بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ   السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ   موضوع: تاریخ تمدن اسلامی انْدُلُس، عبرتى بزرگ برای مسلمانان (١)   تاریخ: ١٣٩٩/٠٣/٢۴ 📜امروز سالروز پیروزی مسلمانان و ایجاد حکومت و تمدن بزرگ اسلامى در اَندُلُس است که به همین مناسبت در روزبرگ امروز به این موضوع مهم، می‌پردازیم؛ ✍️تاریخ، آموزگارى ارزشمند است! از این رو، خداوند در قرآن کریم، فراوان از تاریخ گذشتگان (اعم از خوبان و بَدان) براى عبرت آموزى و هدایت ‏بندگان، سخن به میان آورده و سفارش نموده است: 📖«قد خلت من قبلکم سنن فسیروا فى الارض فانظروا کیف کان عاقبة المکذبین‏» (آل عمران/137) «پیش از شما، سنت‌هایی وجود داشت، (و هر قوم، طبق اعمال و صفات خود، سرنوشت‏ هایى داشتند که شما نیز همانند آن را خواهید داشت) پس در روى زمین گردش کنید و ببینید سرانجام تکذیب کنندگان (آیات خدا) چگونه بوده است!» 👈 اسلام به مردم توصیه می‌نماید که از تاریخ گذشتگان عبرت بیاموزند که در آن، درس‌هاى بسیار گرانسنگ است! اما افسوس که به فرموده امیرمؤمنان (ع): «ما اکثر العبر و اقل الاعتبار» (١)، «عبرت‌ها چه بسیارند و عبرت گرفتن ها چه اندک است!» ✍️ تمدن اسلامی اندلس یکی از مهمترین و عبرت‌آموزترین وقایع تاریخی است! چرا که این تمدن بزرگ پس از ٨٠٠ سال عظمت و شکوه، ناگاه به سستى و اضمحلال گرایید و امروز بجز چند عمارت زیبا، دیگر اثری از آن تمدن باشکوه اسلامی نیست! لذا انشاالله در این نوشتار به علل غروب خورشیدِ تابناک تمدن اسلامى در اندلس می‌پردازیم، اما پیش از آن، نگاهى به چگونگی ایجاد این تمدن بزرگ و شگفتی‌های آن، خواهیم داشت؛ ✍️حمله مسلمانان به شبه جزیره ایبرى (اسپانیا و پرتقال): در سال 92 هجرى قمرى، موسى بن نصیر (حاکم مسلمان شمال آفریقا) با تهیه مقدمات لازم، لشگرى هفت هزار نفرى را به فرماندهى «طارق بن زیاد» مهیاى فتح شبه جزیره ایبرى (Iberia) نمود. (٢) و پس از به دست آوردن پیروزی‌ اولیه، وارد این شبه جزیره شده (٣) و طى مدت کوتاهى، تمام آن، به دست مسلمانان فتح گردید، حتى آنها از سلسله جبال پیرنه، نیز گذشتند و به خاک فرانسه رسیدند! (۴) و حکومت اسلامى اندلس را در کُل شبه جزیره برقرار نمودند که تا سال 897 هجرى قمرى ادامه یافت. (۵) ✍️شکوه تمدن اسلامى: از آنجا که اسلام، دین دانش، تفکر و تعقل است، هر کجا که قدم گذاشت، نور دانش در آنجا درخشید! اندلس نیز یکى از کشورهایى بود که با تابیدن نور اسلام بر دل‌ مَردُمش، از میان آنها اندیشمندان بزرگى برخاستند که سهمى به سزا در تمدن اسلامى بلکه بشرى، ایفا کردند و دستاوردهاى شگرفى را به جهان علم، عرضه نمودند؛ ✨«لاین پل‏» مستشرق انگلیسى مى‏ نویسد: «اسپانیا هشت قرن در دست مسلمانان بود و نور تمدن آن، اروپا را نورانى ساخته بود . . . علوم و ادب و صنعت فقط در همین سرزمین اروپایى رونق داشت و از همین رهگذر بود که علوم ریاضى، فلکى، گیاه‏ شناسى، تاریخ، فلسفه و قانون‌گذاری فقط در اسپانیاى اسلامى تکمیل شده و نتیجه داد.» (۶) 👈جالب است که بدانیم این تحول و پیشرفت در اندلس، زمانى بود که اروپا گرفتار دوره رکود علمى قرون وسطى بود! ✨دکتر «مارتینز مونتابث‏» مستشرق اسپانیایى می‏ گوید: «اگر حاکمیت هشت قرنه اسلام بر اسپانیا نبود، هرگز این کشور وارد گردونه تاریخ تمدن نمى‌‏شد و در این دوره، در حالى که اروپاى همسایه، اسیر تیرگى جهل و عقب ماندگى بود، روشنایى خرد و فرهنگ را به آنجا منتقل کرد.» (٧) با ایجاد مدارس رایگان، همگانى کردن آموزش و ترویج فرهنگ علم دوستى و دانش پژوهى در اندلس، بزرگانى در میدان علم و اختراع قدم نهادند و تازه‏ هایى را به بشریت و جهان علم عرضه کردند! ✨در پزشکى با ظهور افرادى چون على بن عباس، زهراوى، باهلى، ابن زهر، و . . . بدان پایه از تخصص علمى رسیدند که در آن زمان، جراحى هاى دقیق چشم را انجام مى دادند. (٨) پرفسور «دالماس‏» استاد بیماریهاى زنان دانشکده پزشکى «مونته پلیه‏» اعتراف مى‌کند: «تمدن مسلمانان، منحصر به فن معمارى و نقش و نگار ساختمان‏ ها و مساجد پرشکوه نبود، بلکه شامل بسیارى از علوم و معارفى بود که اساس علوم جدید به خصوص علوم گیاه‏ شناسى و پزشکى، از آن نشأت گرفته است.» (٩) ✨در فلسفه و عرفان نیز بزرگانى نظیر: ابن باجه، ابن رشد، ابن طفیل و ابن عربى، آثار ارزشمندى را از خود به میراث گذاشتند! (١٠) ✨ابن فرناس، زرقالى، مجریطى، ابن صغار قرطبى، بتروجى و . . . در ریاضیات، هیئت، نجوم و شیمى، گام‌های بسیار بلندى برداشتند و مؤفقیت هاى بزرگى را کسب کردند! (١١) ادامه دارد... 👇👇👇 @ROOZBARG