#مقاله رسانه در کشور عربستان سعودی...
(بخش چهارم)
💢دوم. مرحله ادغام از سال 1959 تا سال 1963
🔸مسئولان روزنامه ها درخواست دولت سعودی در مورد ادغام روزنامه ها در همدیگر را با سرعت غیر قابل تصوری پذیرفتند. کلیه شهرهایی که در آن ها بیش از یک روزنامه منتشر می شد در یکدیگر ادغام شده و یک روزنامه پدید آمدو بنابراین تعداد مطبوعات کشور از 40 مطبوعه قبل از ادغام به 15 مطبوعه کاهش یافت. برخی از روزنامه ها و مجلات متوقف شدند و برخی از روزنامه های منطقه حجاز در یکدیگر ادغام شدند. هم چنین در برخی از مناطق مانند «منطقه القصیم» و «منطقه الطائف» مطبوعات جدید متولد شدند.
🔸برخی از مطبوعاتی که یا به حیات خود ادامه داده و یا در این مرحله ظهور یافتندعبارتند از:
1. روزنامه «الندوه»: روزنامه «الحراء» در ژانویه 1959 در «الندوه» ادغام گردید.
2. روزنامه «البلاد»: روزنامه «عرفات» در ژانویه 1959 در «البلاد» ادغام گردید.
3. روزنامه «القصیم»: روزنامه هفتگی است که در منطقه «القصیم» در دسامبر 1959 انتشار یافت.
4. روزنامه «المیامه»: در سال 1953 انتشار یافت.
5. روزنامه «ام اقری»: در سال 1924 انتشار یافت.
6. مجله «الروضه»: اولین مجله کودکان در عربستان سعودی است که در اکتبر 1959 انتشار یافت.
7. مجله «قریش»: مجله هفتگی ادبی است که اولین شماره آن در نوامبر 1959 انتشار یافت.
8. مجله «الجزیره»: مجله ای ادبی – فرهنگی است که در سال 1960 در شهر «ریاض» انتشار یافت.
9. مجله «المعرفه»: از انتشارات وزارت معارف در سال 1960 بود که به مسایل تربیتی و فرهنگی می پرداخت.
10. مجله «المنهل»: در سال 1937 انتشار یافت.
11. روزنامه «عکاظ»: این روزنامه هفتگی توسط نویسنده و ادیب معروف «احمد عبد الغفور عطار» در تاریخ 28 می 1960 در شهر «طائف» منتشر گردید.
🔸علی رغم ادغام روزنامه های مزبور در همدیگر که به منظور تقویت آن ها به ویژه در زمینه محتوایی صورت گرفت اما سطح بیشتر این روزنامه ها که در ساختار آن ها تجدید نظر شده و تشکیلات آن ها مجدداً طراحی شده بود؛ به همان شکل سابق و یا حتی بدتر از آن گردید. ادغام روزنامه ها در همدیگر مشکل را حل نکرد و موضوع تحول روزنامه های داخلی کشور به عنوان مسئله اصلی دولت قرار گرفت. این موضوع هم چنان در هیئت دولت عربستان سعودی برای ایجاد راه حل مناسب برای مسایل رسانه ای در کشور مطرح گردید.
🔸هیئت دولت در سال 1963 کمیته ای از وزارت خانه های «ارتباطات»، «نفت» و «کشاورزی» برای مطالعه وضعیت روزنامه ها در عربستان سعودی و ارائه تصویر واقعی از آن ها و پیشنهاد راه حل های مناسب را تعیین نمود. کمیته مزبور آن چه که هم اکنون به «نظام موسسات مطبوعاتی» معروف است را پیشنهاد کرد. این نظام از یک ساختار واحد اداری برخوردار می باشد که می توان آن را برای تمام مطبوعات سعودی پیشنهاد کرد. طرح مزبور در هیئت دولت مورد تصویب قرار گرفت. سپس اوامر شاهنشاهی به شماره (62) در تاریخ 9 دسامبر 1963 نیز مبنی بر موافقت با پیشنهاد مزبور صادر گردید.
💢سوم. مرحله موسسات مطبوعاتی از سال 1964 تا کنون
🔸در پی صدور قانون جدید «نظام موسسات مطبوعاتی»، «جمیل الحجیلان» وزیر ارتباطات سعودی با سردبیران روزنامه های مختلف سعودی جلسه ای را برای تشریح جهت گیری های جدید دولت تشکیل داد.
🔸مالکیت افراد بر روی روزنامه ها به پایان رسید. وزارت ارتباطات برای اجرای این موضوع سه ماه به ارباب روزنامه ها فرصت داد تا برای اجرای نظام جدید موسسات مطبوعاتی اقدام نمایند. البته برخی مجلات دینی، ادبی و مطبوعات تخصصی از اجرای این قانون مستثنی شدند.
🔸نظام جدید بر پایه تاسیس موسسات ملی برای مطبوعات سعودی است. هر موسسه طبق این نظام، نام خاصی را به خود می گیرد و با دستور هیئت دولت راه اندازی می شود. هیئت دولت امتیاز صدور یک یا چند روزنامه را به موسسه خواهد داد. نظام جدید حداقل تعداد اعضای هر موسسه مطبوعاتی را 15 نفر از شهروندان سعودی تعیین کرده است. سرمایه اولیه موسسه نیز نباید کمتر از صد هزار ریال سعودی در زمان تاسیس باشد.
🔸ماده شماره (8) این نظام مسئولیت های سردبیر را به عنوان فردی که باید در برابر وزارت ارتباطات در زمینه هر گونه تخلفی که احیاناً روزنامه انجام می دهد؛ مسئول می باشد، تعیین کرده است.
🔸بر طبق نظام مزبور ده موسسه مطبوعاتی تشکیل گردید که آخرین آن «مؤسسه عسیر للصحافه و النشر» است که روزنامه «الوطن» را منتشر می کند.
❇️کانال مطالعات تخصصی عربستان سعودی
✅
@Saudistudies