سوال آیا حیوانات هم بهشت و جهنم دارند؟ و اگر بهشت و جهنم دارند یعنی اختیار و تکلیف هم دارند؟ ✅پاسخ: علامه گرانقدر مجلسی در بحار الانوار شریف چنین می فرماید: "اخبار داله بر این که خداوند حیوانات را محشور می کند واین که حتی بعضی از آنها در بهشت ( خدمتگزار بهشتیان) هستند فراوان است " 📚بحار الانوار،ج7 ص276 ❗از ابوذر نقل شده است که ما خدمت پیامبر بودیم که در پیش روی ما دو بز به یکدیگر شاخ زدند.پیامبر فرمود: "ایا می دانید چرا اینها به یکدیگر شاخ زدند؟ حاضران گفتند نه پیامبر فرمود:ولی خدا می داند چرا؟وبه زودی در میان آنها داوری خواهد کرد 📚تفسیر مجمع البیان،ذیل آیه 38 انعام 📚تفسیر نور الثقلین،ذیل آیه 38 انعام ❗در روایت دیگر آمده است که فرمود: "خداوند تمام این جنبندگان را روز قیامت بر می انگیزاند وقصاص بعضی را از بعضی می گیرد حتی قصاص حیوانی که شاخ نداشته ودیگری بی جهت به او شاخ زده است را از او خواهد گرفت" 📚تفسیر المنار،ذیل آیه فوق الذکر خداوند نیز می فرماید: "هیچ جنبنده ای درست زمین وهیچ پرنده ای که با دوبال خود پرواز می کند نیست مگر اینکه امتهایی همانند شما هستند... سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می گردند"( انعام 38) ومی فرماید: "هنگامی که حیوانات وحشی محشور میشوند"( 5 تکویر) ❗علامه مجلسی نیز در بحار الانوار شریف بابی را به ذکر روایات در محشور شدن حیوانات گشوده است 📚بحار الانوار،ج7 ص253 باب 11 ❗اما بخش اخر سوالتان که آیا حیوانات عقل واختیار دارند که تکلیف داشته باشند ومحشور شوند؟ ایت الله العظمی مکارم شیرازی چنین پاسخ میدهند: "تکلیف مراحلی دارد وهر مرحله ادراک وعقلی متناسب خود میخواهد، تکالیف فراوانی که در قوانین اسلامی برای یک انسان وجود دارد بقدری است که بدون داشتن یک سطح عالی از عقل ودرک انجام آنها ممکن نیست وما هرگز نمیتوانیم چنان تکالیفی را برای حیوانات بپذیریم زیرا شرط آن در آنها حاصل نیست اما مرحله ساده تر وپایین تری از تکلیف تصور میشود که مختصر فهم وشعور برای آن کافی است ما نمی توانیم چنان فهم وشعور وچنان تکالیفی را بطور کلی از حیوانات انکار کنیم. با توجه به مراتب تکلیف وتفاوت مراتب عقل اشکال بالا در مورد حیوانات نیز حل می شود " 📚تفسیر نمونه،ج5 ص226 ✅پرسمان اعتقادی 🆔ایدی ما در تلگرام برای طرح سوالات @poorseman