ص/ ۲ 👇 ✅ ۷ ) گروه اول ؛ خوبان هستند که توشه ای از ایمان و عمل صالح و اخلاق و دانش پر منفعت باخود به خانه قبر و برزخ برده اند. اینان در برزخ ، در ادامه زندگی زیبایشان در دنیا قرار میگیرند و با خوبان از ارواح که در درجات باهم ، همگون و هم ردیف باشند ، ارتباط و گفتگو خواهند داشت و مقدار و دفعات آن بستگی به کمالات و رهایی روح شان دارد. در قرآن کريم تصريح شده؛ در بهشت مومنان از حال همديگر جويا مي شود: «فاقبل بعضهم علي بعض يتساءلون قال قايل منهم اني کان لي قرين؛ (صافات/۵۰) پس بعضي به بعضي ديگر روي آورده و ازيکديگر پرسش دارند. يکي از آن ميان میپرسد من رفيقی داشتم..» در تفسير اين آيه آمده: اين،گفتگوی بين اهل بهشت است،که بعضی از آنان احوال بعضی ديگر را ميپرسند. بعضي آنچه در دنيا بر سرش آمده، براي ديگران حکايت مي کند. يکی از اهل بهشت به ديگران ميگويد: من در دنيا رفيقي داشتم که از بين مردم تنها او را انتخاب کرده بودم و او مرا رفيق خود گرفته بود. (المیزان ۱۷ ص ۲۰۸ ) ✅ ۸ ) گروه دوم ؛ معاندان هستند که با استفاده از قرآن میتواندگفت ارتباطات بسیار سخت و نفرت آوری برای آنان است. در قرآن در مورد جهنمِ کفار و عاصیان متعمد آنده که آنان با هم نوعان خود ملاقات اجباری در جای تنگ دارند. در آیه ۲۵ سوره عنکبوت آمده : هرگاه گروهى وارد (جهنّم) شود، گروه هم‌كيش خود را لعن و نفرين كند، تا ... «لَعَنَتْ أُخْتَها» گرچه آیه در مورد جهنم و قیامت است اما طبق بحث های گذشته؛ در برزخ گوشه از قیامت نمایان میشود، درنتیجه ملاقات دردناک جهنمیان ازیکدیگر در برزخ ظهور و بروز خواهد داشت. در روایتی هم که در ذیل تقدیم میشود ، آمده ؛ از ارواح کفار معذب هستند و یکدیگر را میبینند. ✅ ۹ ) گروه سوم ؛ افرادی هستند که در روایات ، از آنان به "مستضعفان" تعبیر شده است یعنی کسانی که در دنیا مشکل شعور و درک داشتند و عقب افتاده های ذهنی بوده اند و یا در مکانی در دنیا زندگی کردند که هیچ آدمی و تمدنی را ندیده اند. اینان در برزخ؛ نه از نعمت برخوردارند و نه از عذاب. بلکه غالباً در حال خواب و یا غفلت و بی حسی به سر می برند تا اینکه در قیامت بیدار می شوند و به خود می آیند. ✅ ۱۰ ) پاره ای از احادیثی که در این موضوعِ ملاقات ارواح با یکدیگر داریم‌ را ملاحظه کنید تا مسئله روشن تر شود. 📌 امام صادق(ع)فرمود: "وقتی یک شخص از دنیابرود، ارواح دیگران نزد او آمده و از آنان در باره کسانی که از دنیا رفته اند یا هنوز زنده اند سؤال می‌کنند. پس اگر گفت: زنده است، به او امیدوار شوند، ولی اگر گفت :مرده است، آنان بیکدیگر می‌گویند :سقوط کرده است زیرا اگر سقوط نکرده بود و به عذاب الهی وارد نشده بود هم اکنون نزد ما بود. سپس به یکدیگر می‌گویند: او را ترک کنید و بگذارید تا از مرارت‌ها و سختی‌های مرگ آرامش یابد.[ فروع کافی، ج۳،ص۲۴۴] 📌از امام علی (ع) می پرسند: آیامردگان با هم گفتگو و انس دارند؟ حضرت امیر(ع) فرمود: “آری، اگر پرده از جلو چشم تو برداشته شود، آنها را می بینی که حلقه حلقه نشسته اند…”.(سفینه البحار،ماده برزخ) 📌در روايت ديگر ؛ راوي مي‌گويد: به امام صادق (ع) عرض کردم: ارواح مومنان کجا هستند؟ حضرت فرمود: « ارواح مومنين در منازل بهشت‌‌اند، از طعام‌های آن مي‌خورند ،از نوشيدنی های آن مينوشندوهمديگر را ميبينند و زيارت مينمايند. و ارواح کفار در آتش‌اند، از غذا و نوشيدنی آن استفاده ميکنندوهمديگر را مي‌بينند و با هم ملاقات و ديدار دارند ؛ - ارواح المومنين في حجرات في الجنه، ياکلون من طعامها و يشربون من شرابها و يتزاورون فيها.. وارواح الکفار في النار ياکلون من طعامها و يشربون من شرابها و يتزاورون فيها ».[محاسن برقی/۲۸۵] 📌حمادبن عثمان گوید در حضور امام صادق (ع) سخن از ارواح مومنان به ميان آمد، حضرت فرمود: «ارواح المومنين يلتقون؛ ارواح مومنان در برزخ با هم ملاقات و ديدار مي‌کنند». آنگاه شخصي با تعجب و شگفتي از حضرت پرسيد: آيا ملاقات مي‌کنند؟ فرمود: « بله، و با يک ديگر گفتگو مينمايند و همديگر را ميشناسند . وقتي کسي را میبینند ،مي‌گویند فلاني است ؛ - نعم و يتسائلون و يتعارفون حتی اذا رايته قلت: فلان. »[ محاسن برقی/۱۷۸] 📌یکی از اصحاب امام صادق(ع) گوید ، به حضرت عرض کردم : برادرم در بغداد است و نگرانم که او در آن جا بمیرد! حضرت فرمود : باکی نداشته باش که کجامیمیرد،هیچ مؤمن درشرق و غرب باقی نمیماند مگر آن که خدا روح او را در وادی السلام با ارواح مؤمنان دیگر قرار دهد...آگاه باش مثل این که من اجتماع ارواح را می بینم که حلقه حلقه نشسته اند و با یکدیگر گفتگو دارند. [کافی ج۳ ص۲۴۳] ✅ ۱۱ ) ارتباطات خویشاوندان اگربهشتی باشند ،جدی تر است. علامه طباطبایی میگوید: ارواح با بستگان و اقوام، با هم در ارتباط هستند.[شیعه در اسلام ص ۱۶۲] ادامه دارد..