ويژگيهاى دهگانه عاقل قال الرضا علیه السلام: لا يَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّى تَكُونَ فيهِ عَشْرُ خِصال: أَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ. وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ. يَسْتَكْثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ، وَ يَسْتَقِلُّ كَثيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ. لا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَيْهِ، وَ لا يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ. أَلْفَقْرُ فِى اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْغِنى. وَ الذُّلُّ فىِ اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْعِزِّ فى عَدُوِّهِ. وَ الْخُمُولُ أَشْهى إِلَيْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ. ثُمَّ قالَ(عليه السلام): أَلْعاشِرَةُ وَ مَا الْعاشِرَةُ؟ قيلَ لَهُ: ما هِىَ؟ قالَ(عليه السلام): لا يَرى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَيْرٌ مِنّى وَ أَتْقى». امام رضا علیه‌السلام: عقل شخص مسلمان تمام نيست، مگر اين كه ده خصلت را دارا باشد: ۱-از او اميد خير باشد. ۲-از بدى او در امان باشند. ۳-خير اندك ديگرى را بسيار شمارد. ۴-خير بسيار خود را اندك شمارد. ۵-هر چه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود. ۶-در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود. ۷-فقر در راه خدايش از توانگرى محبوبتر باشد. ۸-خوارى در راه خدايش از عزّت با دشمنش محبوبتر باشد. ۹-گمنامى را از پرنامى خواهانتر باشد. سپس فرمود: دهمى چيست و چيست دهمى؟ به او گفته شد: چيست؟ فرمود: ۱۰-احدى را ننگرد جز اين كه بگويد او از من بهتر و پرهيزكارتر است. تحف العقول، صفحه ۴۴۳