🔶موضوع : روزنه ای برای دوری از عذاب قبر 🔵 خدای دنیا خدای رحمان و رحیم است و همو خدای قبر و قیامت است. در دعای پیامبرآمده : "یا رحمن الدنیا و الاخره و رحیمها" پس در آنجا غلبه با "رحمن ورحیم" خواهدبود. براین اساسِ عقلی و استدلالی روشن ، حتما خدای مهربان برای برون رفت از عذاب قبر راهکاری ارائه نموده که بسیار کارساز است . امام صادق(ع)فرمود: "پیامبر بر بالین محتضرمی آیدومنزل او در بهشت را نشانش میدهد..راوی میگوید ازحضرت پرسیدم پس عذاب؟فرمود: مومن عذابی ندارد.؛هیهات ما علی المومنین منها شئ.(بحار ۱۹۶/۶) مشکل اینجاست که به مومن بودن خود اطمینان صددرصدی نداریم! 🔵نکات مهم این بحث: ✅ ۱ ) باید روزنه ی امید را در باطن و دل خود مهیا سازیم وباخود ببریم . گاهی؛کار خوب، گاهی؛عبادت مخفی و مخلصانه، گاهی؛دستگیری های مهم و مخفیانه و.. خصوصا دل به رحمت الهیه داشتن از اموری است که میتواند در نهان آدمی روزنه ای بسوی آرامش در جهان برزخ شود. توضیح مطلب چنین است ؛ برخلاف آنچه به اذهان ساده میرسد ودر کتابهانوشتند،ریشه این عذاب هاازبیرون نیست،بلکه؛عذاب قبر از ذات و هویت خودِانسان است ، یعنی در واقع همه آن عذابها امروز به شکل شهوت و غضب و مکر و حسد و ظلم در باطل انسان تبهکار موجود است و همه اینهادر همین نشئه دنیا با اوست که به مجردمرگ و ورود به قبرهمه اینها ظاهر میشود. به تعبیر استادم علامه حسن زاده آملی؛ انسان در آن سرا ، میهمان داشته های خویشتن است واخلاق واعمال اوست که به صورتهای مختلف مار و عقرب و آتش و ..برایش مجسم میشود. ازحرفهای اصولیِ حکیم متاله صدرالمتالهین است که؛ "عذاب چیزی بیرون از خود میت نیست." (ر.ک؛الشواهدالربوبیه و الاسفار) ✅ ۲ )در نکته بالا به این نتیجه رسیدیم ؛قبر و برزخ، انعکاس باطن ماست. نکته دقیق وعمیقی دراینجاست؛طبق احادیث نوعِ عذاب های برزخ مانند؛ فشار قبر وتنهایی ووحشت قبراست. حال؛اگرکسی بتوانددرزندگی دنیایی خود از "قلب گشاده" که از آن به "شرح صدر" تعبیر میشود،بهرمند باشد،یعنی؛دارای"دل پرظرفیت" باشد وبا مهر ومحبت وخیرخواهی برای دیگران باشد،حتما از عذاب قبر درامنیت است. آنانکه دلهای بی ظرفیت و تنگ که مملو از کینه و حسد وبی مهری و تندخوئی هستند، در قبر همین بی ظرفیتی ها ظهور میکند و "تنگنای قبر"میشود. ویاآنانکه با قدم ویازبان خودباعث تاریکی زندگی دیگران ویا تاریکی جامعه میشوند و مانع از رفاه وآرامش مردمان میشوند ویاباعث خاموشی چرخ زندگی کسی میشوند؛اینان در قبر گرفتار عذاب برزخی بنام "تاریکی قبر"میشوند. همانطوریکه اگر کسی باعث تنهایی یک فردی در زندگی، یا در اقتصاد، یا در اجتماع بوسیله شایعه سازی وپرونده سازی شود، درقبرگرفتارعذاب برزخ بنام "تنهایی قبر" میشود. وهمانطوریکه آنکه زبانش دردنیامانندمار و عقرب بوده در قبر گرفتار مار وعقرب میشودویااخلاقش مانندگرگ وسگ وحشی است گرفتارگرگ و سگ میشود. ونیز اگر کسی موقعیت های مثبت را اززیر پای کسی ظالمانه بکشد،در برزخ گرفتارعذاب "سرازیری وسقوط قبر" میشود. ✅ ۳ ) باید از اموری که موجبات عذاب قبر را زمینه سازی میکند، جداً دوری جست؛ 🔺بیشترین چیزی که میتواند به عذاب قبر منتهی شود؛طبق بیان امام علی(ع) اموری است مانند بی موالاتی درطهارت ونجاست، وفتنه انگیزی بین مردم بوسیله زبان، وحرکتهای ناروا با همسر.(علل الشرائع/۳۰۹) 🔺درحدیث دیگری؛ یاری نکردن مظلوم باعث عذاب قبر میشود. درروایتی آمده؛یکی ازعالمان بنی‌اسرائیل ازدنیا رفت و فشار قبر بر او وارد شد چرا که او از کنار مظلومی گذشته بود و او را یاری نکرده بود.(ثواب الاعمال/۱۱۱) ✅ ۴ )دراین موضوع، اموری شمرده شده که مانع از عذاب قبرمیشوند. برخی ازآن امورچنین روایت شده؛ 🔺 پیامبر(ص)فرمود؛زیادصلوات بفرستید؛ زیراصلوات تبدیل به نوری در قبر میشودوبرزخ را روشن میکند؛ أکثروا الصلاةعلی فان الصلاةعلی نور فی القبر..»(مستدرک الوسائل ۳۳۵/۵) ‌🔺پیامبر(ص)به امیرالمومنین(ع)فرمود: "به 'شیعیانت' بشارت ده که در لحظه مرگ حسرتی نخواهید داشت و از وحشت قبر در امنیت هستید و در قیامت محزون نخواهید بود ؛ -یا علی ابشر وبشر فلیس علی شیعتک..الوحشة فی القبور.."(بحار۱۹۸/۷) 🔺امام باقر(ع)فرمود:«هركه ركوع نمازش راكامل انجام دهد،هيچ ترس ووحشتى در قبر به سراغش نمى‌آيد؛-مَن أتمَّ رُكوعهُ لم تَدخله وحشةٌ في قبرِه»(ثواب الأعمال/۵۵۱ ) 🔺امام رضا(ع) فرمود: «خواندن نماز شب وهفتاد باراستغفرالله گفتن،موجب ایمنی ازعذاب قبرمیشود».(مستدرک۳۳۱/۶) 🔺دوری ازعذاب قبرراازخداخواستن ؛ دعای هرصبح وشب امام صادق: "اللهم إِنی أعوذ بک من عذاب القبرومن ضیق القبرومن ضَغطة القبر"(مکارم الاخلاق/۱۲۷) 🔺زبان شکرداشتن؛ حمدایضئ لنابه ظلمات القبر (دعای ۱صحیفه) ادامه دارد..