|
گاهی جلوگیری از انجام گناه در جامعه، با محبت، میسر میشود نه امر و نهی
بر کسی پوشیده نیست که مسأله امربهمعروف و نهیازمنکر از فروع دین و ضروریات اسلام است؛ اما بهرغم جایگاه والای این فریضه در معارف اسلامی، هنوز ابهاماتی درباره آن وجود دارد و گاه بدفهمیها، سبب رفتارهای نامناسب و مغایر با هدف امربهمعروف و نهیازمنکر میشود.
امربهمعروف و نهیازمنکر در واقع نظارت عمومی برای کاهش تخلف است/ امربهمعروف و نهیازمنکر دارای اقسام و انواع مختلفی است که یکی از آنها همان است که در رسالههای عملیه با شرایط خاصی ازجمله عدم احتمال ضرر و بهصورت آمرانه و از موضع استعلاء ذکر شده است. این نوع امربهمعروف و نهیازمنکر وظیفه مردم در شرایطی است كه حکومت اسلامی برقرار است و گناه علنی مگر در موارد اندک و نادر صورت نمیگیرد.
زمانیکه حضرت قیام كردند، از قبل مشخص بود و خودشان هم آگاهی داشتند که این حرکت، پیروزی ظاهری بههمراه نخواهد داشت و به شهادت ایشان و یارانشان و اسارت خانوادهشان میانجامد. لذا اگر قرار بود، ایشان شرایطی كه در رسالههای عملیه ذكر شده را در نظر بگیرند، اصلاً نباید قیام میکردند؛ زیرا نه فقط احتمال ضرر، بلکه یقین به آن وجود داشت. بر همین اساس گاهی مصداق عملی امربهمعروف و نهیازمنکر، قیام، جنگ و کشتهشدن است، همانگونه که قیام امام(ره) نیز مصداقی از همین نوع امربهمعروف و نهیازمنکر بود؛ چون ایشان از تبعید و شکنجه و سختیهای آن آگاه بودند. گاهی نیز مصداق آن، امربهمعروف و نهیازمنکری است که حتی احتمال ضرر هم در آن نیست.
میدانیم خداوند متعال به ترك شعائر اسلامی در جامعه راضی نیست/ اگر مردم نسبت به احکام بیتفاوت باشند، تدریجاً احکام و ارزشهای اسلامی فراموش میشوند/ امربهمعروف و نهیازمنکر یکی از راههایی است که میتواند سبب احیای ارزشهای الهی در جامعه شود. ما از هر راه صحیح شرعی و بدون ارتكاب گناه كه میتوانیم باید دیگران را به انجام وظایفشان ترغیب کنیم و از انجام گناه علنی در جامعه باز بداریم؛ حتی اگر عنوان امربهمعروف و نهیازمنکر بر آن صدق نكند، یا از موضع استعلاء و آمرانه نباشد؛ بلکه با خواهش و تمنا و محبت همراه باشد.
گاهی امر و نهی نتیجه نمیدهد/ باید بهدنبال راهکارهایی بود که افراد، بهتر آن را بپذیرند/ اولین راه، رفتار محترمانه و مؤدبانه همراه با محبت است. چون مخاطب، زمانیكه بفهمد شما او را دوست دارید و از سر دلسوزی مطلبی را به او میگویید، راحتتر میپذیرد.
اگر امروز بخواهیم برای امربهمعروف و نهیازمنکر، تمام شرایط آن را مثل آمرانهبودن، عدم احتمال ضرر و مانند آنرا فراهم كنیم، دیگر جایی برای تأثیرپذیری مخاطب باقی نمیماند؛ چون شرایطی که در رسالههای عملیه برای امربهمعروف و نهیازمنکر ذکر شده، مربوط به زمانی است كه در شرایط است كه در جامعه اسلامی گناه کمتر اتفاق میافتد و امر و نهی در افراد متخلف، اثرگذار است.
نحوه برخورد با شخص متخلف، باید متناسب با شأن هر افرد و شرایط و محیط زندگی وی باشد و سبب تحقیر وی نشود؛ چون هرچند آن فرد، تخلف و گناهی انجام داده، اما او هم، مسلمان و مؤمن است و نباید بهخاطر یک عمل اشتباه، مورد تحقیر قرار گیرد.
هدف از امر به معروف و نهی از منکر، برچیدن گناه از جامعه است/ اگر در شرایطی، برخی زمینهها به گونهای است که نمیتوان امربهمعروف و نهیازمنکر را با شرایط مذکور در رسالههای عملیه محقق کرد، باید بهدنبال راهکارهای جایگزین و شیوههای مناسب بود.
باید شیوههای مختلفی که میتواند هدف امربهمعروف و نهیازمنکر را محقق کند، بهکار گرفته شود/ در اینصورت تنشها و اختلافها کمتر شده و محبت و احترام متقابل بیشتر میشود؛ درحالیكه گاه برخی کجفهمیها از امر به معروف و نهی از منکر سبب افزایش دشمنیها و اختلافات شود.
کسیکه با دیگران الفت نگیرد و دیگران با وی مأنوس نشوند، خیری در او نیست. لذا نمیتوان با تحقیر و بیاحترامی دیگران را به راه خیر دعوت کرد.
اگر ما امروز جمع شدهایم و درباره چنین مسائلی سخن میگوئیم، از برکت امام راحل است که با قیام خود سبب احیای معارف و ارزشهای اسلام شد. اگر امروز بر خلاف دوران طاغوت، دانشجوی نمازخوان مورد تمسخر و طعنه دیگران قرار نمیگیرد، و اگر مراسمی مانند اعتکاف با این شور و شوق برپا میشود و بعضی از جوانان به خاطر اینکه نتوانستهاند در اعتکاف شرکت کنند، گریه میکنند، همه اینها از برکات امام(ره) است. البته در عینحال امواج فرهنگ جهانی نیز به کشور ما نیز رسیده است و تسامح و تساهل برخی مسئولان هم در این امر دخیل بوده است که میتوان با ارائه راهکار صحیح با این تهاجمات مقابله کرد و فطرت پاک جوانان را زنده نگاه داشت.
🔺1393/08/01 | مؤسسه امام خمینی (ره) |
دیدار خواهران فعال در عرصه امربهمعروف و نهیازمنکر
❁❅❁❅❁❅❁❅
واکاوی
🆔
Eitaa.com/Vakavi 🔍