💠 شیوه‌های بیان در قرآن
🔻 قرآن کریم نمی‌تواند مانند کتب علمی تنها به بیان مسائل علمی و جهان شناسانه بپردازد و یا مانند کتب اخلاقی تنها به اندرز بسنده کند یا همتای کتابهای فقهی و اصولی به ذکر احکام فرعی و مبانی آنها اکتفا کند و به طور کلی شیوه‌های رایج و معمول در کتب بشری را در پیش گیرد. این کتاب الهی در رسیدن به اهداف خود که با اهداف رسالت پیامبر جهانی، حضرت رسول اکرم (ص) متحد است، روش های ویژه‌ای را برگزیده است، که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1️⃣ مثال
🔸 شیوه اول، استفاده‌ی گسترده از مثال زدن برای پایین آوردن معارف سنگین و متعالی.
2️⃣ جدال احسن
🔸 بهره‌گیری از شیوه‌ی مجادله و گفتگوی نیکو و پایه قرار دادن پیش فرض های مورد قبول طرف مقابل، در احتجاج با کسانی که در برابر اصل دین یا خصوص قرآن سرسختی نشان می‌دهند.
3️⃣ تعلیم و تزکیه
🔸 آمیختن «معارف و احکام» با «موعظه و اخلاق »، و «تعلیم کتاب و حکمت» با «تربیت و پاک کردن جانها» و پیوند زدن مسائل نظری با عملی و مسایل اجرایی با ضامن اجرای آن؛ مانند این که پس از بیان آفرینش لباسی که اندام انسان را می‌پوشاند و نگهبان تن است، از لباس تقوا سخن می‌گوید که جامه جان آدمی و بهترین نگهبان آن است.
4️⃣ داوری در نقل اقوال
🔸 داوری حتمی نسبت به اقوال و نظراتی که از دیگران نقل می‌کند. قرآن کریم همانند برخی از کتابهای رایج، جامع اقوال نیست تا آرای مختلف را نقل کند و بین آنها داوری نکند، بلکه نقلهای آن با داوری همراه است. از این رو، اگر مطلبی را نقل کند و سخنی در ابطال و ردّ آن نیاورد نشانه‌ی امضا و پذیرش آن است.
5️⃣ پیوند جهان‌شناسی و خداشناسی
🔸 پیوند دادن مسائل جهان‌شناسی با خداشناسی است؛ یکی از مهمترین تفاوت های قرآن کریم با کتابهای علمی این است که کتابهای علمی تنها به بررسی و بیان سیر افقی اشیا و پدیده‌های جهان می‌پردازد؛ اما قرآن کریم که کتاب هدایت و نور است، نه کتاب علمی محض، سخن از سیر عمودی پدیده‌های جهان و ارتباط آن از یک سو با مبدأ و از سوی دیگر با معاد دارد؛ یعنی، از مبدأ فاعلی و مبدأ غایی سیر و تحول موجودات سخن می‌گوید.
6️⃣ گزینش قصه‌ها در قرآن
🔸 گزینش صحنه‌های درس آموز تاریخی در بیان قصه‌هاست؛ قرآن کریم کتاب تاریخ نیست تا وقایع نگارانه در هر قصّه، آنچه رخ داده است بنگارد، بلکه تنها به بیان بخشهایی می‌پردازد که با هدف آن (هدایت) هماهنگ باشد. سپس آن را به عنوان سنّت الهی (فلسفه‌ی تاریخ) بازگو می‌کند.
7️⃣ تعلیم علوم فوق بشری
🔸 یکی از اساسی‌ترین تفاوت های قرآن کریم با کتابهای علمی بشری آن است که محور اصلی تعلیم در کتابهای بشری علومی است که دستیابی به آنها آسان است؛ اما مدار تعلیم در قرآن کریم علوم و معارفی است که انسانها بدون استمداد از نور وحی توان دستیابی به آن را ندارند.
8️⃣ بیان مصداق
🔸 بیان مصداق و پرهیز از کلّی گویی است؛ در کتب علمی متعارف نیست که در مقام بیان یک حقیقت، مصداق‌های آن ذکر شود.
9️⃣ تکرار مطالب
🔸 شیوه تکرار مطالب است؛ تکرار در قرآن کریم از آن روست که قرآن کتاب نور و هدایت است و در مقام هدایت لازم است یک مطلب در هر مناسبت با زبانی خاص ادا شود تا ویژگی موعظه داشته باشد، بر خلاف کتابهای علمی که هر مطلب تنها در یک جا بیان می‌شود و تکرار آن سودمند نیست. سرّ لزوم تکرار در کتاب هدایت آن است که شیطان و نفس اماره که عامل گمراهی و عذابند، پیوسته به گمراه کردن آدمی مشغولند و کار آنها گر چه گاهی کم می‌شود، لیکن ترک نمی‌شود؛ از این رو تکرار ارشاد و هدایت نیز ضروری است.
🔟 تغییر ناگهانی روش
🔸 یکی از ظرافتهای ادبی و هنری در بیان قرآنی است و آن، تغییر ناگهانی روش است؛ مثلا در جمله‌ای که چندین کلمه با «اعراب رفع» آمده، در اثناء، کلمه‌ای با «اعراب نصب» ذکر می‌شود تا خواننده را متوقّف کرده، به فکر کردن وا دارد.
جهت مطالعه‌ی بیشتر👇👇👇
📲 wikifeqh.ir/تبیین_معارف_در_قرآن
➖🪴➖🪴➖🪴➖🪴➖🪴
🆔https://eitaa.com/Yaranmontazer
🌐http://forum.roq.ir
📩1Yaranmontazer@gmail.com
📞#ارتباط_ادمین:@almahdiey7412