عزرائيل: نارنجى خوشبو به موسى (عليه السلام) داد، موسى (عليه السلام) آن را بو كرد و جان سپرد.
فرشتگان به موسى گفتند: يا اهون الانبيا موتا كيف وجدت الموت: اى كسى كه در ميان پيامبران، از همه راحتتر مردى، مرگ را چگونه يافتى؟
موسى (عليه السلام) گفت: كشاة تسلخ و هى حيه
مرگ را مانند گوسفندى كه زنده پوستش را بكنند يافتم(11)
تلخى مرگ از نظر حضرت يحيى
امام صادق (عليه السلام) فرمود: حضرت عيسى (ع) در كنار قبر حضرت يحيى (عليه السلام) آمد، و از درگاه خداوند خواست تا يحيى (عليه السلام) را زنده كند، دعايش مستجاب شد، يحيى (عليه السلام) از قبر بيرون آمد و به عيسى (عليه السلام) گفت:
از من چه مىخواهى.
عيسى: مىخواهم، با من انس بگيرى، چنانكه در دنيا با من مانوس بودى.
يحيى: اى عيسى! هنوز تلخى مرگ در كامم فرو ننشسته، تو مىخواهى مرا به دنيا برگردانى، و بار ديگر تلخى مرگ را بچشم.
آنگاه يحيى (عليه السلام) از عيسى (عليه السلام) جدا شد و به عالم قبر بازگشت.(12)
غمرات مرگ براى ظالمان
در آيه 93 سوره انعام مىخوانيم:
ولو ترى اذ الظالمون فى غمرات الموت و الملائكه باسطوا ايديهم اخرجو انفسكم اليوم تجزون عذاب الهون بما كنتم تقولون على اللّه غير الحق...
و اگر بينى هنگامى كه (اين) ظالمان در شدايد مرگ فرو رفتهاند و فرشتگان دستها را گشوده، به آنان مىگويند جان خود را خارج سازيد، امروز مجازات خواركنندهاى در برابر دروغهايى كه به خدا بستيد و در برابر آيات او تكبر ورزيديد خواهيد داشت.
به طور كلى از آيات و روايات اسلامى، چنين بر مىآيد كه: مرگ براى مومنان، انتقال از زندان به باغ، و از زحمت و سختى به استراحت و آسايش است، و براى كافران و غير مومنان، انتقال از باغ به زندان، و از آسايش به سوى سختىها و ناگوارىها است در اين مورد به سه روايت زير توجه كنيد:
1- شخصى از امام سجاد (عليه السلام) پرسيد: مرگ چيست؟
امام سجاد (عليه السلام) فرمود:
للمومن كنزع ثياب و سخه قملة، و فك قيود و اغلال ثقيلة والاستبدال بافخر الثياب، و اطيبها روائح، و اوطى، المركب و انس المنازل.
براى مومن، كندن لباس چركين و پر حشرات است، و گشودن بندها و زنجيرهاى سنگين، و تبديل آن، به فاخرترين لباسها و خوشبوترين عطرها، و راهوارترين مركبها، و مناسبترين منزلها است.
و للكافر كخلع ثياب فاخره، و النقل عن منازل انيسه و الا ستبدال باوسخ الثياب و اخشنها، و اوحش المنازل و اعظم العذاب.
و براى كافر مانند كندن لباسى است فاخر، و انتقال از منزلهاى مورد علاقه، و تبديل آن به چركترين و خشنترين لباسها و وحشتناكترين منزلها و بزرگترين عذاب(13)
2- شخصى از امام حسن مجتبى (عليه السلام) پرسيد: مرگ چيست؟، فرمود:
اعظم سرور يرد على المومنين، اذا نقلو عن درا الكند، الى نعيم الابد، و اعظم ثبور يرد على الكافرين اذا نقلوا عن جنتهم الى نار لاتبيد ولا تنفد.
بزرگترين شادى است كه بر مومنان وارد مىگردد، آنها از زندگى بسيار سخت، به سوى نعمتهاى ابدى بهشت، انتقال مىيابند، و بزرگترين عذاب و هلاكتى است كه بر كافران وارد مىشود، آنها از بهشت مصنوعى خود به سوى آتشى شعله ور و هميشگى انتقال مىيابند.(14)
3- امام حسين (عليه السلام) در روز عاشورا، هنگام شدت درگيرى با دشمن به اصحاب خود رو كرد و چنين فرمود:
صبرا بنى الكرام! فما الموت الا قنطره تعبر بكم عن البوس و و الضراء الى الجنان الواسعه، و النعيم الدائمه، فايكم يكره ان ينتقل من سجن الى قصر، و ما هو لاعدائكم الا كمن ينتقل من قصر الى سجن و عذاب ان ابى حدثنى عن رسول اللّه ان الدنيا سجن المومن و جنة الكافر، و الموت جسر هولاء الى جنانهم، و جسر هولاء الى جحيمهم.
اى فرزندان كرم و بزرگوارى، استقامت كنيد، بدانيد كه مرگ تنها پلهاى است كه شما را از ناراحتيها و رنجها، به باغهاى وسيع بهشت و نعمتهاى جاويدان منتقل مىكند، كدام يك از شما از انتقال يافتن از زندان به قصر، ناراحتيد؟
و اما مرگ نسبت به دشمنان شما همانند اين است كه شخصى را از قصرى به زندان و عذاب، منتقل كنند، پدرم از رسول خدا(صلى الله عليه و آله و سلم) نقل فرمود كه: دنيا زندان مومن و بهشت كافر است، و مرگ پل آنها(مومنان) به باغهاى بهشت، و پل اينها(كافران) به دوزخ است.(15)
داستانهاى تلخ و شيرين از لحظههاى مرگ
در قرآن، در آيه 16 سوره حشر مىخوانيم:
كمثل الشيطان اذا قال للانسان اكفر فلما كفر قال: انى برى منك انى اخاف اللّه رب العالمين.
كار منافقان، همچون شيطان است كه به انسان گفت: كافر شو (تا مشكلات تو را حل كنم) هنگامى كه او كافر شد، شيطان گفت: من از تو بيزارم، من از خداوندى كه پروردگار عالميان است، ترس دارم.