📚 تفسیر سوره بقره 💞ـــــــــــــــ ﷽ 💞ــــــــــــــ ✍ قسمت پنجاه و هفتم 🔸به هر حال، خداوند به آنها دستور داد براى توبه از گناهانشان ضمن خضوع در پیشگاه خداوند، این جمله را که دلیل بر توبه و تقاضاى عفو بود از صمیم دل بر زبان جارى سازند و به آنها وعده داد: 🔹 در صورت عمل به این دستور گناهانشان را خواهد بخشید، و حتى به افراد پاک و نیکوکارشان علاوه بر بخشش گناهان اجر دیگرى خواهد داد. 🔸ولى چنان که مى دانیم، و از لجاجت و سرسختى بنى اسرائیل اطلاع داریم، عده اى از آنها حتى از گفتن این جمله نیز امتناع کردند و به جاى آن کلمه نامناسبى به طور استهزاء گفتند، لذا قرآن مى گوید: 🔹 اما آنها که ستم کرده بودند این سخن را به غیر آنچه به آنها گفته شده بود تغییر دادند (فَبَدَّلَ الَّذینَ ظَلَمُوا قَوْلاً غَیْرَ الَّذی قیلَ لَهُمْ). ما نیز بر این ستمگران به خاطر فسق و گناهشان، عذابى از آسمان فرو فرستادیم (فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذینَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما کانُوا یَفْسُقُونَ). 🔸واژه رِجز چنان که راغب در مفردات مى گوید: در اصل به معنى اضطراب، انحراف و بى نظمى است، مخصوصاً این تعبیر در مورد شتر به هنگامى که گام هاى خود را نزدیک به هم و نامنظم ـ به خاطر ضعف و ناتوانى ـ بر مى دارد به کار برده مى شود. 🔹مفسر بزرگ طبرسى در مجمع البیان مى گوید: رِجز در لغت اهل حجاز به معنى عذاب است، و حدیثى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل مى کند که در مورد طاعون فرمود: إِنَّهُ رِجْزٌ عُذِّبَ بِهِ بَعْضُ الأُمَمِ قَبْلَکُمْ: آن یک نوع عذاب است که بعضى از امت هاى پیشین به وسیله آن معذب شدند . 🔸و از اینجا روشن مى شود، چرا در بعضى از روایات، رِجز در آیه مورد بحث به یک نوع طاعون تفسیر شده که به سرعت در میان بنى اسرائیل شیوع یافت و عده اى را از میان برد. 🔹ممکن است گفته شود: بیمارى طاعون چیزى نیست که از آسمان فرود آید ولى این تعبیر، ممکن است به خاطر آن باشد که عامل انتقال میکرب طاعون در میان بنى اسرائیل گرد و غبارهاى آلوده اى بوده است که به فرمان خدا با وزش باد در میان آنها، پخش گردید. 🔸عجیب این که: یکى از عوارض دردناک طاعون آن است که مبتلایان به آن گرفتار اضطراب و بى نظمى در سخن و در راه رفتن مى شوند که با معنى ریشه اى کلمه رِجز نیز کاملاً متناسب است. 🔹این نکته نیز شایان توجه است که قرآن در آیه فوق به جاى فَأَنْزَلْنا عَلَیْهِم مى گوید فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذینَ ظَلَمُوا تا روشن گردد این عذاب و مجازات الهى تنها دامان ستمگران بنى اسرائیل را گرفت و هرگز خشک و تَر با هم نسوختند. 🔸علاوه بر این، در پایان آیه جمله بِما کانُوا یَفْسُقُونَ را ذکر مى کند تا آن هم تأکید بیشترى بر این موضوع باشد، که ظلم و فسقشان علت مجازاتشان گردید. 🔹با توجه به این که تعبیرات جمله مزبور، نشان مى دهد: آنها بر این اعمال سوء اصرار داشتند و آن را ادامه مى دادند، معلوم مى شود هنگامى که گناه به صورت یک عادت و حالت در جامعه متمرکز گردید، احتمال نزول عذاب الهى در آن هنگام بسیار است. 📚 تفسیر نمونه ╭═━⊰🍃🌸🍃 سیدجعفری 🌱 @Sahebzaman_dosetdaram