بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ   السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ  موضوع: تاریخ تمدن اسلامی اندلس، عبرتى بزرگ برای مسلمانان (٢)  تاریخ: ١٣٩٩/٠٣/٢۵ ✍️ دیروز از حکومت و تمدن باشکوه اندلس ، سخن گفتیم، حکومتی که با بیش از ٨٠٠ سال شکوه و عظمت و شگفتی، نابود شد و دلایل شکست و اضمحلال آن، می تواند، درسی بزرگ برای تمامی حکومت های اسلامی و مردم مسلمان جهان باشد! ✍️ آسیب شناسى حکومت اسلامى اندلس: از جستجو در متون تاریخى مى‏ توان، دو عامل بزرگ را به عنوان آسیب‏ های اساسى حکومت اسلامى اندلس برشمرد که به ترتیب اهمیت عبارت است از: 👈 1- اختلاف و تفرقه: یکى از ارکان مهمِ ثبات، امنیت و پیشرفت هر جامعه‌ای، وحدت است و اگر مسلمانان موفق شدند بصورت برق آسا، شبه جزیره ایبرى را فتح کنند، در سایه همین وحدت بود! از این رو، خداوند در قرآن کریم به این نکته اساسى در جهت حیات جامعه، دستور داده است: 📖 «واعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا» (آل عمران/103) «همگى به ریسمان الهى چنگ زنید و متفرق نشوید!» ✨همان طور که وحدت مایه ثبات، امنیت، پیشرفت و سعادت بشریت است، اختلاف و تفرقه، سبب ناامنى و عقب ماندگى است و مهمترین علت‏ شکست‏ حکومت مسلمانان در اندلس را نیز، مى‏ توان در درگیرى‏ هاى داخلى بین مسلمانان، بویژه حاکمان آنها جستجو کرد! اختلاف و دشمنى میان دو گروه از اعراب و همچنین برتری طلبی های آنها نسبت به بربرهاى شمال آفریقا (که سهم بزرگى در فتح شبه جزیره ایبرى داشتند) به مرور زمان باعث اختلاف پر دامنه‏ اى در اندلس شد! ✨این اختلافات تا بدانجا بالا گرفت که حتی روزى دانشمند بزرگى در مسجد جامع شهر قرطبه، دعا کرد «خدایا میان ما صلح برقرار کن‏»، او را بى درنگ کشتند! (١) ✨در نتیجه این اختلافات، از اوایل قرن پنجم هجرى براى نخستین بار پس از بر پایى حکومت اسلامى در اندلس، حاکمیت واحد مسلمانان شکست و حکومت‏ هاى کوچک و مستقل در نقاط مختلف، پى در پى، ظهور کردند و در مجموع ٢۶ دولت مستقل به وجود آمدند! (٢) و هر کدام از دولت‏ ها، براى توسعه قلمرو خود با همسایگان مسلمان خود درگیر شده و براى دست‏یابى به مقصودشان به مسیحیان باج داده و با آنها پیمان همکاری می بستند تا حمایت آنان را جلب کنند و پادشاهان مسیحی نیز از این فرصت کمال استفاده را برده و چون مارى زخم خورده، عُقده شکست‏ هاى چند صد ساله را از دل گشودند و انتقامى سختی از مسلمانان مُتفرق، گرفتند! چنانچه گروه‌های مسلمان یکی پس از دیگری به دست مسلمانان دیگر نابود می‌شدند! (٣) ✨با دشمنى و تفرقه و جنگ بین دولت‌های اسلامى در اندلس، مسیحیان به تدریج آن‏ها را از میان برداشتند، و این روند ادامه پیدا کرد تا بالاخره در سال 897 هجرى قمرى به عمر آخرین حکومت اسلامى در اندلس نیز پایان داده شد و یکی از بزرگترین تمدن‌های اسلامی برای همیشه برچیده شد! (۴) 👈 2 - فساد اخلاقى (عامل دوم شکست مسلمانان): دومین عامل شکست مسلمین در اندلس را مى‏ توان پشت کردن به احکام اسلامی و روى کار آمدن حاکمان بى تقوا و بى بند و بار، دانست! به صورتی که فراگیر شدن فساد، در سطح حاکمیت و جامعه، کم‌کم آنان را، از توجه به صلاح و سلامت و پیشرفت جامعه بازداشت و حَمیت و غیرت دینى را در آنها از بین برد، بصورتی که تنها قدرت‏ طلبى و خوش گذرانى برای آنها اهمیت پیدا نمود! در نتیجه، شهرها یکى پس از دیگرى از تحت‏ حکومت آنان خارج گردید و به تصرف دشمن درآمد و فساد در بین حکمرانان تا بدانجا پیش رفت که يکی از حاکمان آنها به‌نام «معتصم بن صمادح‏»، عاشق دخترى مسیحى شد و به زور او را از پدرش گرفت و بر سر همین موضوع به جنگ و خون‏ریزى در میان مسلمانان دست زد! (۵) ✨و آنگاه که حاکمان به اصطلاح اسلامی به عیش و عشرت آشکار، پرداختند، مردم بسیارى نیز از پى آنان روانه گشتند و دشمن مسیحى با طرحِ شیطانىِ تهاجمِ فرهنگی، ضربه‏ اى سخت‏ بر پیکر جامعه اسلامى اندلس وارد ساخت! ✨در آن زمان مسیحیان شمال اندلس، قراردادهایى را با حاکمان مسلمان بستند و طبق آن، آزادانه به ایجاد تفریح گاه و مدرسه و انجام تجارت بین مسلمانان پرداختند! آنها در مدارس خود به فرزندان مسلمان، افکار عقیدتی مسیحیت را اِلقا مى‏ کردند و با به گردش در آوردن دختران زیباروى مسیحى در تفریحگاه‏ ها، جوانان مسلمان را به آنجا کشانده و با ترویج‏ مشروبات الکلى و بی حجابی و فحشا در بین آنها، اعتقادات اسلامی را از مردم دور نموده و آنان را از درون تهى کرده و بدین ترتیب تمام توان مقاومت را از آنان گرفتند! (۶) ✨چنانکه یکی از دانشمندان مسلمان در غَم سقوط حکومت اسلامی، چنین بیان مى‏ کند: «اگر گناهان مسلمانان و فرو رفتن آن‏ها در منجلابِ معاصىِ بزرگ و کوچک نبود، هیچ گاه سواران مسیحى بر آنان پیروز نمى‏ شدند!» (٧) ادامه دارد... 👇👇👇 @ROOZBARG