هر روز یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹
«قَالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا فَاسْأَلُوهُمْ إِن كَانُوا يَنطِقُونَ»
(ابراهیم علیهالسلام) گفت: «بلکه این کار را بزرگشان کرده است! از آنها بپرسید اگر سخن میگویند!»
تفسیر:
اما ابراهیم(علیه السلام) آن چنان جوابى گفت که آنهارا سخت در محاصره قرار داد. محاصرهاى که قدرت بر نجات از آن نداشتند گفت: بلکه این کار را این بت بزرگ آنهاکرده! از آنهاسؤال کنید اگر سخن مى گویند! (قالَ بَلْ فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ).
اصول جرم شناسى مى گوید: متهم کسى است که آثار جرم را همراه دارد، در اینجا آثار جرم، در دست بت بزرگ است (طبق روایت معروفى ابراهیم(علیه السلام) تبر را به گردن بت بزرگ گذاشته بود).
اصلاً چرا شما به سراغ من آمدید؟ چرا خداى بزرگتان را متهم نمى کنید؟ آیا احتمال نمى دهید او از دست خدایان کوچک خشمگین شده، و یا آنها را رقیب آینده خود فرض کرده و حساب همه را یک جا رسیده است؟!
🌺🌺🌺
از آنجا که ظاهر این تعبیر، به نظر مفسران با واقعیت تطبیق نمىداده و از آنجا که ابراهیم(علیه السلام) پیامبر است و معصوم و هرگز دروغ نمى گوید، در تفسیر این جمله، مطالب مختلفى گفته اند. آنچه از همه بهتر به نظر مى رسد این است که:
ابراهیم(علیه السلام) به طور قطع این عمل را به بت بزرگ نسبت داد، ولى تمام قرائن شهادت مى داد که او قصد جدى از این سخن ندارد، بلکه مى خواسته است عقائد مسلم بت پرستان را که خرافى و بى اساس بوده است، به رخ آنها بکشد، به آنها بفهماند این سنگ و چوبهاى بى جان آن قدر بى عرضه اند که حتى نمى توانند یک جمله سخن بگویند و از عبادت کنندگانشان یارى بطلبند، چه رسد که بخواهند به حلّ مشکلات آنها بپردازند!
نظیر این تعبیر، در سخنان روزمره ما فراوان است که براى ابطال گفتار طرف، مسلّمات او را به صورت امر یا اخبار و یا استفهام در برابرش مى گذاریم تا محکوم شود، و این به هیچ وجه دروغ نیست. دروغ آن است که قرینه اى همراه نداشته باشد .
در روایتى که از امام صادق(علیه السلام) نقل شده، مى خوانیم:
ابراهیم این سخن را به خاطر آن گفت که مى خواست افکار آنها را اصلاح کند و به آنها بگوید: چنین کارى از بت ها ساخته نیست.
نکته دیگرى که باید به آن توجه داشت این است که باید از بت هاى دست و پا شکسته، سؤال شود این بلا را چه کسى بر سر آنها آورده است، نه از بت بزرگ; زیرا ضمیر هُم و همچنین ضمیرهاى إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ همه، به صورت جمع است و این با تفسیر، سازگار است.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۳ سوره مبارکه انبیاء)
@ShifteganeTarbiat