شب اول قبر “خداوندا از عذاب  و تنگى و فشار قبر به تو پناه میبرم . “مكارم الأخلاق، قسمتی از دعای هر صبح وشام از امام صادق(ع) ص 279 به محض ورود میت  ، شب اول قبر آغازمی شود. که ممکن است تحمل همان سختی های اولیه، جهت آشنایی باجهان آخرت پذیرفتن حقایق هولناکی چون حساب و کتاب ،نکیر و منکر ،برزخ و قیامت و… باشد. لذا سخت ترین شبی است که میت تجربه می کند و گریزی از آن نیست اما چون به شدت متاثر از اعمال و نیات افراد است. می توان کیفیت آن را به دست خود تغییر داد و از وحشت و فشار آن کاست و بزرگانی چون ائمه معصومین را به فریادرسی طلبید. لذا هر چند شب اول قبر حتی برای مومن هم سخت است. اما با وجود فرشته های الهی و اعمال نیک خود مومن و حضرات معصومین ، می تواند برای مومن بسیار آسانتر و بلکه غیر قابل مقایسه با شب اول قبر کافر و فاسق باشد. در كتاب “من لا يحضره الفقيه” است كه چون ميت را به نزديك  آورند فورا او را داخل  نكنند زيرا براى قبر هول هاى بزرگ است . و حامل آن به خداوند از هول مطَّلَع پناه برد و ميت را نزديك قبر بگذارند و اندكى صبر كند تا آماده دخول شود؛ پس اندكى او را پيشتر برند و اندكى صبر كند. آنگاه او را به كنار قبر برند… روايت شده كه حضرت فاطمه (س) در وصيت خود به اميرالمؤ منين (ع) گفت : چون من وفات كردم خودت مرا غسل بده و تجهيز كن و نماز گزار و مرا داخل  كن و در لحد بسپار و خاك بر روى من بريز و نزد سر من مقابل صورتم بنشين ، و قرآن و دعا براى من بسيار بخوان ؛   زيرا كه آن سعادت وقتى است كه مرده محتاج به انس گرفتن با زنده است…   و روايت شده از براء بن عازب كه ما در خدمت حضرت رسول (ص) بوديم كه نظرش به جماعتى افتاد كه در محلى جمع شده بودند. پرسيد براى چه مردم اجتماع كرده اند؟ گفتند براى كندن قبر جمع شده اند. براء گفت : چون حضرت اسم قبر را شنيد در رفتن به سوى آن شتاب كرد تا خود را به قبر رسانيد پس كنار قبر به زانو نشست . من به طرف ديگر مقابل روى آن حضرت رفتم تا ببينم چه كار مى كند، ديدم به شدت گريست آنگاه رو به ما كرد و فرمود: اى برادران من، از براى خود چنين جائى تهيه كنيد و آماده شويد… و قطب راوندى روايت كرده كه : حضرت عيسى(ع) صدا زد. مادر خود حضرت مریم (س) را بعد از مردنش و گفت : اى مادر! با من سخن بگو؛ آيا مى خواهى كه به دنيا برگردى ؟ گفت : بلى براى آنكه در شب بسيار سرد، براى خدا نماز گزارم و در روز بسيار گرم ، روزه بگيرم. اى پسر جان ! اين راه بسيار خطرناك است … کتاب راهنمای سفر اخرت تالیف ناصر کاوه