بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِمِ
موضوع:
نهضت علمی امام صادق (ع)
تاریخ: ١٣٩٩/٠٣/٢٧
✍️ در شب شهادت ششمین اختر تابناک امامت و ولایت، امام صادق (ع) قرار داریم، لذا ضمن عرض تسلیت به همه مسلمانان جهان، روزبرگ امروز را با عنوان نهضت علمی حضرت، آغاز مینماییم؛
👈 بدیهى است هر نهضت و انقلابی نیازمند به مجموعهای از امکانات است و نهضت علمی نیز از این موضوع، مستثنی نیست، که متأسفانه در دوران ائمه اطهار (ع) قبل از امام صادق (ع)، این امکانات، مهیا نبوده است، ولی در عین حال هر کدام از اهلبیت (ع) در فرصت هاى مناسبى که پیش میآمد، در ترویج علوم و معارف اسلامى در ابعاد مختلف، کوشیدهاند!
✨امام صادق(ع) در دوره اى مى زیستند که شرایط اجتماعى و فرهنگى آن دوره، در زمان هیچ یک از امامان معصوم، وجود نداشته است، زیرا آن دوره از نظر سیاسى، دوران تزلزل حکومت بنی امیه و فزونى قدرت بنى عباس بود و این دو گروه دنیاپرست، در مدت چندین سال در کشمکش و مبارزه بودند!
✨بنابراین بنی امیه در این مدت به علت مشکلات سیاسى فراوان، فرصت ایجاد فشار و اختناق نسبت به امام (ع) و شیعیان را نداشتند!
✨و عباسیان نیز پیش از دستیابى به قدرت کامل، در پوشش شعارِ طرفدارى از خاندان پیامبر(ص) و انتقام خون آنان عمل مىکردند و فشارى از ناحیه آنان نیز مطرح نبود!
✨لذا این دوران را میتوان، دوران آرامش و آزادى نسبى شیعیان دانست که حضرت از این فرصت مغتنم، براى فعالیت های علمى و فرهنگى، کمال استفاده را نمودند!
✍️ نهضت علمی امام صادق(ع):
این نهضت که از اواخر دوران امام باقر (ع)، آغاز گردیده بود، شور و شوق علمى بى سابقه اى در جامعه به وجود آورد و کُرسیهای علوم مختلفى چون قرائت، تفسیر، حدیث، کلام، طب، فلسفه، نجوم، ریاضیات و... شکل گرفت!
حضرت صادق (ع) در این دوران، بزرگترین دانشگاه اسلامى را در مدینه گشودند و مسجد پیامبر(ص) را محل تدریس خویش قرار دادند؛
👈 ایشان باب علوم مختلف را گشودند و شاگردان زیادی تربیت کردند:
✨مفضل بن عمرو، مؤمن الطاق، هشام ابن حکم و هشام ابن سالم در علم کلام، و زراره، محمد ابن مسلم، جمیل ابن دراج، حمران بن اعین، ابوبصیر و عبدالله بن سنان در فقه و اصول و تفسیر، و جابر ابن حیان را در ریاضیات و شیمى و علوم غریبه، تنها برخی از شاگردان برجسته حضرت صادق (ع) بودهاند.
✨هر کدام از این شاگردان، در سالهای بعد، کرسیهای درسی بزرگی راهاندازی نمودند تا حدی که، جرج زیدان تاریخ نگار مسیحی درباره یکی از شاگردان ایشان، مى گوید: «جابر ابن حیان حُجَّت است از شرق در برابر غرب تا ابد! » (خویى، ج 4، ص 10)
👈
مجموع شاگردان امام صادق(ع) در این زمان، بالغ بر چهار هزارنفر بوده است! (العاملى، ص 78)
✍️ گستردگى دانش اهلبیت (ع):
با مطالعه سیره و تاریخ ائمه اطهار (ع) و توجه به آثار علمى که از آنان به جای مانده است، به دست میآوریم که آن بزرگواران در تمام علوم و رشته هاى مورد نیاز بشرى، تَبحُّر داشتهاند؛
👈 امام على(ع) در توصیف دانش آل محمد(ص) میفرمایند: «هُمْ مَوْضِعُ سِرِّهِ وَ لَجَأُ اَمْرِهِ وَ عَیبَه عِلْمِهِ وَ مَوْیلُ حُکْمِهِ وَ کُهُوفُ کُتُبِهِ وَ جِبَالُ دِینِهِ»:
«آنان جایگاه سَرّ خداوندى و پناهگاه فرمان الهى و مخزن علم خدا و مَرجَع حُکم او و نگهبان کتاب هاى آسمانى و کوه هاى همیشه استوارِ دین خداوندند». (نهج البلاغه، خطبه دوم)
👈 امام صادق(ع) نیز عترت رسول خدا(ص) را مرکز حکمت و رحمت الهى دانسته و مى فرمایند: «نَحْنُ شَجَرَه النُبُوَّه وَ بَیتُ الرَّحْمَه وَ مَفَاتِیحُ الْحِکْمَه وَ مَعْدِنُ الْعِلْمِ»:
«ما خاندان پیامبر(ص) درخت نبوت و خانه رحمت و کلیدهاى حکمت و سرچشمه دانش هستیم». (صفار، ص 77)
👈 بى شک تمامی ائمه(ع) در عرصههای مختلف علم و دانش، سرآمد و برخواردار از علوم بی پایان بودهاند ولی امام صادق(ع) که امکانات و فرصت بیشتری برای تعلیم و ترویج این علوم، یافتند، علاوه بر علوم فقه و حدیث و تفسیر، دانش هایی بسیاری را برای بشریت، بنیانگذاری و یا بسط و گسترش دادند، دانشهایی همچون: علم کلام، فلسفه، تربیت، اخلاق، عرفان، پزشکی، شیمى، روانشناسى، حیوان شناسى، لغت، ادبیات، سیاست، حکومت و... (مغز متفکر جهان شیعه)
✨انشاالله به شرط حیات و توفیق الهی، این مبحث ادامه دارد...
ادامه دارد... 👇👇👇
@ROOZBARG