2، ص 272 2 - صحيفة سجاديه، دعاي 45 3 - براي اطلاع بيشتر ر.ك. به: الكافي، ج2، ص430، باب الاستغفار من الذنب 4- آيات 90 و 91 سورة يونس 5 - مستدرك الوسائل، ج12، ص124 🆔 https://eitaa.com/joinchat/2021851139Cd560dd7e3d